قدرت‌های 5 قاره در راه اسپانیا

تا پیش از بازی‌های اروپا، در قاره‌های آسیا، اقیانوسیه، آفریقا و آمریکا بازی‌های جام ملت‌ها که این دوره جنبه انتخابی پیکارهای جهانی هم داشت برگزار و سهمیه‌های قاره‌های مختلف معرفی شده بودند. در این میان جام ملت‌های اروپا به دلیل کیفیت بالای بسکتبال کشورهای قاره سبز همواره مورد توجه اهل فن است، مسابقه‌هایی که از سال 1935 میلادی آغاز شده و هر دو سال یکبار به طور منظم برگزار می‌شود. تعدد مدعیان در این رقابت‌ها به حدی است که در هیچ کدام از دوره‌های برگزاری نمی‌توان قهرمان را از پیش تعیین کرد.

در بازی‌های سال 2013 قهرمانی به تیم ملی فرانسه رسید. این تیم دوره گذشته، بعد از اسپانیا در جایگاه دوم ایستاد، اما در رقابت‌های امسال با لیتوانی در فینال رودررو شد که توانست این تیم را مغلوب کند. این اولین بار است که فرانسه در جام ملت‌های اروپا قهرمان می‌شود.

وینسنت کولت، سرمربی فرانسه برای بازی گرفتن از ترکیب بازیکنانش کار چندان راحتی نداشت، هر چند با بودن تونی پارکر، ستاره فرانسوی سن‌آنتونیو بسیاری از مسائل خود به خود حل می‌شدند. پارکر در پایان این بازی‌ها وقتی به عنوان باارزش‌ترین بازیکن انتخاب شد از آرزوی دیرینه‌ای صحبت کرد که با قهرمانی فرانسه در سال 2013 تحقق پیدا کرد. در کنار او نیکلاس باتوم و بوریس دیاو نقش بسزایی در قهرمانی فرانسه داشتند. بازی فرانسه با لیتوانی در فینال رقابت‌ها با درخشش این بازیکنان و بازی خوب لیناس کلی‌زا و مانتاس کالنیتیس از لیتوانی دیدنی شد. لیتوانی با بسکتبال قابل احترامی که دارد بعد از اعلام استقلال در سال 1992 تا امسال همیشه در بسکتبال المپیک، جهانی و اروپا رتبه‌های با اهمیت به دست آورده است. در سال 92 آنها مقام سوم المپیک را به دست آوردند و در سال 2007 سوم اروپا شدند. با این حال از سال 2003 تاکنون نتوانستند قهرمانی در قاره سبز را از آن خود کنند.

در بازی رده‌بندی تیم اسپانیا میزبان رقابت‌های جهانی 2014 برابر کرواسی به میدان رفت. این تیم دغدغه‌ای بابت سهمیه نگرفتن نداشت، بنابراین در غیاب پائو گسول ستاره خود و عضو باشگاه لیکرز به اسلوونی محل برگزاری بازی‌های جام ملت‌ها رفت. خوان کارلوس ناوارو، دیگر ستاره غایب اسپانیا در این مسابقه‌ها بود. با این حال اسپانیایی‌ها امیدوار بودند با خوزه کالدرون، ریکی ربیو، مارک گسول و سرخیو لیو قهرمانی‌های سال‌های 2009 و 2011 را تکرار کنند، اما این اتفاق هرگز نیفتاد و ماتادورها با غلبه بر کرواسی در بازی رده‌بندی به مقام سوم قناعت کردند. از طرفی کرواسی با آنت تامیچ، اوکیچ و بوگدانوویچ بازی‌های خوبی به نمایش گذاشت و اگرچه به سکوهای سه گانه راه پیدا نکرد، اما وارد بازی‌های جهانی شد. پدیده این دوره از بازی‌ها تیم اکراین بود که برای اولین بار با ایستادن در جمع شش تیم راهی رقابت‌های جهانی شد. اکراینی‌ها در بسکتبال اروپا از زمان استقلال در سال 1992 جایگاهی نداشتند.

ناکامان بزرگ

این دوره از بازی‌های بسکتبال اروپا، ناکامان بزرگی داشت. یونان، آلمان، ترکیه و روسیه نتایج ضعیفی در این رقابت‌ها به دست آوردند. یونان برخلاف قهرمانی‌های پی‌در‌پی المپیاکوس در باشگاه‌های اروپا در بسکتبال جام ملت‌ها از گروه قدرت خارج شده است. آلمان‌ها بعد از آن که مشخص شد درک نویتسکی، ستاره دالاس را همراه نخواهند داشت شکست سنگینی را با جوانان تازه وارد ازجمله نایلز گیفی تجربه کردند. ژرمن‌ها دوره قبل در رقابت‌های جهانی حضور داشتند. ترکیه به عنوان میزبان دوره قبل مسابقه‌های جهانی در اسپانیا غایب است، در حالی که سه بازیکن این تیم به نام‌های عمر آشیک، ارسان ایلاسوا و هدایت ترک اوغلو در NBA بازی می‌کنند. اوج قدرت ترک‌ها در بسکتبال اروپا رقابت‌های سال 2001 بود. روس‌ها با داشتن برنز بازی‌های 2011 به اسلوونی رفتند، اما نتوانستند سهمیه جهانی بگیرند و با آلکسی شود، بازیکن مینه‌سوتا و سرگئی کاراسو بازیکن کلیولند در NBA یکی از بدترین نتایج دوران بسکتبال ملی خود در جام ملت‌ها را به دست آوردند. بسکتبال اروپا با رده‌بندی هشت تیم به پایان رسید که شش تیم آن به رقابت‌های جهانی رفتند: 1ـ فرانسه 2ـ لیتوانی 3ـ اسپانیا 4ـ کرواسی 5ـ اسلوونی 6ـ اکراین 7ـ صربستان 8ـ ایتالیا (اسپانیا میزبان رقابت‌های جهانی 2014 از پیش صعود کرده بود و صربستان به عنوان تیم ششم به بازی‌های جهانی راه یافت.)

سهمیه‌های سایر قاره‌ها

مسابقه‌های جهانی بسکتبال از سی‌ام آگوست تا چهاردهم سپتامبر 2014 در شش شهر اسپانیا برگزار می‌شود. تاکنون 20 تیم از پنج قاره برای برگزاری این مسابقه‌ها بلیت اسپانیا را در جیب دارند و چهار تیم دیگر در ماه‌های آینده از سوی فدراسیون جهانی بسکتبال معرفی می‌شوند.

بازی‌های جهانی از سال 1950 در بوئنوس‌آیرس آرژانتین آغاز شد و تاکنون در هر دوره بر سطح کمی و کیفی آن اضافه شده است. ابتدا فقط شش تیم بازی‌ها را برگزار کردند، اما در سال‌های بعد این عدد به 16 رسید و در دو دوره اخیر با تعداد 24 تیم برگزار شده است. سال سومی که 24 تیم برگزارکننده بازی‌های چهار سال یکبار جهانی هستند، سال 2014 است. بعد از اروپا که شش سهمیه در این رقابت‌ها دارد پنج تیم قاره آمریکا در رتبه دوم سهمیه‌بندی است. تیم ملی آمریکا با قهرمانی در المپیک 2012 لندن سهمیه بازی‌های جهانی را سال پیش گرفت. امسال از این قاره مکزیک، پورتوریکو، آرژانتین و جمهوری دومینیکن سهمیه گرفتند. مکزیک برای اولین بار مدال طلای بازی‌ها را از آن خود کرد. پورتوریکو دفعات بیشتری در بازی‌های جهانی شرکت کرده، اما آرژانتین پرآوازه‌تر از دو تیم دیگر این قاره است. آرژانتینی‌ها در رقابت‌های امسال پوست انداختند و بجز اسکولا، ستاره‌هایی مانند جینو بلی، دلفینو، پری جیونی و نوچیونی را همراه نداشتند. آنها در سال 2004 قهرمان المپیک شدند، اما به نظر می‌رسد بسکتبال این کشور با افول ستارگان، روزهای پرمخاطره‌ای در پیش دارد. ناکام بزرگ بازی‌های آمریکا تیم برزیل بود که در غیاب وارجائو، نه نه، باربوسا و اسپلیتر کاری از پیش نبرد. سهمیه چهارم این قاره نیز جمهوری دومینیکن است. در قاره آفریقا، آنگولا طی 20 سال فقط دو بار قهرمان جام ملت‌ها نشده است. آنها در هفت بازی هفت برد به ثبت رساندند و با غلبه بر مصر در فینال، قهرمان آفریقا شدند. مصری‌ها نیز پس از 20 سال سهمیه بازی‌های جهانی گرفتند و در این راه عاصم ماری، بازیکن جوان مصری‌ها که به مینه‌سوتا رفته، کمکشان کرده است. سنگال سومین و آخرین سهمیه قاره سیاه در بازی‌های اسپانیاست.

استرالیا و نیوزیلند، مسابقه فینال بازی‌های اقیانوسیه را هر ساله برای خود کنار گذاشته‌اند. با این حال استرالیایی‌ها تعدا قهرمانی‌های بیشتری دارند. امسال نیز این تیم همراه نیوزیلند در اسپانیا حضور می‌یابد.

ایران در قاره آسیا به عنوان تیم قهرمان روانه اسپانیا می‌شود و فیلیپین و کره جنوبی، دو قطب سنتی بسکتبال قاره، مسافران رقابت‌های جهانی هستند. امسال تیم چین نتوانست جواز حضور در رقابت‌های جهانی را از بازی‌های ملت‌ها بگیرد، اما به نظر می‌رسد یکی از وایلد کارت‌هایی که فدراسیون جهانی در نظر می‌گیرد برای تیم چین است.

محمد رضاپور / گروه ورزش