شخصیت​های تک بُعدی جذابیت ندارند

برخی بازیگران بعد از بازی در نقش‌های مختلف، دیگر حاضر نمی‌شوند در کارهای کودک بازی کنند و این گونه نقش‌ها را کسر شأن می‌دانند. چطور این مساله برای شما مبهم نبوده و همزمان در آثار بزرگسال و کودک بازی می‌کنید؟

من عاشق بچه‌ها هستم. به همین دلیل علاقه‌مند به بازی در آثار کودک هستم. اگر موقعیت بازی در آثار کودک و نوجوان برایم فراهم شود، حتما قبول می‌کنم. اولویت من کودکان هستند و بعد بزرگسالان. این علاقه فقط محدود به بازی نمی‌شود، بلکه شور و اشتیاق زیادی هم برای نویسندگی و کارگردانی کارهای کودک دارم.

شاید باور نکنید اما طرح‌های زیادی به گروه کودک شبکه دو برای کارگردانی و نویسندگی ارائه کرده‌ام، ولی کاری به من ندادند. دوستان می‌گویند مشکلات بودجه وجود دارد. البته هر زمان از من خواستند، طرح یا مشاوره داده‌ام. دنیای رنگارنگ و بدون غل و غش کودکان همیشه برایم جذابیت دارد. کتابم با عنوان قصه‌های آسیه‌آباد هم زیر چاپ است. چند نمایشنامه هم آماده انتشار دارم. اکثر فعالیت‌های من به کودکان ختم می‌شود. در مجموع خیلی علاقه دارم در کنار بازیگری در آثار کودک، شرایطی برای کارگردانی هم فراهم شود.

این روزها شاهد بازی شما در سریال «مثل من مثل تو» هستیم که در سری اول این سریال هم با نام «امروز فردا» بازی داشتید. این سریال برایتان چه جذابیت‌هایی دارد که حاضر شدید باز هم در آن بازی کنید؟

به دلیل علاقه‌ام به کارهای کودک بازی در این سریال را پذیرفتم. در سریال «امروز فردا» همراه با خانم فاطمه گودرزی نقش پدر و مادر را بازی کردیم. این سریال با موضوع آموزش به کودکان و نوجوانان تولید و پخش شد.

البته بعد از تمام شدن سریال «امروز فردا»، سری دوم آن برای ماه رمضان تولید شد که با نام «مثل من مثل تو» پخش شد. در سری دوم این سریال حضور نداشتم، چون به ما گفتند من و خانم گودرزی برای تیپ‌های این سریال مناسب نیستیم! تا این‌که برای سری سوم این سریال دوباره برای بازی از من دعوت شد.

با توجه به این‌که شما سال‌ها سابقه بازی و کارگردانی در آثار مختلف کودک را دارید، فکر نمی‌کنید روایت سریال «مثل من مثل تو» از یک فرمول تکراری پیروی می‌کند؟

شاید در قسمت‌های اول، این گونه باشد اما به مرور قصه‌ها بهتر می‌شود و داستان‌ آن برای بچه‌ها جذاب‌تر خواهد شد. محمود معظمی، کارگردان سریال «مثل من مثل تو» درک درستی از قصه‌ داشت و تلاش کرد از زاویه‌ای تازه به قصه نگاه کند تا برای مخاطبان هم شیرین باشد.

به نظر من در یک سریال با قصه تکراری باز هم این نکته مهم است که کارگردان چگونه به آن می‌پردازد. معظمی تلاش کرده مخاطب از تماشای سریال «مثل من مثل تو» لذت ببرد. البته این مشکلی که شما به آن اشاره کردید به صورت کلی در اکثر سریال‌های تلویزیونی وجود دارد و ما شاهد قصه‌های تکراری هستیم، اما باید در نگارش قصه‌ها وسواس لازم را داشت تا انسجام و جذابیت لازم را داشته باشد.

شما همزمان با تصویربرداری، دو قسمت از فیلمنامه «مثل من مثل تو» را هم نوشته‌اید. برایتان مشکل نبود همزمان با بازی، فیلمنامه هم بنویسید؟

نه، برایم مشکل نبود. اتفاقا خیلی راحت نوشتم. چند سال است که در حوزه کودک کار می‌کنم. فیلمنامه، نمایشنامه و کتاب می‌نویسم. علاوه بر آن کارگردانی هم کرده‌ام. مسلما وقتی کسی نسبت به کاری علاقه داشته باشد با گوشت و خونش عجین می‌شود. بنابراین نگارش قصه کودکانه برایم راحت است. نسبت به دنیای بچه‌ها شناخت دارم و می‌دانم چگونه باید بنویسم تا آنها لذت ببرند. دنیای بچه‌ها خیلی راحت است. نباید سخت بگیریم. آنها خیلی راحت مفاهیم را درک می‌کنند، البته به شرط این‌که این مفاهیم به شکل ساده و روان بازگو شود.

در سری اول این سریال که با نام «امروز فردا» تولید شد، حسین قناعت کارگردانی را به عهده داشت و سری سوم را محمود معظمی. با توجه به این‌که در هر دو مجموعه نقش پدر را بازی کردید، نگاه متفاوت کارگردانان باعث نشد تا بازی‌تان از یکدستی خارج شود؟

گرچه در دو سری از این مجموعه با دو کارگردان مختلف کار کردم، اما فضای آرامی برای کار مهیا بود. نقش‌ هم به تلاش بازیگر بستگی دارد. من در هر کاری که بازی می‌کنم، تلاش می‌کنم ارتباط صمیمانه‌ای با نقش برقرار کنم. وقتی به عنوان بازیگر با نقشم ارتباط برقرار نکنم، مسلما برای بیننده هم قابل باور نخواهد بود. من در هر دو سری این سریال سعی کردم نقش پدر را مهربان بازی کنم و مخاطب را با خودم همراه کنم.

همه آدم‌ها در زندگی‌شان با لحظات متفاوت روبه‌رو می‌شوند، اما در سریال «مثل من مثل تو» شاهد شخصیت‌های تک‌بعدی هستیم. به نظر شما این شخصیت‌ها برای مخاطبان تلویزیون خیلی ​ غیرقابل باور نیستند؟

به نظرم بهتر است اجازه بدهید سریال جلوتر برود و بعد قضاوت کنیم. به مرور قصه بیشتر جا می‌افتد و این ایرادی که شما به آن اشاره کردید، کمتر دیده می‌شود. در مجموع اگر نگاهی کلی به سریال‌های تلویزیونی داشته باشیم، باید بگویم شخصیت‌ها در بیشتر کارها خیلی ساده هستند. این مساله کلی است و منظورم در ارتباط با سریال «مثل من مثل تو» نیست. متاسفانه شخصیت‌ها تک‌بعدی هستند و کمتر پیچیدگی‌ در آنها می‌بینیم. در حال حاضر از شبکه‌های ماهواره‌ای شاهد پخش سریال‌هایی هستیم که بیش از صد قسمت است و مخاطب را تا انتهای سریال همراه خود نگه می‌دارد.

به نظرم بهتر است فیلمنامه‌ها با دقت بیشتری نوشته شود. کافی است نگاهی به خودمان و اطرافیانمان داشته باشیم. هر کدام از ما بنا به شخصیتی که داریم در موقعیت‌های گوناگون واکنش‌های مختلفی داریم. این واکنش‌ها منحصر به خودمان است و مربوط به کسی نیست. بنابراین می‌توانیم از افراد جامعه بهترین الگو را بگیریم. کار سختی هم نیست، حتی می‌توانیم از زوایای تازه هم به شخصیت‌ها بپردازیم. خوب یا بد بودن هر فردی با دیگری تفاوت دارد. همه این موارد نشانه‌های خوبی است که می‌توانیم از آنها به نحو مطلوب بهره ببریم. بازپخش سریال‌های قدیمی همچون امیرکبیر، سلطان و شبان و سربداران با استقبال خوب مخاطبان روبه‌رو می‌شود. این نشان‌دهنده قدرت سریال‌های قدیمی است. ما در سریال‌سازی چیزی کم نداریم، ولی نمی‌دانم چرا در گذشته سریال‌های بهتر و ماندگارتری ساخته شد، اما اکنون خبری از این نوع آثار نیست. از سوی دیگر بازیگر علاقه‌مند است در آثاری ظاهر شود که نقش جای کار داشته باشد. هر چه نقش، بازیگر را به چالش وادارد، برایش شیرین‌تر خواهد بود.

شما در این سریال از تکیه‌کلام‌هایی مثل «دستت طلا» یا «همابانو» استفاده می‌کنید. این تکیه‌کلام‌ها از خودتان است یا در فیلمنامه بود؟

این تکیه‌کلام‌ها را خودم به دیالوگ‌هایم اضافه کردم. علاقه‌مند بودم نقش پدر خانواده را گرم‌تر و صمیمی‌تر کنم، به همین دلیل از چند تکیه‌کلام استفاده کردم تا نقشم برای بیننده شیرین‌تر شود. خوشبختانه کارگردان هم موافقت کرد.

معمولا شما سعی می‌کنید رگه‌هایی از طنز را به نقش‌هایتان اضافه کنید. دلیل خاصی برای این کار دارید؟

هر بازیگری شگردهای خودش را برای اجرای نقش‌هایش دارد. من هم سعی می‌کنم نقش‌هایم را تا حدودی طناز کنم تا برای مخاطب جذاب شود.

اگر بخواهید کارنامه هنری‌تان را در این سال‌ها بررسی کنید، چه نقدی به خودتان دارید؟

من هنوز از خودم راضی نیستم. مطمئن هستم توانایی‌ بیشتری دارم، اما شرایطی که بتوانم توانمندی‌ام را نشان بدهم فراهم نشده است. احساس می‌کنم عمرم تلف می‌شود. امیدوارم شرایط مناسب فراهم شود. البته باید بگویم برای بازی در سریال «مثل من مثل تو» شرایط خوب و آرامی داشتیم.

خوشبختانه دستمزدمان را بموقع دادند. در حالی که در سریال‌های دیگر گاهی این اتفاق نمی‌افتد و ما در این باره خیلی اذیت می‌شویم. تهیه‌کننده در این باره همکاری لازم را با بازیگران کرد.

فاطمه عودباشی ‌/‌گروه رادیو و تلویزیون