رویای بسکتبال جهانی در سرزمین ماتادورها

تفکر برگزاری بازی‌های جهانی بسکتبال سه سال بعد از خاموشی آتش جنگ دوم بین‌الملل و در جریان بازی‌های المپیک لندن به‌وجود آمد و چراغ این رقابت‌ها برای نخستین بار سال 1950 در آرژانتین روشن شد. بازی‌های جهانی بسکتبال با هدف توسعه این ورزش آغاز به کار کرد.

14 سال پیش از این رقابت‌ها بود که اروپاییان بازی‌هایی را تحت عنوان قهرمانی مردان قاره پایه‌گذاری کرده بودند و با رقابت‌های NBA فقط می‌ماند همایش جهانی بسکتبال و تقابل تیم‌های سراسر دنیا تحت نام بازی‌های جهانی. وقتی NBA در سال 1946 آغاز شد و اولین گروه بسکتبالیست‌های کشورهای دنیا در سال 1948 به المپیک لندن رفتند، در مخیله کسی در آن زمان نمی‌گنجید که بسکتبال قهرمانی جهان دو سال پس از المپیک با استقبال 23 تیم روبه‌رو شود؛ بازی‌هایی که برای معرفی بسکتبال در سطح دنیا بسیار مناسب بود، بنابراین بین دو المپیک راه‌اندازی شد. این رقابت‌ها هر چهار سال یک بار در شانزده دوره برگزار شده است و تابستان آینده هفدهمین دوره آن با 24 تیم در اسپانیا برگزار می‌شود.

سقف پیشرفت بسکتبال کجاست؟

بسکتبال NBA در سطح بسکتبال دنیا همواره تاثیرگذار بوده است. این رقابت‌ها اوج قدرت و زیبایی‌های بسکتبال بشمار می‌رود و کشورهای مختلف دنیا با الگوپذیری از NBA به سقف پیشرفت این ورزش نزدیک شده‌اند، به طوری که در دوره‌های اخیر بسکتبال قهرمانی جهان بازیکنان زیادی از نقاط مختلف در رویارویی با رقبای آمریکایی به فکر عرض اندام هستند، چون چیره شدن بر آنها شانس بازیکنان را به عنوان چهره‌های بین‌المللی برای ورود به NBA زیاد می‌کند. در المپیک‌ها نیز وضع به همین منوال است. از سال 1992 که مقرر شد حرفه‌ای‌ها در بسکتبال المپیک بازی کنند ستارگانی همچون مایکل جوردن و مجیک جانسون نحوه بازی کردن بسکتبال دنیا را تغییر دادند و باعث بوجود آمدن انگیزه‌های تازه‌ای در بین بسکتبالیست‌های جهان شدند. در این میان تلاش‌های دیوید استرن قابل ستایش است که به عنوان مدیر اتحادیه بسکتبال آمریکا، درهای NBA را به سوی بازیکنان دیگر نقاط دنیا باز کرد تا آنها بتوانند از تجربیات بازیکنان حرفه‌ای استفاده کنند. بازیکنانی از یوگسلاوی سابق، آلمان و شوروی سابق سر از ینگه دنیا درآوردند و سپس با فروپاشی نظام شرق، بسکتبال آمریکا بازیکنانی از کرواسی، صربستان، اسلوونی، لیتوانی، ایتالیا، فرانسه و اسپانیا را به خود دید. این انتقال بازیکن از یک‌سو تاثیر مدیریت باز استرن بود، اما سهم بسکتبال قهرمانی جهان را نباید در تبادلات بسکتبال جهانی نادیده گرفت.

اراده استعدادهای ایرانی

بازی‌های جهانی بسکتبال در اسپانیا هدف بسیاری از بازیکنان ایرانی است. وقتی حامد حدادی موفق شد در رقابت‌های المپیک چین مجوز حضور در NBA را به عنوان بازیکن بین‌المللی بگیرد نگاه دنیا به بسکتبال ایران تغییر کرد. آنها بسکتبال ایران را در عرصه جهانی بهتر شناختند، از طرفی نیروهای جوان بسکتبال توانمندی‌های حضور در بسکتبال فرامرزها را در خود حس کردند و همین شد که ارسلان کاظمی به دانشگاه‌های آمریکا رفت و در آنجا به یک بازیکن بین‌المللی تبدیل شد. بازی‌های جهانی 2010 ترکیه به ارسلان کمک کرد تا بیشتر خودش را نشان بدهد و اینک بعد از چهار سال در بازی‌های جهانی اسپانیا او به همراه جوانان دیگر فرصت دارد تا عرض اندام کند. رقابت‌های جهانی فقط به منزله حضور بازیکن در NBA نیست، بلکه لیگ‌های معتبر دنیا نیز چهار چشمی مراقب این بازی‌ها هستند، مبادا بازیکنی در حد لیگ‌های اروپایی از دست‌شان در برود. این خاصیت بازی‌های جهانی بسکتبال است که هیجان و انتخاب را با هم دارد.

بازیکنان بین‌المللی پرفروغ

نمایشگاهی از بسکتبالیست‌های دنیا در اسپانیا برگزار می‌شود که پای خیلی‌ها را که در لیگ‌های مختلف از جمله NBA بازی می‌کنند، به شهرهای برگزارکننده هفدهمین دوره بازی‌های جهانی بسکتبال باز می‌کند. سری قبل بازی‌ها وقتی در ترکیه بغل گوش ایران برگزار شد مسافرانی از نقاط مختلف ایران را به استانبول فرستاد تا بازار عکس یادگاری با اهالی NBA بویژه با مایک شیشفسکی مربی دانشگاه دوک با ایرانی‌ها داغ باشد برای تابستان آینده نیز پیش‌بینی می‌شود عکس‌های یادگاری با بسکتبالیست‌های دنیا جزو مهم‌ترین برنامه‌های تماشاگران باشد، چون این بار نه‌تنها آمریکایی‌های NBA بلکه ستاره‌های دیگر کشورهای شاغل در این لیگ نیز مورد توجه هستند. حتی ستاره‌های لیگ‌های اروپایی نیز همین طور. اسپانیا که جای خود دارد آن هم با برادران گسول که یکی در لس‌آنجلس است و دیگری در ممفیس بازی می‌کند، اما برخی از این ستاره‌ها را که در شهرهای برگزارکننده بازی‌های جهانی همراه تیم‌های ملی‌شان هستند این طوری می‌شود معرفی کرد:

اسپانیا؛ خوزه کالدرون، ریکی روبیو، ویکتور کلاور، مارک گسول، پائوگسول، رودی فرناندز، سرجیو رودیگوئز، سرجیو یوی و خوان کارلوس ناوارو، مکزیک؛ کستاوو آیان، پورتوریکو؛ خوان خوزه‌باره‌آ و کارلوس آرویا، آرژانتین؛ منو جینوبلی، پپلو پیرجیونی و لوییز اسکولا، دومینیکن؛ فرانسیسکو کارسیا، فرانسه؛ نیکولاس بتون، تونی پارکر و اجیکه، لیتوانی؛ لینوس کلیزا، کرواسی؛ آنت تامیچ، اسلوونی؛ گران دراکیچ، صربستان؛ میلوش تئودوسیچ، استرالیا؛ پاتریک میلز و اندرو بوکت، یونان؛ کاستا کوفوس، ترکیه؛ ایرسال ایلیاسووا، هدایت ترک اوغلو و عمر اشیک.

سهمیه اعطایی به 4 کشور

تا آمدیم بنویسیم جای برزیل و یونان در رقابت‌های جهانی خالی است فدراسیون جهانی(فیبا) سهمیه اعطایی یا همان وایلد کارت فرنگی را به این تیم‌ها به علاوه دو تیم ترکیه و فنلاند بخشید تا این چهار تیم آخرین سری تیم‌های راه‌یافته به رقابت‌های جهانی اسپانیا باشند. تعداد حاضران در فهرست انتظار فدراسیون جهانی 15 کشور بودند که در بین آنها این چهار تیم برگزیده شدند، هر چند شنیده شده است یکی از معیارهای فیبا تعیین مبلغی برای ورودیه بوده که این مطلب ادعای یک روزنامه اسپانیایی است و در هیچ کجا به آن اشاره نشده است، حتی کشورهایی مانند روسیه و چین که از شانس‌های حضور در رقابت‌های جهانی با سهمیه اعطایی بودند این خبر را تائید نکردند. ایتالیا و آلمان نیز در فهرست فیبا جزو مطرح‌ترین تیم‌ها بودند.

نمادهای بازی‌های جهانی

بازی‌های جهانی بسکتبال در هر دوره با نمادهایی از کشورهای میزبان برگزار می‌شود. دوره قبل ترک‌ها گربه وان را به عنوان نماد بازی‌های بسکتبال قهرمانی جهان انتخاب کرده بودند. گربه وان از جمله گربه‌های معروف جهان است که به واسطه تفاوت در رنگ چشم‌ها از معروفیت زیادی برخوردار است. در بازی‌های جهانی اسپانیا نماد عروسکی رقابت‌ها از نشان بازی‌ها و شعار مسابقه‌ها اقتباس شده است. رقابت‌های جهانی با شعار «در دستان شما» برگزار می‎شود و در لوگوی مسابقات، دو دست دیده می‎شود. اوله (Ole) و هوپ (Hop) برگرفته از Alley-oop است که در بسکتبال به یک شیوه تهاجمی گفته می‎شود که طی آن بازیکن یک تیم توپ را به نزدیکی سبد پرتاب می‎کند و بازیکن هم‎تیمی، آن را در هوا دریافت کرده و آن را با حرکت اسلم دانک به گل تبدیل می‎کند. این حرکت در بین تماشاگران با هیجان زیادی روبه‌رو می‌شود و تماشاگران بسکتبال در طول یک بازی از بازیکنان دو تیم انتظار انجام دادن این حرکت زیبا را که برگرفته از درک متقابل کار گروهی است، دارند.

محمد رضاپور ‌/‌ گروه ورزش