کفه سنگین مضرات

در این میان آنچه جالب است این که تقریبا تمام مسائلی که در مورد مضرات نوشابه گفته شده در حد نوشته‌های بدون استناد وبلاگی، مصاحبه و سخنرانی است.

بررسی‌های پایگاه اطلاعات مدارک علمی و کتابخانه ملی ایران نشان می‌دهد هنوز هیچ کتابی به طور مستقل و علمی در مورد عوارض یا احتمالا فواید پزشکی نوشابه نوشته نشده است. تنها کارهای علمی در این زمینه دو پایان‌نامه در مورد بررسی آلودگی میکروبی نوشابه‌های گازدار است.

اما آیا واقعا نوشابه‌های گازدار برای سلامتی مضر است؟ پاسخ را باید با قیدی بیان کرد. به نظر می‌رسد آنچه باعث بیماری و ضرر برای سلامتی می‌شود افراط در خوردن نوشابه است و نه مصرف آن.

نخستین ضرری که برای نوشابه‌های گازدار بیان شده است پوسیدگی دندان‌هاست. گفته می‌شود مینای دندان بر اثر مجاورت با اسید موجود در نوشابه به مرور زمان از بین می‌رود.

این موضوع بخصوص در کودکان که دندان‌های در حال رشدی دارند، اهمیت دارد. جالب است بدانید مینای دندان محکم‌ترین بافت بدن انسان است. از طرف دیگر داشتن قند فراوان، نوشابه باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

نکته دیگر در مورد اثرات نوشابه بر دهان این است که در کل مسیر سیستم گوارش انسان، تنها معده قادر به مقاومت در برابر محیط اسیدی است که نوشابه تولید می‌کند، اما در دیگر اعضای سیستم گوارش بدن مانند دهان، گلو و مری در پی مصرف نوشابه‌های گازدار محیط اسیدی ناهنجاری ایجاد می‌شود، چرا که مخاط دهان، گلو و مری بسیار در برابر اسید حساس و آسیب‌پذیر هستند.

بعد از دندان باید به اثرات نوشابه روی سیستم معده توجه کرد. هر چند که گفته شد معده قادر به مقاومت در برابر محیط اسیدی تولیدشده توسط نوشابه است، اما باید این را در نظر داشت که اسید فسفریک موجود در نوشابه‌ها نیز با رقابت با اسید هیدروکلریک معده، عملکرد صحیح معده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

هنگامی‌که معده ناکارآمد می‌شود، غذای مصرفی، گوارش نیافته، باقی می‌ماند و سبب سوءهاضمه و نفخ می‌شود. افرادی که از زخم و سوزش معده رنج می‌برند، باید از مصرف نوشابه‌های گازدار جداً خودداری کنند.

از دیگر مضرات نوشابه باید به چاقی اشاره کرد. نوشابه‌های گازدار بیشتر از آب تصفیه شده، افزودنی‌های مصنوعی و شکر تصفیه شده تهیه می‌شود بنابراین فاقد هرگونه ارزش تغذیه‌ای بوده و به علت میزان قند بالایشان دارای کالری زیادی هستند که سبب چاقی در فرد مصرف‌کننده می‌شوند.

در نوشابه‌های رژیمی نیز جای شکر معمولی از آسپارتام استفاده می‌کنند. این ماده با وجود این‌که یک ماده اشتهاآور است برای سلامتی مضر بوده و مصـرف آن میگرن، سرگیجه و کاهش توان حافظه را به دنبال دارد. جالب اینجاست که نوشابه به طور همزمان باعث چاقی و سوءتغذیه می‌شود.

نوشابه‌های معمولی دارای خاصیت کاهش اشتها هستند و استفاده مکرر آنها (با توجه به نداشتن ارزش غذایی بالا) باعث سوءتغذیه در فرد می‌شود.

اسیدی شدن خون هم یکی دیگر از مضرات نوشابه است. کلیه‌ها قادر به دفع سریع این اسید نیستند و همین موضوع باعث ایجاد ناراحتی در کلیه می‌شود.

ضمن این‌که برداشت کلسیم از مغز استخوان توسط نوشابه‌ها، علاوه بر بیماری پوکی استخوان، باعث می‌شود کلسیم در کلیه رسوب کند و باعث بیماری سنگ کلیه شود. کافئین موجود در نوشابه هم می‌تواند باعث بیماری‌هایی در بدن شود، اما همه این مضرات باعث نمی‌شود که فواید نوشابه را زیر سوال ببریم. نوشابه از ابتدا به عنوان یک نوشیدنی سالم با خواص درمانی مطرح شد و اکنون هم ادعاهایی برای خاصیت نوشابه مثل درمان سردرد به گوش می‌رسد.

در عین حال موادی در نوشابه وجود دارد که فوایدی چون تنظیم ضربان قلب، کارکرد و تولید انرژی برای ماهیچه‌ها را می‌توان از آن جمله دانست. در عین حال، نوشابه در کارهای خانه و خانه‌داری هم به کار می‌آید.

خاصیت اسیدی نوشابه باعث می‌شود از آن برای پاک‌کردن برخی ​سطوح و لباس‌ها استفاده شود. در عین حال باید توجه داشت که مضرات نوشابه باعث نشود خرافات علمی به عنوان مطالب مستند به خورد مخاطب داده شود.

به عنوان مثال، بیان این مطلب که نوشابه باعث از بین رفتن جرم بعضی از سطوح مثل لولای در می‌شود اصلا عجیب نیست چرا که خاصیت اسیدی نوشابه این توان را به این ماده می‌دهد و این خاصیت و چنین عملکردی لزوما بیانگر ضرر نوشابه نیست.