تجدید حیات فکری در جهان اسلام

عنوان: تاریخمندی اندیشه اسلامی

نویسنده: محمد ارکون

مترجم: رحیم حمداوی

ناشر: نگاه معاصر

قطع: وزیری

سال انتشار: ۱۳۹۲

تعداد صفحات: ۱۹۶

قیمت: ۱۲۰ هزار ریال

محمد ارکون سال ۱۹۲۸ در روستای تایروت میمون در منطقه قبایل بزرگ امازیغی در الجزایر دیده به جهان گشود. بعدها خانواده‌اش به عین‌الاربعاء مهاجرت کردند و او دوره ابتدایی را در آنجا گذراند، سپس دوره دبیرستان را در شهر وهران خواند و تحصیلات خود را ابتدا در دانشکده فلسفه در الجزایر ادامه داد و در نهایت در دانشگاه سوربن پاریس مشغول تحصیل و تدریس شد. وی پانزدهم سپتامبر 2010 در پاریس دار فانی را وداع گفت.

نقطه عزیمت ارکون در فرآیند خوانش متن دینی و سنت اسلامی، آزادی عقل انتقادی است و روشی را در خوانش برمی‌گزیند که بر پایه پیوند دادن نوشته‌ها و متون با مرحله‌ای است که در آن وارد صحنه روزگار شدند تا سرشت نیروهای اجتماعی حاکم و جنبش‌های فکری شکل گرفته در آن مرحله را بشناسد. تمام کتاب‌های ارکون که طی چهار دهه به رشته تحریر در آمدند، با عنوان کلی نقد عقل اسلامی جای می‌گیرند. نقد عقل اسلامی پروژه عمر او و عصاره افکارش بود. او این پروژه را به گفته خود نخستین ‌بار هنگام پرداختن به پایان‌نامه دکتری درباره مسکویه به کار برد.

ارکون عقل اسلامی را این‌گونه تعریف می‌کند: عقل دینی پرسش‌ها، پژوهش‌ها و دستاوردهای خود را در مرزهایی منحصر می‌کند که پدیده وحی در کتاب‌های مقدس تورات، انجیل و قرآن آن را به عرصه آورد و آن عقل را تعریف و مرزبندی کرد.