استانداردهایی که با جان مردم بازی می‌کند

سه هفته پیش از این یک دستگاه اتوبوس اسکانیا که از اصفهان به تهران در حال حرکت بود،‌ در حوالی کیلومتر 28 اتوبان قم – تهران به علت ترکیدگی لاستیک جلو با یک دستگاه سواری برخورد و پس از آن با شکستن گاردریل وسط وارد مسیر مقابل می‌شود، در همین حال یک دستگاه اتوبوس اسکانیای دیگر که از تهران از ترمینال جنوب به یزد در حال تردد بود با مشاهده اتوبوس به سمت راست منحرف و در نهایت هر دو اتوبوس به صورت رخ به رخ در لاین سمت راست با هم برخورد می‌کنند.

این تصادف هولناک که روز 18 شهریورماه اتفاق افتاد، موجب کشته شدن 45 نفر از مسافران خودروهای درگیر در تصادف و زخمی شدن 47 نفر دیگر از آنان شد؛ تصادفی که گستردگی آن باعث شد در شهر یزد عزای عمومی اعلام شود و خانواده‌های بسیاری از کشته‌شدگان بواسطه سوختن اجساد در جریان این تصادفاین تصادف قادر به شناسایی بستگان خود نباشند.

اتوبوس اسکانیا باید استانداردهای لازم برای تردد در جاده‌ها را ندارد

حالا امروز بعد از گذشت 21 روز از این تصادف سرهنگ «احمد رستمی» به صراحت اعلام کرد که با توجه به افزایش حوادث و سوانح رانندگی در اتوبوس‌های تولیدی شرکت عقاب افشان که نظریه کارشناسان بر وجود عیب و نقص خودروی مذکور تاکید دارد، پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی به این شرکت و مسئولان مهلت داده است تا نسبت به رفع نقایص مذکور اقدام کند.

صراحت معاون فنی مهندسی و خدمات ترافیکی پلیس راهور ناجا در اعلام ایراد فنی اتوبوس اسکانیا نشان می‌دهد که این اتوبوس که امروزه تعداد زیادی از انواع آن در جاده‌های ایران در حال تردد هستند؛ امکانات ایمنی و استانداردهای لازم برای تردد در جاده‌ها را ندارد و احتمال تکرار حادثه جاده قم و کشته‌شدن تعداد دیگری از مردم بواسطه فقدان امنیت این اتوبوس‌ها دور از نظر نیست.

سازمان استاندارد کجای گود قرار دارد؟

سازمان استاندارد بعنوان اصلی‌ترین نهاد تعیین استانداردهای لازم برای واردات خودرو و همچنین عرضه کالا به بازار، بی تردید نقشی قابل انکار در راه دادن اتوبوس‌های اسکانیا به جاده‌های ایران دارد. البته سابقه حضور خودروهای ناامن در جاده‌های ایران و اعتراض مکرر نیروی انتظامی و پلیس راهور به نا امن بودن خودروهایی مانند پراید، نیسان باری و کامیون هوو سابقه‌ای طولانی و پرکشمکش است که چندین بار تا مرز ممانعت از شماره گذاری خودروهای نا ایمن نیز رفته و هر بار به بهانه‌ای این موضوع از دستور کار خارج شده است.

حساسیت پلیس راهور درباره ناامن بودن برخی خودروها از جمله اتوبوس اسکانیا قابل انکار نیست و مروز تاریخ نشان می دهد که این نهاد همواره به دنبال ممنوع شدن حضور این نوع خودروها در جاده بوده است، اما سوال اساسی اینجاست که سازمان استاندارد بعنوان متولی اصلی تعیین استانداردهای لازم برای واردات یک خودرو و یا تولید و ارائه آن به بازار، کجای این گود قرار دارد و تا چه اندازه نسبت به جان و مال مردم حساس است.

بر اساس اعلام نظر کارشناسانی که پس از وقوع تصادف محور قم به بررسی این موضوع پرداخته‌اند، یکی از دلایل آتش سوزی اتوبوس اسکانیا که موجب زنده در آتش سوختن مسافران این اتوبوس شد، نقص در سیستم برق، این اتوبوس‌ها عنوان شده است؛ البته نباید فراموش کرد که واقعه اتوبان قم اولین تصادف برخواسته از نقص اتوبوس‌های اسکانیا نبوده و در چند ماه گذشته هم حوادث مشابهی از جمله آتش سوزی این اتوبوس‌ها اتفاق افتاده است؛ اتفاقی که ساده لوحانه است اگر بپذیریم با شرایط فعلی این اتوبوس‌ها دیگر تکرار نخواهد شد.

چه کسی به تخلف کسانی که اسکانیا را به جاده‌ها راه دادند رسیدگی می‌کند؟

اعطای استاندارد به خودروی فاقد ایمنی و اجازه دادن برای ورود این خودرو به جاده‌ها، جرم است؛ خودرو نیز مانند تمام کالاهای دیگر تابع مقررات تامین استاندارد برای ورود به بازار است؛ از این رو همچنانکه اعطای نشان استاندارد به هر کالای فاقد استاندارد دیگری جرم محسوب می‌شود، اعطای استاندارد به خودروی اسکانیا و اجازه دادن برای واردات یا تولید و عرضه این خودرو نیز جرم محسوب می‌شود.

اتفاق تلخ اتوبان قم، نشان می دهد که دولت یازدهم باید هرچه سریعتر تدبیری برای مقابله با اعطای استانداردهای غیر واقعی بیندیشید و با تهیه و تدوین راهکارهای نظارتی و همچنین در نظر گرفتن مجازات مناسب برای متخلفان، مانع صدور مجوز استاندارد برای کالاهای فاقد کیفیت، مانند اتوبوس اسکانیا شود.

مهدی جلیلی- جام‌جم آنلاین