شگفتی‌های رویش گیاه

تولید مثل گیاهان از جمله ویژگی‌های منحصر به فرد این گروه از موجودات زنده است که می‌توان آن را از مهم‌ترین نشانه‌های غلبه گیاهان بر محیط پیرامون‌شان دانست. دانه گیاه همچون پناهگاهی از گیاهک در حال رشد، محافظت می‌کند. در داخل دانه علاوه بر گیاهک، بافت مغذی وجود دارد که مواد غذایی مناسب و کافی برای رشد گیاه را فراهم می‌کند.

کد خبر: ۴۵۳۱۸۸

دمای بهینه، وجود مقدار کافی هوا و همچنین تامین آب مورد نیاز برای رشد گیاه از جمله عوامل مهمی هستند که در چرخه رشد گیاه و باروری آن نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. در نخستین مرحله از چرخه رشد گیاه، دانه‌ها پس از دریافت نور و هوای کافی از مرحله کمون و نهفتگی خارج می‌شوند. سپس دیواره محافظتی‌شان باز می‌شود و پس از دریافت انرژی لازم از لپه‌های گیاه که در حقیقت برگ‌های دانه محسوب می‌شوند، دانه‌ها شروع به رشد می‌کنند.

آمیلوپلاست‌ها، منبع نشاسته سلولی گیاه هستند که به علت تاثیر نیروی جاذبه در قسمت‌های پایینی گیاهک قرار می‌گیرند و موجب رشد ریشه گیاه در اعماق خاک می‌شوند. از این فرآیند تحت عنوان زمینگرایی ریشه نام برده می‌شود. در مرحله بعدی چرخه رشد، جوانه گیاه به رشد ادامه می‌دهد و سر از خاک بیرون می‌آورد.

با قرار گرفتن نخستین قسمت از گیاه در معرض تابش نور خورشید، فرآیند فتوسنتز آغاز می‌شود و به این ترتیب از این مرحله به بعد گیاه می‌تواند مواد غذایی مورد نیازش را که پیش از این از طریق لپه‌ها در دانه تامین می‌کرد، بسازد.

اولین برگ‌های حقیقی گیاه در ادامه فرآیند رشد، در امتداد برگ‌های اولیه که بخشی از دانه گیاه محسوب می‌شوند، رشد می‌کنند و ساقه نیز در امتداد بافت ساختمانی جنینی که میرستم نام دارد، رشد می‌کند. در ادامه دانه تبدیل به یک گیاه بالغ می‌شود که قادر به تولید دانه یا به عبارتی تولیدمثل است. تغییرات داخلی و خارجی در جوانه انتهایی گیاه موجب تبدیل جوانه انتهای ساقه به گل می‌شود. آب و مواد غذایی موجود در خاک از مهم‌ترین عوامل رشد گیاه هستند که از طریق ریشه گیاه جذب می‌شوند و وجود آنها از نخستین مراحل رشد گیاه لازم و ضروری است. جیبولین‌ها هورمون‌های گیاهی هستند که در نخستین مراحل جوانه‌زنی دانه گیاه در خاک، در قسمت داخلی دانه توزیع می‌شوند. این هورمون‌ها موجب تولید آنزیم‌هایی می‌شوند که از تجزیه قند، نشاسته، چربی و پروتئین قادر هستند قندها، اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه را در گیاه تولید کنند. این ترکیبات مواد غذایی لازم برای رشد گیاهک و جوانه گیاه را تامین می‌کنند. در اغلب گیاهان، جوانه‌زنی در نخستین روزهای فصل بهار یا پاییز آغاز می‌شود. فرآیند رشد در برخی از گیاهان به قدری سریع است که موجب می‌شود پس از گذشت 8 روز، طول گیاه به 20 سانتی‌متر افزایش یابد. گرچه ممکن است مراحل رشد در انواع مختلف گیاهان تا حدودی متفاوت باشد، اما در اغلب آنها، این فرآیند شامل مراحل مشابهی است.