سفر به تاریخ از آتشگاه اصفهان

آتشگاه، یکی از همین آثار است که در غرب اصفهان بر بلندای کوهی به همین نام در ساحل شمالی زاینده‌رود، در هشت کیلومتری جاده اصفهان به نجف‌آباد قرار دارد. این مجموعه یکی از آثار ملی ایران است که طبق کتیبه موجود در پای کوه ‌سال‌1330 به شماره 380 به ثبت رسیده است.

اطراف این کوه را باغ‌ها و درختان میوه فرا گرفته‌ است و از بالای آن می‌توان به تمام شهر اشراف داشت. نام این کوه برگرفته از آتشکده‌ای استوانه‌ای است که در قله آن قرار دارد و در گذشته همیشه آتش آن برافروخته بود. قدمت بنای آتشکده به دوران عیلامی‌ها می‌رسد و چند قرن نگهبانانی به طور دائم از آتش آن مراقبت می‌کردند تا خاموش نشود. همان‌طور که می‌دانید آتش در میان زرتشتیان، یکی از عناصر چهارگانه و عنصری پاک و مقدس محسوب می‌شود و در گذشته پیروان این آیین، در آتشکده‌ها آتش می‌افروختند و توسط موبدان همیشه آن را روشن نگه می‌داشتند.

براحتی می‌توان تصور کرد حمل و نقل هیزم تا قله و مراقبت و روشن نگه داشتن دائمی آتش در شب و روز و درسرما و گرما وظیفه‌ای بس دشوار بود که موبدان بخوبی از عهده آن برمی‌آمدند.

آتشکده اصفهان نیز به‌همراه آتشکده‌های ری و آذربایجان، جزو آتشکده‌های معروف ایران به‌شمار می‌رفت که روشنایی آن از دوردست‌ها نمایان بود. کوه آتشگاه و منطقه پیرامون آن شکوه و رونق بسیاری داشته و آثار بر جای مانده از دیوارهای بلند اطراف آن، نشانگر این است که علاوه برانجام امور مذهبی، به‌عنوان یک دژ نظامی نیز کاربرد داشته است، اما اکنون خاموش و بی‌صدا در گوشه‌ای خلوت از شهر، رو به ویرانی نهاده است و گذشت روزگار و صدمات ناشی از باد و باران، باعث فرو ریختن دیواره‌های آن شده و اگر مسئولان فکری نکنند تا چند سال دیگر اثری از آن نخواهیم دید.

در حال حاضر این اثر ملی با تهدیدهای زیادی روبه‌روست از جمله باتوجه به نبود پله از پای کوه تا قله، گردشگرانی که قصد بازدید از مجموعه را دارند برای صعود به قله که البته ارتفاع چندانی هم ندارد، مسیرهای مختلفی را انتخاب می‌کنند. همین رفت وآمد همیشگی گاهی باعث آسیب به بنای آتشکده می‌شود. جویندگان گنج و اشیای عتیقه نیز از نبود نگهبان بخوبی استفاده می‌کنند و در گوشه و کنار محوطه بنا، دست به حفاری می‌زنند که باعث تخریب جدی آن شده است! بنابراین برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر، توجه و رسیدگی سریع‌تر مسئولان ضروری است.

تا دیر نشده اگر علاقه‌ای به دیدن این بناهای تاریخی در شما وجود دارد، دیدن آتشگاه را از دست ندهید.

رسول شهبازی