جنگل‌های بلوط کهگیلویه به مزارع تبدیل می‌شود

متصرفان اراضی حاشیه زاگرس با روش‌های مختلفی از جمله کندن پوست درختان بلوط و خشک و سپس قطع‌کردن آنها، باعث نابودی جنگل‌های بلوط و گسترش اراضی غیرجنگلی و سوء استفاده از این اراضی به منظور کشاورزی و... می‌شوند.

در این تراژدی که هر ساله و در همه مناطق این استان تکرار می‌شود، مرگ تدریجی یک میلیون هکتار جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد رقم زده می‌شود.

یک کارشناس منابع طبیعی با بیان این‌که این اتفاق نه‌تنها در استان کهگیلویه و بویراحمد، بلکه هر ساله در تمام استان‌های حاشیه زاگرس رخ می‌دهد، به جام‌جم می‌گوید: زارعان و کشاورزان حاشیه زاگرس برای تصرف جنگل‌ها و توسعه بیشتر اراضی کشاورزی خود در حاشیه جنگل به از بین بردن جنگل‌ها و قطع درختان کهنسال بلوط از نوع دانه‌ذات اقدام می‌کنند و برای رسیدن به این منظور از روش‌های متعددی استفاده می‌کنند که یکی از این روش‌ها «کت‌زدن» یعنی «پوست‌کنی» درختان است.

عباس طرهانی با بیان این‌که در این روش سودجویان پوست درختان را از محل یقه درخت می‌کنند، می‌افزاید: با کندن پوست این ناحیه از درخت، ارتباط آوندی تاج درخت یعنی شاخ و برگ‌ها با ریشه درخت قطع‌شده و در نتیجه مواد غذایی از خاک به درخت نمی‌رسد که این مساله باعث خشک‌‌شدن درخت می‌شود.

وی با بیان این‌که روند خشک‌شدن درخت طی یک بازه پنج، شش ماهه تا یک ساله رخ می‌دهد، تصریح می‌کند: به این ترتیب متصرفان براحتی می‌توانند درختان خشک و فرتوت را قطع کرده و علاوه بر تبدیل آنها به زغال و فروش آنها، اراضی بدون درخت را نیز تصرف کرده و به اراضی قبلی خود بیفزایند.

نهال‌های جوان را مسموم می‌کنند

این کارشناس با بیان این‌که طی سال‌های اخیر و با وجود تلاش و مقابله ماموران محیط زیست،‌ روند تخریب جنگل‌های بلوط به منظور تصرف اراضی و گسترش زمین‌های زراعی افزایش یافته است، یادآور می‌شود: متصرفان اراضی ملی، نهال‌ها و درختان جوان بلوط را از طریق قطع‌کردن یا ریختن سموم کشاورزی در پای درخت یا پاشیدن آن روی شاخ و برگ‌ها نیز خشک و نابود می‌کنند.

طرهانی با بیان این‌که این روش غیرقانونی و تخریبی تقریبا در تمام استان‌های زاگرس‌نشین و برخوردار از جنگل‌های بلوط انجام می‌شود، درخصوص برخورد با این روند می‌گوید: در اراضی جنگلی که آثار تخریب و قطع درختان در آنها برای جنگلبانان نمایان شود، بلافاصله تحقیقات محلی صورت می‌گیرد و مالکان اراضی حاشیه این تخریب‌شده به دادگاه احضار و با آنها برخورد قانونی می‌شود.

به گفته این کارشناس، البته بیشتر مناطق تخریبی به‌دلیل واقع‌شدن در دره‌های دوردست و بدون محافظ و جنگلبان، قابل شناسایی نیست و در مناطقی هم که تخریبی شناسایی می‌شود، به دلیل به گردن نگرفتن مالکان اراضی مجاور، پرونده باز و بدون نتیجه رها می‌شود.

طرهانی یادآور می‌شود: از آنجا که بیشتر زمین‌های حاشیه زاگرس دارای سندهای مشایی و حدود آن نامعلوم است، متصرفان براحتی می‌توانند اراضی تخریب‌شده جنگلی را به اراضی خود بیفزایند و شناسایی زمین‌های اضافه شده هم از طریق مطابقت سند با زمین امکان‌پذیر نیست.

جنایتی در حق بلوط‌های بی‌پناه

این کارشناس منابع طبیعی به دیگر روش‌های نابودی درختان بلوط اشاره می‌کند و با بیان این‌که اگر درخت فقط قطع یا سوزانده شود و ریشه آن باقی بماند، دوباره جست زده و می‌روید، می‌گوید: در برخی مناطق برای جلوگیری از رویش جست درختان بلوط قطع شده، کود پوسیده دام‌ یا کود شیمیایی روی ریشه این درختان می‌ریزند که باعث سوختن ریشه درختان‌شده و از زایش دوباره جست بلوط جلوگیری می‌کند.

طرهانی با بیان این‌که در جست دوباره درخت و درصورت مناسب بودن شرایط آب و هوایی، 30 تا 50 نهال بلوط جست زده و می‌روید، می‌افزاید: سودجویان با ریختن کود و سوزندان ریشه درخت، نه تنها از جست دوباره درخت جلوگیری می‌کنند، بلکه در واقع تا 50 درخت بلوط را کشته و نابود می‌کنند.

وی با اشاره به تلاش ماموران حفاظت محیط زیست و جنگلبانان برای جلوگیری از تخریب جنگل‌ها تاکید می‌کند: این تلاش و پیگیری تا زمانی که فرهنگ استفاده صحیح از جنگل و فایده آن برای مردم روشن نشده و در این زمینه فرهنگسازی نشود، فایده چندانی نخواهد داشت.

رفع تصرف از 80 هکتار اراضی ملی

در همین حال مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد نیز به مهر می‌گوید: تاکنون بیش از 17 هزار پرونده تخلف در عرصه‌های منابع طبیعی در مراجع قضایی این استان تشکیل شده است.

محمدرضا جهان‌آرا می‌افزاید: برخورد قانونی با متخلفان و متجاوزان به عرصه‌های منابع طبیعی بدون اغماض انجام می‌شود و در این راستا دستگاه قضایی استان همکاری بسیار خوبی با این اداره کل داشته است.

به گفته وی، طی سال گذشته بیش از 80 هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی از دست متجاوزان رفع تصرف شده است.

جهان‌آرا میزان تصرف اراضی جنگلی در استان را طی سال 90، 56 هکتار اعلام می‌کند و یادآور می‌شود: این درحالی است که میزان تصرفات در سال 89، حدود 85 هکتار بوده است.

وی تعداد پرونده‌های متخلفان معرفی شده به دادگستری کهگیلویه و بویراحمد در سال‌های 89 و 90 را به ترتیب 52 و 37 پرونده عنوان می‌کند و می‌گوید: میزان اراضی تصرف شده در سال 88 و 87 نیز به ترتیب 98 و 66 هکتار بوده است.

مدیرکل منابع طبیعی استان، حفاظت از منابع طبیعی را نیازمند مشارکت مردم می‌داند و می‌افزاید: باید فرهنگ عمومی در خصوص صیانت از منابع طبیعی نهادینه شود و مسئولان نیز نقش حمایتی خود را بخوبی ایفا کنند.

وی متوسط سن جنگل‌های استان را بیش از 500 سال عنوان و خاطرنشان می‌کند: یک گونه بلوط شاید میلیاردها تومان ارزش داشته باشد و هزینه‌های بسیار هنگفتی لازم است تا یک بلوط را به سن 700 سال رساند.

جنگل‌های استان کهگیلویه و بویراحمد 8 درصد سهم جنگل‌های کشور و 20 درصد جنگل‌های حوزه زاگرس را به خود اختصاص می‌دهد و بر این اساس سرانه جنگل در دنیا 0.8، در ایران 0.8 و در این استان 1.7 دهم هکتار است که می‌توان گفت سرانه جنگل در کهگیلویه و بویراحمد 8.5 برابر کشور و 2.1 برابر دنیاست.