قندپهلو شیرینی بدون عوارض است

نویسندگان، مجریان، کارشناسان و حتی شرکت‌کنندگان این برنامه، همگی از طنزپردازان شناخته‌شده هستند و این ویژگی، یعنی سپردن کار به دست اهلش، موجب شده که برنامه‌ای دیدنی و قابل تأمل به مخاطبان عرضه شود.

سالیانی است که در رسانه ملی، برای آشنا شدن مخاطبان عام با آثار ارزشمند ادبی و از جمله شعر طرح‌هایی ارائه و برنامه‌های گوناگونی ساخته و پخش شده است. در زمینه طنز، البته میان‌پرده‌های نمایشی فکاهی و سریال‌های کمدی که به تسامح به طنز موسوم شده است، پرشمار و اغلب پرمخاطب است.

اما برنامه‌های دیگر، نظیر «حرف اضافه» و «پا تو کفش اخبار»، که در آنها مجری و کارشناس برنامه، طنزپرداز باشد و به ارائه نمونه‌هایی از طنز نوشتاری و گفتاری بپردازد با آن که بسیار با اقبال مخاطبان مواجه شده، چندان پرشمار نیست و گاهی با اوج گرفتن برنامه و برقراری ارتباط مؤثر با مخاطبان، به دلایل گوناگون برنامه ادامه نیافته است.

در موضوع معرفی آثار ارزشمند ادبی به مخاطبان رسانه‌هایی چون رادیو و تلویزیون، یافتن قالب مناسب و خلاقیت در شیوه ارائه برنامه بسیار اهمیت دارد، چنان که بدون خلاقیت، پس از مدتی برنامه‌ساز برای حفظ مخاطبان خود ناگزیر به روش‌های دم‌دستی و نازل روی می‌آورد، مثل اتفاقی که برای برخی برنامه‌های طنز و فکاهی افتاده است، آن‌گونه که ایجاد جاذبه در آنها یا از طریق لودگی و مسخره‌بازی است یا با نقیضه‌سازی از برنامه‌ها و بویژه موسیقی‌های شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای که در واقع نوعی پخته‌خواری است.

در چند قسمتی که از برنامه «قندپهلو» پخش شده است، نشانه‌های امیدوارکننده‌ای از خلاقیت در طراحی قالب برنامه دیده می‌شود، هم در جلوه‌های بصری نظیر دکور و کاریکاتورها و هم بویژه در بخش محتوایی، یعنی گونه‌های متنوعی که برای ارائه شعر طنز طراحی شده است. وقتی زمزمه تولید برنامه‌ای درباره شعر طنز را از دوستان طنزپرداز شنیدم، تمام ترس من از این بود که این برنامه، مانند برنامه‌های مشاعره، آنقدر درگیر شتابزدگی و هیجان رقابت و امتیاز شود که خود شعر و عرضه شایسته آن در حاشیه قرار گیرد.

اما هنگامی که دیدم در این برنامه تمام عوامل، حتی طنزپردازانی که به عنوان مجری و شرکت‌کننده در «قندپهلو» حضور دارند، تمرکز خود را بر ارائه درست و شایسته شعر طنز گذاشته‌اند، بسیار خرسند شدم. بویژه آن که مجری و کارشناس برنامه، در میان گفت‌وگوها به معیارهای ارزیابی و ارجمندی سخن و روش‌های شناخت و درک شعر طنز اشاره می‌کنند، اما این اشاره‌ها با آن که جنبه آموزشی دارد، با آمیزه‌ای از لطافت بیان و ظرافت‌های طنز، از آسیب‌های معمول در برنامه‌های آموزشی مصون مانده است، یعنی نه از موضع برتری‌جویانه است و نه مخاطبان را دست‌کم می‌گیرد.

اسماعیل امینی / شاعر و مدرس دانشگاه