دلال های فوتبال هر سال‌90 میلیارد تومان می‌بلعند

هر چند که بحث دلالی در فوتبال ایران مبحث تازه‌ای نیست، اما قطعا برای ریشه‌کنی این پدیده از فوتبال که اجازه نمی‌دهد پول به سختی بدست آمده فوتبال خرج رشد و توسعه این رشته شود، باید هربار بحث آن را گشود تا با برانگیخته شدن نظر و رای مدیران و مسوولانی که به سادگی از کنار این مساله می‌گذرند،‌ مبارزه‌ای اصولی برای ریشه کن کردن این پدیده شکل بگیرد. جدا از «جام‌جم» که طی گزارش‌های مختلفی به این موضوع ورود کرده، برنامه نود نیز طی هفته گذشته و دیشب، ‌مساله دلالی را از زوایای مختلف به چالش کشید تا از طریق مبارزه با پلشتی‌ها، کمک کند تا فوتبال پاک زمینه‌ای برای رشد و نمو بیابد. فوتبالی که متاسفانه در ادبیات گفتاری نیز نیازمند پالایشی اساسی است تا با کاسته شدن از فضای جبهه‌گیری‌های خصمانه درآن، آبرو و جایگاه پیشکسوتان خود را پاس بدارد.

مجید جلالی، سرمربی تیم فولاد خوزستان قانونمند کردن فضای فوتبال را راهی برای مقابله با معضل دلالی می‌داند. او در توضیح این دیدگاه خود به ایسنا می‌گوید: فوتبال که گردش مالی آن زیاد است و تا حدودی حساب و کتاب هم ندارد و قوانین آن ناکافی است، بهترین جا برای آدم‌های فرصت‌طلب است. در حال حاضر هر کسی را با تخصص‌ها و حرفه‌های متفاوت در اطراف فوتبال می‌بینید که دلیلش همین فضای کم قانون یا بی‌قانون و گردش مالی زیاد است. باید این فضا را قانونمند کرد. در این صورت می‌شود با فوتبال ناپاک مقابله کرد.

وی اضافه می‌کند: از این تعجب می‌کنم که تلاش می‌کنند تا همین معدود کسانی که با این پدیده مبارزه می‌کنند را هم از میدان خارج کنند. تنها بخشی که امیدوار بودیم با این موضوع مقابله کند، سازمان لیگ بود زیرا طی چند سال اخیر هیچ کدام از ارگان‌های دیگر اقدامی نکرده اند.

سرمربی فولاد خوزستان در مورد این که چرا با توجه به مطرح شدن موضوع دلالی در جامعه، این افراد هنوز به راحتی کار خودشان را ادامه می‌دهند؟ می‌گوید: این افراد شبکه وسیع و قدرتمندی دارند و حتی در نهادهای تصمیم گیر‌ هم تاثیر‌گذارند و در عزل و نصب‌ها مستقیم وارد عمل می‌شوند. حتی مسوولان هم برای این که ببینند کارشان پیش می‌رود باید با آنها همسو باشند.

وی با اشاره به این‌که برای سال‌ها دلال‌ها به حال خود رها شده و حالا قدرتمند شده‌اند، می‌افزاید: اگر یک حساب ساده انجام دهیم، گردش مالی سالانه فوتبال 300 ـ 400 میلیارد تومان است و اگر خوشبینانه نگاه کنیم، 30 درصد از این مبالغ به شبکه‌های دلالی می‌رسد،آنهم بدون حساب و کتاب و بدون این که مجبور شوند مالیات بدهند.

جلالی با تاکید بر این‌که فدراسیون به تنهایی نمی‌تواند مقابل شبکه دلالی کاری از پیش ببرد، دلیل آن را نقص قانون دانسته و می‌گوید: باید فضای فوتبال را قانونمند کنیم. بعضی از قوانین را باید خود مجلس و یکسری از این قوانین را هم نهادهای فوتبال باید تدوین کنند. به این ترتیب می‌شود بر این آفت غلبه کرد.

دکتر بیژن ذوالفقار نسب، کارشناس فوتبال نیز در تحلیل پدیده دلالی، با مجید جلالی موافق است که به دلیل عدم کنترل کافی نهادهای ورزشی روی فعالیت دلال‌ها، دلالیسم در فوتبال ایران رشد روزافزون یافته است. وی می‌گوید: در فوتبال دنیا، بازیکنان و مربیان بر اساس ضوابط و قوانین جابه‌جا می‌شوند و بازیکنان به دلیل آگاه نبودن از قوانین به یک مشاور اطلاعاتی و مطمئن نیاز دارند. در اروپا و آمریکای جنوبی این کار را آژانس‌های رسمی واجد شرایط انجام می‌دهند که اعضای آن را اصطلاحا « ایجنت» می‌نامند. ایجنت‌ها بر اساس قوانین و مقررات کار می‌کنند و بر همین اساس هم حق و حقوق خود را می گیرند. اگر این افراد برای یک بازیکن یا مربی کار ارزنده‌ای انــجام دهند، بین یک تا 10 درصد پورسانت می‌گیرند که البته مقدارش بر اساس توافق طرفین تعیین می‌شود.

ذوالفقار نسب اضافه می‌کند: کار این آژانس‌ها قانونی و کاملا تحت نظر و کنترل فیفا و فدراسیون‌های فوتبال آن کشورهاست. این افراد، مدارک قانونی و رسمی دارند و از کار آنها هم بازیکنان و هم باشگاه‌ها راضی هستند. تمام مربیان و بیشتر بازیکنانی که به ایران آمده‌اند از طریق همین آژانس‌ها آمده‌اند. هر چند باید بازیکنانی که به صورت آزاد به فوتبال ایران آمده اند را از این قاعده مستثنی دانست.

ذوالفقارنسب مشکل دلالی را در نبود قوانین و مقررات حرفه‌ای در فوتبال ایران می‌داند و می‌گوید: در ایران از سوی فدراسیون فوتبال، وزارت ورزش، باشگاه‌ها یا هر نهاد دیگری، کنترل خاصی روی نقل و انتقالات نیست و به دلیل رد و بدل شدن مبالغ قابل توجه، بسیاری از افراد سودجو که صلاحیت این کارها را نداشتند، فرصتی به دست آوردند که سوءاستفاده‌های کلان انجام دهند. این مساله، به دلیل تداوم عدم کنترل، سال به سال شدیدتر و تعداد افراد سودجو نیز بیشتر شد و به‌تدریج این افراد در ایران به نام دلال معروف شدند.

کارشناس شناخته شده فوتبال ایران می‌افزاید: در یک مقطع زمانی، نهادهای امنیتی و حراستی دخالت کردند و تعدادی از این افراد را بازداشت، بازجویی و تنبیه کردند اما فعالیت خود را رسانه‌ای نکردند. در نهایت اوضاع به گونه‌ای شد که عده‌ای از سودجوها ترسیدند یا پشیمان شدند و دست از کار خود برداشتند، اما عده‌ای هنوز به فعالیت خود ادامه داده و در ورزش حضور دارند. من دلیل اصلی این مساله را عدم آگاهی بازیکنان، برخی از مربیان و برخی از باشگاه‌ها می‌دانم.

در شرایطی که مجید جلالی بر نقش مدیران باشگاه‌ها در جهت مقابله با پدیده دلالی تاکید دارد اما به برداشته شدن قدمی اساسی از سوی آنان خوش‌بین نیست، چون اعتقاد دارد که اغلب این مدیران خارج از بدنه فوتبال انتخاب شده و تجربه و آگاهی لازم را ندارند. موضوعی که ذوالفقارنسب نیز آن را تایید می‌کند: مدیران آگاه و باشگاه‌های دارای ضوابط، اسیر این مسائل نمی‌شوند. به عنوان نمونه هر بازیکن خارجی که قابلیت بالایی داشته باشد، از یک باشگاه به ایران می‌آید و می‌توان براحتی و با یک جستجوی ساده در اینترنت، سوابق آن بازیکن، میزان عملکرد و حتی میزان درآمدش را در سال گذشته بررسی کرد. فکر می‌کنم در همه باشگاه‌های ایران حداقل یک لپ‌تاپ وجود دارد که بتوان با آن به اینترنت متصل شد! در این صورت دیگر یک بازیکن 50 برابر ارزش خود را دریافت نمی‌کند، هرچند این مبلغ هم به جیب بازیکن نمی‌رود. در مجموع اگر مدیران ما آگاه باشند، امکان فریب خوردن‌شان کمتر می‌شود.

حجت اله اکبرآبادی / گروه ورزش