اسکی ،پول در ازای هیجان

اسکی ورزش گرانی است؛ درست مانند سوارکاری و اتومبیلرانی، اما وجه تمایز اولی با دو تای دیگر در خانوادگی بودن است. ویژگی‌ای که باعث می‌شود اسکی به عنوان یکی از پرهیجان‌ترین رشته‌های ورزشی همیشه مورد توجه قرار داشته باشد.

اما چرا فقط قشر مرفه جامعه باید مشتریان کوه‌های پربرف کشور باشند و در این طبیعت زیبا به تفریح بپردازند؟ در واکاوی دلایل گران بودن اسکی، قبل از هر چیز به هزینه بالای تجهیز و نگهداری از پیست‌های اسکی برمی‌خوریم که سدی است بزرگ بر سر راه کاهش مبلغ ورودیه علاقه‌مندان.

قربانعلی سولقانی، مدیر مجموعه اسکی دیزین در پاسخ به این سوال که تجهیز و نگهداری از پیست بزرگی همچون دیزین چقدر هزینه دارد، به جام‌جم گفت: ما باید هزینه بسیار زیادی را در طول سال متحمل شویم، آن هم در شرایطی که در بهترین حالت ممکن فقط چهار ماه از سال امکان بهره‌برداری از پیست وجود دارد. در این چهار ماه چیزی حدود 150 پرسنل در مجموعه اسکی دیزین مشغول خدمات‌رسانی هستند. ما 60 پرسنل ثابت هم داریم که در 12 ماه سال مشغول سرویس کردن بالابرها و سایر تجهیزات هستند. پیست دیزین وسعتی حدود 550 هکتار دارد. ما 17 دستگاه بالابر داریم که در طول بهار و تابستان باید مرتبا سرویس شوند. هزینه سوخت هم بالاست. شش ماشین برفکوب ما سالی 320 هزار لیتر گازوئیل مصرف می‌کنند. برق دیزین هنوز به صورت صنعتی محاسبه می‌شود و تعرفه ورزشی ندارد. همه این موارد به صورت میانگین سالانه یک میلیارد و 200 میلیون تومان برای ما هزینه دارد؛ یعنی ماهی حدود صد میلیون تومان.

اما این ظاهرا پایان کار نیست. مسئولان دیزین با توجه به موقعیت جغرافیایی این پیست موظفند در پنج ماه پایانی سال، ماهی صد میلیون تومان هم برای آماده‌سازی و برف‌روبی مسیرهای منتهی به پیست به پیمانکاران بپردازند.

طبیعتا این هزینه سالانه که از یک میلیارد و 700 میلیون تومان هم می‌گذرد، باید از طرف علاقه‌مندان به اسکی تامین شود، اما آیا آماری هم از مراجعه‌کنندگان به پیست اسکی دیزین وجود دارد؟ سولقانی، اعداد و ارقام سال گذشته را برای ما می‌گوید: در سال‌هایی که هر دو محور دسترسی به پیست ‌باز باشد بین 100 تا 110 هزار نفر بازدیدکننده داریم که البته 20 تا 25 درصد از این آمار را افراد بومی، مربیان و مراجعه‌کنندگان نهادهای دولتی شامل می‌شوند. 20 درصد هم گردشگر هستند و برای استفاده از تله‌کابین به پیست دیزین می‌آیند، اما به طور متوسط 50 هزار نفر در طول فصل برای اسکی به پیست مراجعه می‌کنند.

حال با یک حساب ساده می‌توان نتیجه‌گیری کرد اگر این 50 هزار نفر 35 هزار تومان ورودیه بپردازند، رقمی معادل یک میلیارد و 750 هزار تومان جمع‌آوری می‌شود که دقیقا معادل هزینه‌های تقریبی نگهداری و تجهیز از پیست است. جالب آن که سال گذشته ورودیه استفاده از پیست 37 هزار تومان بود؛ یعنی فقط 2000 تومان بیشتر از متوسط هزینه‌ها.

ورودیه پیست‌ها؛ از 20 هزار تا 57 هزار تومان

اما امسال برای استفاده از امکانات پیست دیزین چه میزان ورودیه باید پرداخت. سولقانی می‌گوید: امسال حداقل و حداکثر قیمت‌های تعیین شده برای پیست دیزین 65 و 75 هزار تومان اعلام شد، اما ما تصمیم گرفتیم بهای بلیت پیست را 57 هزار تومان تعیین کنیم که تقریبا 10 درصد زیر حداقل قیمت مصوب است. برای گردشگرانی که فقط می‌خواهند از تله‌کابین و امکانات جانبی استفاده کنند نیز هزینه بلیت ورودی 20 هزار تومان است.

این هزینه‌ها البته فقط مربوط به پیست بین‌المللی دیزین است و با ورودیه سایر پیست‌ها فرق دارد. به عنوان مثال، قیمت بلیت ورودی برای پیست اسکی توچال در روزهای میانی هفته 35 هزار تومان است که در آخر هفته‌ها و روزهای تعطیل به 40 هزار تومان افزایش پیدا می‌کند. تعرفه بلیت‌های پیست شمشک هم در فصل جاری مانند پیست توچال است، با این تفاوت که در شمشک علاقه‌مندان برای استفاده از پیست شب باید بلیت جداگانه خریداری کنند که قیمت آن 25 هزار تومان است. این پیست، کارت‌های تخفیف‌دار 10 و 20 جلسه‌ای هم در اختیار مراجعه‌کنندگان قرار می‌دهد. به این ترتیب که کارت‌های 10 جلسه‌ای با 20 درصد تخفیف به قیمت 320 هزار تومان و کارت‌های 20 جلسه‌ای با 30 درصد تخفیف به قیمت 560 هزار تومان به فروش می‌رسد. علاقه‌مندان به پیست شمشک می‌توانند از کارت‌های فصلی هم استفاده کنند که قیمت آن 700 هزار تومان است و تا پایان فصل اسکی اعتبار دارد. پیست اسکی دربندسر هم برای بازدیدکنندگان دائمی خود امکان استفاده از کارت‌های فصلی را فراهم کرده که البته قیمت آن 50 هزار تومان گران‌تر از کارت فصلی پیست شمشک است.

طبیعتا هر چه از امکانات پیست‌های اسکی کــاسته می‌شود از قیمت بلیت‌های ورودی هم کم می‌شود. به عنوان مثال، قیمت بلیت پیست اسکی‌خور که فقط یک بالابر دارد در روزهای عادی 20 و در روزهای آخر هفته و تعطیلات 25 هزار تومان است. در پیست اسکی آبعلی هم که اتفاقا قدیمی‌ترین پیست اسکی ایران است، قیمت بلیت ورودی با هزینه پارکینگ از 25 هزار تومان بیشتر نیست.

به هر حال در شرایطی که پیست‌ها در ایران، برخلاف همه جای دنیا دارای رتبه‌بندی نیست شاید برای دفعات اول استفاده، از طریق همین قیمت‌های ورودی بتوان حدس زد کدام پیست‌ها از امکانات بهتری برای اسکی‌بازان برخوردار است.

هزینه‌های آموزش

بسیاری از کسانی که الان به عنوان اسکی‌باز نیمه‌حرفه‌ای و حتی حرفه‌ای در پیست‌های اسکی حضور دارند، زمانی در کلاس‌های آموزشی به عنوان اسکی‌بازان مبتدی این ورزش مفرح را آموزش دیدند. خوشبختانه در تمام پیست‌های اسکی کشور، چه آنها که بین‌‌المللی هستند و چه آنها که از امکانات کمتری برخوردارند مدارس اسکی وجود دارد تا علاقه‌مندان در صورت تمایل بتوانند ورزش اسکی را آموزش ببینند.

در این میان، تعرفه‌هایی که از سوی فدراسیون اسکی برای آموزش علاقه‌مندان مشخص شده از ساعتی 15 هزار تومان تا ساعتی 25 هزار تومان متغیر است. هزینه تورهای آموزشی هم برای 12 جلسه از 350 هزار تومان تا 500 هزار تومان است. البته برای آموزش خصوصی باید پول بیشتری بپردازید که رقم آن به سطح آموزشی شما بستگی دارد و تا 80 هزار تومان در ساعت متغیر است.

از پیست اسکی آبعلی به عنوان یکی از بهترین پیست‌های آموزشی کشور یاد می‌شود. این پیست، قدیمی‌ترین پیست اسکی ایران است که در نزدیکی شهر آبعلی در 57 کیلومتری شرق تهران و در جاده هراز قرار گرفته است. آبعلی، اولین پیست اسکی ایران است که در سال 1332 به دستگاه‌های بالابر مجهز شد. البته قبل از آن هم ورزشکاران بویژه علاقه‌مندان به محیط کوهستان و اسکی در این منطقه به ورزش می‌پرداختند و به همین دلیل خیلی‌ها این منطقه را محل تولد اسکی نوین و پایه و اساس ورزش اسکی در ایران می‌دانند. البته این پیست قدیمی این روزها بدترین شرایط خود را تجربه می‌کند. فرهاد درویشی، رئیس هیات اسکی شهرستان دماوند درباره حال و روز این پیست به جام‌جم می‌گوید: پیست آبعلی از نظر وسعت، پستی‌ها و بلندی‌هایش و همین طور شیبی که دارد یکی از بهترین پیست‌های آموزشی کشور است و کمک می‌کند نوآموزان خیلی بهتر و سریع‌تر اسکی را فرابگیرند، اما تجهیزات و بالابرهای آن فرسوده شده‌ است و از رده خارج به حساب می‌آید.

مشکل اصلی؛ ورود تجهیزات

جدا از گران بودن لوازم و تجهیزات اسکی، برای ورود لوازم این رشته ورزشی هم مشکلات عدیده‌ای وجود دارد، چراکه با توجه به مصوبه سال گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت، اصلا این لوازم ثبت سفارش نمی‌شود و در ردیف آخر اولویت‌بندی کالاها قرار دارد. این یعنی لوازم آرایشی و حتی سیگار در این اولویت‌بندی بالاتر از لوازم ورزشی قرار دارد. جلال ذاکری، یکی از واردکننده‌های لوازم و تجهیزات اسکی در این باره به جام‌جم می‌گوید: متاسفانه ما از سال گذشته تاکنون ثبت سفارش نداشتیم. این محدودیت ناخودآگاه به رونق گرفتن بازار قاچاق در ایران کمک کرده است. زمانی که وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام به اولویت‌بندی کالاها کرد، سیاست اصلی این بود که از خروج ارز جلوگیری شود، اما الان اجناس غیرمرغوب خارجی از طریق قاچاق وارد کشور می‌شود و با قیمت‌هایی معادل جنس‌های مرغوب و اورجینال در بازار به فروش می‌رسد.

رضا پورعالی / گروه ورزش