رادیویی برای افسانه‌های هزارویک شب

زمانی که موضوع مدیریت رادیو ایران از سوی آقای صوفی معاون صدا مطرح شد فکر کردم رادیو ایران بهترین شبکه‌ای است که می‌توانم با استفاده از تجربیات و تحصیلاتم در آن فعالیت و انجام وظیفه کنم. رادیو ایران به نظر من کارکردهای فراوانی می‌تواند داشته باشد و معتقدم همه ایرانیان نه‌تنها در داخل بلکه در خارج از کشور هم می‌توانند تمامی برنامه‌های این شبکه را بشنوند چرا که براساس تعریف این شبکه تمام موضوعات و برای همه اقشار می‌تواند در آن برنامه‌سازی شود. به همین جهت از زمانی که مسوولیت شبکه رادیوی ایران را بر عهده گرفتم به اتفاق همه همکارانم تلاش کردیم تا این شبکه به جایگاه واقعی خودش برسد.

رادیو ایران، رادیوی عمومی است و به همه موضوعات در همه قالب‌ها و ساختارها می‌پردازد. مانند شبکه‌های تخصصی نیست که برنامه‌های خود را با موضوعی خاص برای قشری ویژه از مردم تولید و پخش کند. یعنی مخاطبان ما کودک، نوجوان، جوان، میانسال و... هستند. ما شبکه‌ای هستیم که به همه موضوعات در همه ساختارها می‌پردازیم و برای موفقیت در این خصوص برنامه‌ریزی کرده‌ایم. حتی برنامه‌هایی که برای گروه جوان تولید می‌کنیم با برنامه‌هایی که در شبکه جوان پخش می‌شود تفاوت دارد و همپوشانی وجود ندارد.

ما در تصویب طرح برنامه‌ها شرایطی را به وجود آورده‌ایم که برنامه‌ساز براساس تعریف شبکه طرحی را ارائه کند و در صورت مشکل، طرح برگشت می‌خورد تا اصلاح شود. تمامی طرح برنامه‌ها با حساسیت بررسی می‌شود تا مخاطب برنامه‌ای جذاب را از رادیو بشنود. شورای ارزشیابی در رادیو ایران برنامه‌ها را با حضور عوامل برنامه‌ساز از جهات مختلف مورد بررسی قرار می‌دهد تا برنامه در چارچوب تعریف شبکه تولید و پخش شود تا مخاطب با شنیدن برنامه‌ها بتواند براحتی به تفاوت‌های این شبکه با شبکه‌های دیگر پی ببرد. در حال حاضر هیچ‌کدام از برنامه‌های رادیو ایران از نظر محتوایی با برنامه‌های شبکه‌های دیگر یکسان نیست و برنامه‌سازان هم خودشان برای تحقق این موضوع بسیار تلاش می‌کنند.

برخی از پیشکسوتان و اساتید برجسته حوزه رادیو و برنامه‌سازان موفقی که بیش از 15سال سابقه کار در رادیو را دارند اعضای این شورا هستند و در حال حاضر همه عوامل برنامه‌ساز به اتفاق مدیران گروه‌ها در این شوراها شرکت و از بخش‌های مختلف برنامه‌هایشان دفاع می‌کنند. جلسات به صورت منظم برگزار می‌شود و در حال حاضر نه تنها در شورای ارزشیابی بلکه خود مدیران گروه‌ها نیز به اتفاق برنامه‌سازان در شوراهای گروه‌ها برنامه هایشان را بازشنوایی و نقد می‌کنند که این حرکت قابل ستایش است. ما هم از برنامه‌سازان موفق در ارزشیابی‌ها به شیوه‌های مختلفی قدردانی می‌کنیم تا انگیزه برای موفقیت در این بخش برای برنامه‌سازان ایجاد شود.

از وضعیت فعلی راضی هستم. اما در حال حاضر تحولات دنیا در سپهر رسانه‌ای بشدت جریان دارد و فرصتی برای این‌که به وضعیت موجود قانع شویم نیست. ما باید هر روز راه جدیدی برای جذب مخاطب پیدا کنیم. نوآوری و خلاقیت می‌تواند علاوه بر رضایتمندی به افزایش مخاطب منجر شود و زمانی می‌توانیم به ایده‌آل نزدیک شویم که فعال و پویا باشیم. علوم ارتباطات روز به روز در حال گسترش است و نه‌تنها ما بلکه همه کسانی که در حوزه رسانه کار می‌کنند باید برای هر روزشان برنامه داشته باشند تا در این حوزه تاثیرگذار باشند.

در تمامی جلساتی که در شبکه و معاونت صدا برگزار می‌شود تلاشمان این است که مخاطبان از ما راضی باشند و برنامه‌ها براساس نیاز آنها تولید شود. یعنی علاوه بر این‌که شنوندگان به برنامه‌های رادیو اعتماد کنند براساس علاقه‌های آنها آگاهی‌های لازم در حوزه‌های مختلف انجام شود. برنامه‌ها علاوه بر اهدافی که دارند باید روحیه شادی، نشاط و امید را در میان مخاطبان تقویت کنند. راهکارهایی برای عملیاتی کردن این موضوعات با همفکری مدیران، برنامه سازان و مشاوران برنامه‌ها شناسایی و اجرا می‌شود.

ما در رادیو به هر حال افراد تحصیلکرده و با تجربه به حد کافی داریم. ممکن است افراد کم تجربه یا با تحصیلاتی غیر از برنامه‌سازی در رادیو حضور داشته باشند اما با دوره‌های آموزشی که به صورت آموزش‌های ضمن خدمت برای آنها برگزار می‌کنیم همه افراد با تخصص کافی در شغلشان فعالیت می‌کنند و اطلاعات کافی و کاملی را در حوزه کاریشان کسب کرده‌اند و ما مشکلی از این بابت تاکنون نداشته‌ایم. اگر میانگینی از کارکنان رادیو ایران بگیریم متوجه می‌شویم که درصد بالایی از افراد از تجربه، تخصص و سواد کافی برای فعالیت در رادیو برخوردار هستند.

مدتی است که ما در رادیو ایران این فرصت را به برنامه‌سازان می‌دهیم. گروه‌ها چندماه قبل طرح برنامه‌های جدید را ارسال می‌کنند، این طرح‌ها مورد بحث، بررسی و اصلاح قرار می‌گیرد. سردبیر و تهیه‌کننده می‌تواند در فرصت مناسبی بخش‌‌های برنامه را تولید کند و اگر نیاز به پژوهش و تحقیقات دارد از این زمان استفاده کند و برنامه‌ای با محتوای خوب و جذاب تهیه کند.

برنامه‌ها به صورت مستقل هر کدام با مخاطبانشان ارتباط دارند و از طریق تلفن‌ها و پیامک‌ها این ارتباط به صورت مستمر تداوم دارد. اما تنها به این موضوع بسنده نکردیم و در پژوهش‌هایی که درخصوص برنامه‌های شبکه رادیویی ایران صورت می‌گیرد براساس نیازهای آنها برنامه تولید می‌کنیم. علاوه بر این موضوع در بعضی برنامه‌ها عوامل برنامه‌ساز به صورت تلفنی با شنوندگان صحبت می‌کنند و از نظرات آنها در مورد نقاط قوت و ضعف برنامه و برنامه‌سازان آشنا می‌شوند و پاسخ آنها را نیز می‌دهند.

یکی از فعالیت‌های ما به صورت جدی استفاده از محقق و پژوهشگر و مشاور در برنامه‌هاست که برنامه با پشتوانه علمی پخش شود. خوشبختانه در حال حاضر برنامه کم محتوا و بی‌محتوا به هیچ عنوان در شبکه نداریم.

در رادیو ایران چنین افرادی جایگاهی ندارند. هیچ کدام از عوامل برنامه‌ساز رادیو ایران این‌گونه نیستند. با حمایت‌های آقای صوفی نحوه پرداخت‌ها و میزان برآورد برنامه‌ها تغییر کرده و در حال حاضر برآوردهای خوبی براساس فعالیت‌هایی که در رادیو انجام می‌شود به افراد تعلق می‌گیرد.

با این موضوع موافق نیستم. برنامه‌هایی که در حال حاضر پخش می‌شود عمر سه یا چهار ساله دارند و نمی‌شود گفت که ماندگار نیستند. برنامه‌های مختلفی از شبکه رادیو ایران پخش می‌شود که مخاطبان فراوانی دارد و بنا به موضوع هر کدامشان جریان‌سازی می‌کنند و موفق هستند. برنامه‌های جمعه ایرانی، سلام ایران، کوچه رادیو پلاک 17 و... شنوندگان دائمی از نقاط مختلف کشور دارند که به نظرم با گفتن این‌که پدیده نیستند در حقشان کم لطفی کرده‌ایم. در گذشته برنامه‌هایی بودند که از جدول پخش شبکه حذف شده بودند اما دوباره این برنامه‌ها را تولید و پخش می‌کنیم تا مخاطب بتواند ارتباط بیشتری با رادیو ایران داشته باشد. خوشبختانه در حال حاضر روزبه‌روز شاهد ارتقای کیفی و کمی برنامه‌ها در رادیو هستیم و امیدوارم تعدادی از آنها ماندگار شوند.