مدرسه؛ پایگاه قهرمانی در آن سوی آب‌ها

در ادامه با کشورهایی که به ورزش مدارس بسیار اهمیت می‌دهند بیشتر آشنا می‌شویم. شاید ورزش ایران هم روزی مانند این کشورها توانایی این را داشته باشد که از ورزش مدارس پلی برای رسیدن به بزرگ‌ترین موفقیت‌های ورزشی دنیا بسازد.

چین، ابرقدرت ورزش مدارس دنیا

ابرقدرت ورزش دنیا از ورزش مدارس به بهترین شکل استفاده کرده است. بسیاری از قهرمانان ورزشی جهان و المپیک همان دانش‌آموزانی هستند که در مدارس مراحل رشد خود در زمینه‌های مختلف ورزشی را آغاز کردند. ورزش که مهم‌ترین ابعاد کشور چین در بسیاری از زمینه‌هاست، نقشی بسیار پررنگ در مدارس دارد، به گونه‌ای که این موضوع مهم حتی گاهی اوقات از اهمیت مضامین کتاب‌های درسی بالاتر می‌رود. ورزش در مدارس چین به جدی‌ترین شکل دنبال می‌شود. در سراسر چین کارگروه‌های ویژه‌ای برای نظارت بر ورزش مدارس سراسر کشور تشکیل شده است. این کارگروه وظیفه دارد ابتدا شرایط جسمانی دانش‌آموزان را مورد تحقیق و بررسی قرار بدهد، سپس بر همین اساس استعدادهای ورزشی دانش‌آموزان را در رشته‌های مختلف محک می‌زنند و سپس این استعدادها را وارد فاز جدیدی می‌کنند. در این فاز دانش‌آموز ورزشکار وارد مراحل آموزشی می‌شود و سپس به مراحل بالاتری می‌رسد. این دانش‌آموز اگر تمام مراحل را پشت‌سر بگذارد در مرز هجده سالگی به یک قهرمان بین‌المللی تبدیل می‌شود. اکنون بسیاری از قهرمانان بین‌المللی چین زیر 20 سال دارند. اکنون 300 میلیون دانش‌آموز چینی در رشته‌های مختلف ورزشی فعالیت و کارگروه‌های ویژه نیز بر آن نظارت می‌کنند.

آمریکا و استمداد کمک از دانش‌آموزان برای سبقت از چین

دیگر قطب قدرتمند دنیا در زمینه ورزش بسیار به ورزش مدارس سراسر کشور خود وابسته است. آمریکایی‌ها همیشه و در هر زمانی به ورزش مدارس خود بسیار اهمیت می‌دادند، اما توجه ویژه به ورزش مدارس از 22 سال پیش وارد مرحله بسیار جدی‌تری شد. اکنون روالی که در مدارس چین وجود دارد در مدارس آمریکا هم دیده می‌شود؛ به این ترتیب که متخصصان ورزشی در قالب یک کارگروه ویژه شرایط جسمانی دانش‌آموزان را مورد بررسی قرار می‌دهند و سپس براساس آن استعدادیابی می‌کنند. این استعداد‌ها قرار نیست به حال خود رها شوند، آنها مانند همتایان چینی خود وارد فاز تازه‌ای می‌شوند و دوران رشد و بالندگی را آغاز می‌کنند تا سرانجام به مراحل قهرمانی برسند.

آمریکا هرگز به ستاره‌های ورزشی خود وابسته نبوده، حتی اگر ستاره در ورزش آمریکا زیاد باشد این ستاره‌ها آنقدر جانشین و پشتوانه دارند که بسرعت جای خود را به دیگران می‌دهند. در واقع به دلیل کثرت استعدادهای ورزشی که برخاسته از ورزش مدارس آمریکاست، عمر قهرمانی ورزشکاران بسیار پایین است. پویایی ورزش مدارس در آمریکا در دبیرستان‌ها و کالج‌ها به اوج می‌رسد. آمریکا سال‌هاست در رقابت‌های المپیک پشت ‌سر چین قرار می‌گیرد، بنابراین آنها نهایت تلاش خود را می‌کنند تا به این سلطه چینی‌ها پایان بدهند و برای رسیدن به این هدف هیچ ابزاری مهم‌تر از ورزش مدارس نیست.

ورزش مدارس در شرق دور

سختکوش‌ترین مردمان دنیا نیز یکی دیگر از پایگاه‌های قدرتمند ورزش مدارس محسوب می‌شوند. در ژاپن دانش‌آموزان مستعد در ورزش هرگز نادیده گرفته نمی‌شوند. آنها براساس برنامه‌های دقیق و حساب شده به کار خود در ورزش ادامه می‌دهند تا در آینده به بزرگ‌ترین ورزشکاران دنیا در عرصه‌های بین‌المللی بخصوص المپیک تبدیل شوند. در سیستم آموزشی مدارس ژاپن ورزش در اولویت‌ است و امکان ندارد در مدارس این کشور زنگ ورزش، معنایی نداشته باشد. زنگ ورزش در مدارس ژاپن شروعی برای شکل دادن قهرمانان آینده ژاپن در المپیک و جهان است. البته در شرق آسیا فقط چینی‌ها و ژاپنی‌ها نیستند که به ورزش مدارس بسیار اهمیت می‌دهند، کره جنوبی نیز یکی دیگر از کشورهایی است که در چند سال اخیر نگاه خود به ورزش مدارس را تغییر داده تا با این تغییر نگاه و پرورش استعدادهای جدید این کشور در رقابت‌هایی همچون المپیک در بسیاری از رشته‌ها مدعی قهرمانی باشد.

دانش‌آموزان ورزشکار در قاره سبز

ورزش مدارس در کشورهای اروپایی بخصوص فرانسه، آلمان، انگلیس و دانمارک بسیار پویاست. در اروپا نیز برخلاف ایران ورزش قهرمانی از مدارس آغاز می‌شود نه از کوچه پس‌کوچه‌های خاکی. در سوئد یک دانش‌آموز ورزشکار تا هجده سالگی علاوه بر برخورداری از انواع امکانات رایگان کمک آموزشی از تمام تسهیلات و امکانات ورزشی رایگان نیز بهره می‌برد. در انگلستان دانش‌آموزان مستعد در رشته‌های مختلف ورزشی به مدارس ویژه فرستاده می‌شوند و در آنجا علاوه بر این که تحصیلات خود را در بهترین محیط آموزشی پشت‌سر می‌گذارند مراحل رشد و بالندگی خود در ورزش تا رسیدن به مدارج قهرمانی را به بهترین شکل طی می‌کنند. در آلمان دانش‌آموزان ورزشکار نیز چنین شرایط مشابهی دارند. آنها برای آشنایی بیشتر با مقوله مهمی مانند قهرمانی به اردوهای خارج از کشور هم فرستاده می‌شوند، اما در دانمارک طرح اهمیت به ورزش مدارس از سال‌ها پیش رواج داشته و اکنون با برنامه‌های جدیدتری همراه شده است. فرانسه نیز پا به پای چین پیش می‌رود و استعدادهای ورزشی این کشور آنچنان پیشرفت کرده‌اند که اکنون تعداد زیادی از قهرمانان این کشور در عرصه‌های اروپایی، جهانی و المپیک زیر 20 سال دارند. لازم به یادآوری است در همه کشورهای نامبرده از چین گرفته تا ژاپن و کشورهای پیشرفته اروپایی ورزش‌هایی همچون ژیمناستیک و شنا در مدارس اجباری و آموزش آن به دانش‌آموزان در اولویت قرار دارد.

ورزش مدارس در ایران...

در ایران دانش‌آموزان مستعد دو شرایط متفاوت پیش روی خود می‌بینند. آنها یا دیده نمی‌شوند که در این صورت بتدریج محو می‌شوند یا این که با اراده خود ضمن تحمل انواع مشکلات به توفیق‌هایی دست پیدا می‌کنند که البته تعداد دانش‌آموزان حاضر در این دسته که به موفقیت‌های بین‌المللی برسند خیلی کم است یا این که دیده می‌شوند و به استعدادشان بها داده می‌شود البته فقط برای مدت زمانی کم. آنها پس از مدتی به حال خود رها می‌شوند و دیگر اثری از آنها دیده نمی‌شود. زنگ ورزش مدارس ایران با زنگ ورزش برخی از آن سوی آبی‌ها زمین تا آسمان تفاوت دارد.