اتفاق نادر در فوتبال ما

در روزهای بعد از صعود تیم ملی به جام‌جهانی، مسئولان هزینه‌های آماده‌سازی و تدارک این تیم و حضورش در جام‌جهانی را برآورد کردند؛ هزینه‌هایی که اولین بار مهدی محمدنبی، دبیر فدراسیون چند روز پیش در یک برنامه زنده تلویزیونی اعلام کرد، 10 تا 15 میلیون دلار معادل 30‌میلیارد تومان که این مبلغ شامل برنامه‌های آماده‌سازی، بازی‌های تدارکاتی و اعزام تیم به برزیل برای رقابت در جام‌جهانی خواهد بود. مبلغی که نبی ابراز امیدواری کرده بخشی از آن با کمک دولت فراهم شود و چنانچه فدراسیون بتواند اسپانسری را جذب کند از حامی مالی هم برای تامین بخش دیگری از این مبلغ کلان تلاش خواهد کرد.

در این میان خبرها حاکی از این است که کمیته بازاریابی فدراسیون حتی با توجه به راهیابی این تیم به جام‌جهانی و پیش آمدن این موقعیت طلایی، تلاش تازه‌ای را برای ترغیب شرکت‌های تجاری و جذب اسپانسری توانمند نداشته است. کفاشیان پیش از قطعی شدن صعود تیم ملی به جام‌جهانی درباره اسپانسر برای این تیم که انگار به مشکلی جدی بدل شده، گفته بود امید زیادی ندارد که حامی مالی خوبی پای قرارداد با فدراسیون را امضا کند. البته حرف‌های دیگری هم زده بود که بیشتر به توجیه می‌ماند، این‌که «فدراسیون تلاش خود را کرده و ادامه خواهد داد، اما موضوع اسپانسر خیلی هم دست فدراسیون نیست، چون این شرکت‌ها و موسسات هستند که باید برای حمایت از تیم ملی علاقه نشان بدهند و فدراسیون نمی‌تواند با زور آنها را ترغیب کند.»

این دلیل منطقی نیست که رئیس فدراسیون برای ناکامی در جذب حامی مالی عنوان می‌کند، اما حاصل اتفاقاتی است که در طول این سه، چهار سال در فدراسیون و کمیته بازاریابی‌اش رخ داده و حسابی او را ناامید کرده است. بی‌جهت هم نیست که فدراسیون برای تامین هزینه‌های آماده‌سازی تیم ملی بزرگسالان در راه جام‌جهانی 2014 برزیل خطر نمی‌کند و بدون اتلاف وقت با ارسال نامه‌ای به دفتر ریاست جمهوری دست یاری به سوی دولت دراز می‌کند تا کل 30 میلیارد تومان را بدون دخالت اسپانسر فراهم کند، آن هم در روزهایی که با صعود تیم ملی پیش‌بینی می‌شد فدراسیون فوتبال محلی برای رفت و آمد نمایندگان شرکت‌های مختلف داخلی و خارجی برای حمایت مالی از تیم ملی باشد. اما چرا این اتفاق نمی‌افتد؟

امیدواری برای قرارداد با اسپانسر اول تیم ملی

تا پیش از این کارشناسان یکی از دلایل عمده تمایل نداشتن اسپانسرها برای حمایت مالی از فوتبال ملی را به حضور نداشتن در جام‌جهانی و ناکامی در عرصه‌های مهم بین‌المللی ربط می‌دادند. به هر حال فوتبال و اقتصاد ارتباط دیرینه‌ای با یکدیگر دارند، فوتبال به عنوان واسطه‌ای برای سودرسانی دو جانبه به شرکت‌های تجاری و فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها نقش مهمی در کشورهای صاحب فوتبال ایفا می‌کند، اما در فوتبال کشور ما چند سالی است که در بعد ملی کمتر اسپانسری حاضر شده با عقد قراردادی کلان از این سود منتفع شود. این در حالی است که در دنیا اسپانسر بعد از بلیت‌فروشی، دومین حامی مالی تیم‌های بزرگ محسوب می‌شود که بخش اعظمی از هزینه‌ها را تامین می‌کنند.

عباس ترابیان، دبیر کمیته بازاریابی فدراسیون فوتبال در این ارتباط به جام‌جم می‌گوید: در جذب اسپانسر دلایل متعددی است که نمی‌توان همه آنها را مطرح کرد، اما وضع این‌طور نیست که ناامید باشیم.

اکنون منتظر فرصتی هستیم تا در بازگشت آقای کفاشیان از کره، جلسه‌ای برای تعیین اسپانسر اصلی تیم ملی در جام‌جهانی داشته باشیم. بعد از قطعی‌شدن صعود نشستی نداشتیم، اما به هر حال در این بین پیشنهادهایی هست که امیدواریم یکی از آنها جدی شود و به امضای طرفین برسد، چون تاکنون چندبار تا پای قرارداد پیش رفتیم، اما به دلایلی منتفی شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا فدراسیون کل مبلغ لازم را برای حضور در جام‌جهانی از دولت خواسته است، در حالی که می‌توان روی نقش اسپانسر و درآمدزایی آن نیز حساب کرد، می‌گوید: در این مورد خود آقای کفاشیان بهتر می‌تواند توضیح دهد، اما تا جایی که می‌دانم برای عملی‌کردن برنامه‌هایی که مدنظر کارلوس کرش است باید هر چه زودتر اقدام کرد. شاید این عجله باعث این کار شده، ضمن این‌که فوتبال هم مثل خیلی دیگر از رشته‌ها از کمک دولت بی‌نیاز نیست.

نقش دولت‌ها در درآمدزایی فدراسیون‌ها

اما پیشتر در دوره ریاست دادکان و صفایی فراهانی، همین فدراسیونی که برای ناتوانی‌اش در جذب اسپانسر دلایل آشکار و نهانی وجود دارد، توانسته بود با حمایت حامیان مالی درآمدزایی‌هایی داشته باشد؛ موضوعی که البته کفاشیان سال گذشته و پس از انتخاب دوباره‌اش به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال توضیحی درباره آن داد. کفاشیان در آن مقطع وقتی با این پرسش مواجه شد که چرا روسای پیشین توانستند در جذب اسپانسر موفق باشند، گفت: نقش دولت‌ها در حمایت مالی از فدراسیون تعیین‌کننده بوده، اگر دولت‌ها از فدراسیون‌های پیشین حمایت نمی‌کردند، توان جذب درآمد برای فدراسیون وجود نداشت؛ ادعایی که از سوی وزیر ورزش بی‌جواب نماند و عباسی در لفافه این اقرار را ضعف مدیریت دانست، اما آیا واقعا ادعای کفاشیان صحت داشت؟

تلاش ما برای برقراری ارتباط با دادکان بعد از چند روز نتیجه داد، رئیس فدراسیونی که تیم ملی در زمان او با حضور یک حامی مالی نفتی قدرتمند راهی جام‌جهانی 2006 آلمان شد، اما دادکان مثل همیشه حرف‌هایی زد که تاکید کرد ننویسیم. اصرار ما برای پاسخگویی به این سوال و چرایی ناتوانی فدراسیون کنونی در جذب اسپانسر یک جمله بود، بگذارید این‌طور فکر کنند.

اکنون به نظر هیچ دلیل و بهانه‌ای پذیرفتنی نیست. واقعیت این است تیم ملی فوتبال ایران به عنوان تیم اول گروه خود راهی جام‌جهانی شده است، این فصل نو در فوتبال قاعدتا باید دوره طلایی اقتصادی و درآمدزایی برای فدراسیون فوتبال هر کشور باشد، با این روالی که فدراسیون فوتبال در پیش گرفته ظاهرا قرار است تیم ملی با اسپانسری ادامه دهد که توان حمایت از تیم ملی و برنامه‌هایش را ندارد، حتی اگر به گفته کفاشیان برای جذب اسپانسر به حمایت دولت و لابی‌های مسئولان نیاز باشد، رئیس فدراسیون فوتبال باید برای مذاکره و رایزنی با دولت جدید پیشقدم شود تا در راه یکساله‌ای که تیم ملی تا رسیدن به برزیل و حضور در جام‌جهانی فرصت دارد در بحث درآمدزایی ناتوان نمانده و با اتکا به حامی مالی قدرتمند برای آماده‌سازی بهتر تیم ملی پیش برود. آن هم در شرایطی که تیم ملی فوتبال ایران این بار در چهارمین حضورش در جام‌جهانی ماموریت تازه‌ای دارد و نمی‌خواهد زنگ تفریح باشد. بی‌شک تیمی که در بزرگ‌ترین آوردگاه جهانی فوتبال حاضر می‌شود، باید بزرگ‌ترین انگیزه برای برندها و شرکت‌های تجاری باشد و باید پرسید مسئولان فدراسیون فوتبال از کدام دلایل پنهان حرف می‌زنند، شاید علت ساده‌تر از این حرف‌ها باشد، تجدید نظر در نیروهایی که چرخه اقتصادی فدراسیون فوتبال را می‌گردانند.

سارا احمدیان‌ /‌ جام‌جم