ظرفیت‌های رسانه‌ای در خدمت بسیج

گفت‌وگو با علی‌اصغر جعفری به دو بهانه انجام گرفت؛ اول هفته بسیج و دوم اعلام آمادگی این نهاد برای ساخت چندین فیلم و سریال با هدف ترویج فرهنگ بسیج.

رئیس مرکز بسیج رسانه ملی در این گفت‌وگو درباره چگونگی برخورد بسیج با تهدیدات جنگ نرم و جزئیات برنامه‌های فرهنگی این نهاد توضیحاتی را ارائه کرد.

او تاکید کرد که وظیفه بسیج صداوسیما فقط تولید برنامه نیست، بلکه می‌خواهد از همه ظرفیت‌های رسانه‌ای استفاده کند تا تفکر و فرهنگ بسیج ترویج شود.

رسالت‌ها و ماموریت‌های بسیج صداوسیما چیست و در حال حاضر فعالیت‌هایش را بیشتر روی چه بخشی متمرکز کرده است؟

سازمان بسیج صداوسیما یکی از مجموعه سازمان‌های اقشاری تخصصی بسیج مستضعفین است. همان طور که بسیج مهندسان و پزشکان داریم یک بسیج هم به نام بسیج صداوسیما داریم. این سازمان از نظر کمی و کیفی از نیروی انسانی خوبی برخوردار است.

در دوران دفاع مقدس بسیج صداوسیما نقش خوب و ممتازی داشت. تصاویری که امروز از عملیات و پشت‌صحنه جبهه داریم نتیجه زحمات و تلاش‌های همکارانمان در بسیج صداوسیماست. این تصاویر امروز به عنوان ذخیره ما در حوزه دفاع مقدس مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه راه بسیج سازمان خودش را با ماموریت‌های جدید انطباق داده است. در چند سال اخیر رویکرد بسیج صداوسیما بیشتر متوجه حوزه فعالیت‌های رسانه‌ای شده است. از سال گذشته رسما حوزه فعالیت بسیج رسانه ملی به فعالیت‌های تخصصی رسانه‌ای محدود شد.

ما با همین نگاه قرارگاه رسانه‌ای مبارزه با تهدیدهای نرم دشمن را ایجاد کردیم. فعالیت‌های بسیج در این برنامه‌ریزی جدید متمایل به سمت فعالیت‌های تخصصی در حوزه برنامه‌سازی است. بخش جدیدی تحت عنوان بسیج سایبر در صداوسیما شکل گرفته است. 

چهار گردان سایبری را راه‌اندازی کرده‌ایم و احکام فرماندهانشان هم صادر شده است. شبکه اجتماعی بسیج رسانه را داریم ساماندهی می‌کنیم که به زودی راه‌اندازی می‌شود.

شبکه اینترنتی تلویزیون بسیج را هم به زودی راه‌اندازی خواهیم کرد. برای آموزش نیروهای بسیجی سازمان ، مرکز آموزش شهید آوینی را در نظر گرفته‌ایم. این مرکز با استانداردهای خوب خدمات آموزشی ارائه می‌دهد.

سعی می‌کنیم نیروهای توانمند بسیجی را پیدا کرده و برایشان ظرفیت آموزشی فراهم کنیم. می‌شود گفت ما تمام توان، تجربه و ظرفیت‌هایمان را در حوزه رسانه و فعالیت‌های فرهنگی قرار داده‌ایم.

حوزه سایبری حوزه نرم‌افزاری است و شاید استفاده از کلمه فرمانده در نگاه اول درست نباشد. ما به تاسی از نظر و دیدگاه رهبر معظم انقلاب که دستور ایجاد قرارگاه فرهنگی را به شورای عالی فرهنگی صادر کرده‌اند این لفظ را انتخاب کرده‌ایم. ایشان با تعمد عنوان قرارگاه را انتخاب کرده‌اند تا همه بدانند که جنگ است. نیروهای انسانی باید خودشان را در جنگ تصور کنند و احساس نکنند که ‌شرایط طبیعی است.

ما باید یک اداره ایجاد می‌کردیم. بنابراین قرارگاه مبارزه با تهدیدهای جنگ نرم را انتخاب کردیم و در ذیل آن چهار گردان سایبری راه‌اندازی شد. برای آن که همه احساس کنند در یک جنگ نرم قرار داریم و نظم و انضباط کاری حاکم باشد برای هر بخش فرمانده منصوب کرده‌ایم. وظیفه آن فرمانده هدایت نیروهایی است که در قالب گردان کار می‌کنند. اکثر اینها آدم‌های متخصص و با تحصیلات بالایی هستند. امیدواریم خروجی‌اش هم خوب باشد.

بیشترین بخش فعالیت بسیج برنامه‌های مستند بوده است. ما مستندهایی از دوران دفاع مقدس که راش‌هایش را در اختیار داشتیم، آماده نمایش کردیم. از فعالیت‌های دوران اخیر بسیج هم مستندهایی تهیه شده است. در حوزه‌های غیرمستند معمولا بسیج ورود نکرده است.

از سال 90 برخلاف سال‌های گذشته که فقط مستند کار شده است گروه فیلم و سریال را تشکیل داده‌ایم. مصوب کرده‌ایم این گروه در سال جاری 10 سریال و 15 تله‌فیلم را بسازد. این کارهای نمایشی یا شروع شده‌اند یا در مرحله تحقیق و نگارش و پیش‌تولید هستند. ساخت سریال بال‌های خیس اولین حرکت بسیج رسانه ملی در حوزه برنامه‌سازی داستانی است. ما در گذشته در حوزه انیمیشن وارد نشده بودیم. امسال برای اولین بار یک برنامه انیمیشنی180 قسمتی را با همکاری شبکه 2 سیما داریم تهیه می‌کنیم.

ما بنا نداریم صرفا شخصیت بسیجی را در این آثار مطرح کنیم. بناست از فرهنگ بسیج حرف بزنیم و از این فرهنگ حمایت کنیم. بنابراین خیلی از مبانی ارزشی، سیاسی و اجتماعی در حوزه کار ما قرار می‌گیرد. ما در مرکز بسیج تحکیم مبانی خانواده را جزو ماموریت‌های خودمان می‌دانیم.

بسیجی باید مروج رفتار درست در خانواده باشد. امیدبخشی، ‌آگاهی‌بخشی و خیلی چیزهای دیگر همه جزو ماموریت‌های ماست. نیروهای بسیج ثابت کردند در تمام عرصه‌ها حضورشان فعال و موثر است. ما کار را موضوع محور دنبال می‌کنیم و موضوع برای ما مهم است. ممکن است برای بیان موضوع از شخصیت بسیجی یا دیگران استفاده کنیم. قطعا نگاه ما این است که ارزش‌های جامعه انقلابی‌مان را تبیین و ترویج کنیم.

در داخل فیلم و سریال‌هایی که می‌خواهیم بسازیم دنبال این نیستیم که همه شخصیت‌ها را سفید یا سیاه نشان بدهیم. آن چه منطق درام اقتضا می‌کند و آنچه در جامعه وجود دارد، برایمان مهم است.

در جامعه ممکن است یک عضو بسیج نقطه ضعفی هم داشته باشد که طبیعی است باید به آن پرداخته شود. نگاه ما این است که یک بسیجی همیشه جامعه را به خودش ترجیح می‌دهد. در دوران جنگ همین طور بود. هر جا انقلاب به کمک بسیج نیاز داشته نیروهای بسیجی وارد میدان شده‌اند.

بسیجی‌ها وظیفه‌مدار بوده‌اند و به منافع مادی فکر نکرده‌اند. ما در فرهنگ اسلامی‌مان یک فرد مومن داریم و یک فردی که ادعای ایمان دارد. مومن یک سری ویژگی‌های خاص را باید داشته باشد. این که بنده هم مومن هستم یا نه بستگی به این دارد که چقدر خودم را با آن مبانی تطبیق داده‌ام. ما بسیج را یک فرهنگ پویا،‌موثر و تاثیرگذار می‌دانیم. برای بسیجی هم یک ویژگی‌هایی قائل هستیم. هر چقدر فرد خودش را به این باورها نزدیک‌تر کرده باشد از درجه خلوص بیشتری برخوردار است. بسیجی در یک بردار قرار خواهد گرفت. هر چقدر افراد به کانون اندیشه بسیجی نزدیک‌تر باشند اخلاصشان بیشتر است و بسیجی‌ترند.

ما الزامی نداریم که همه نیروهایمان در پشت و جلوی صحنه بسیجی باشند. خیلی از نیروهای توانمندی که شما می‌شناسید و الان فعالند عضو بسیج هستند، اما ممکن است شما ندانید عضو بسیج‌اند. البته ما خودمان را فقط به این نیروها محدود نمی‌کنیم. اولویت با بسیجی‌هاست. اگر دو نویسنده همطراز داشته باشیم نویسنده عضو بسیج ارجح است، اما اگر نویسنده توانایی پیدا کنیم، برایمان تخصص مهم است. ولی از آن نویسنده خواهش می‌کنیم در حوزه‌ای که ما می‌خواهیم به ما کمک کند.

ممکن است در ذهن شما این باشد که با ورود بسیج کار پیچیده و سخت شده است. این نکته را در نظر بگیرید که امروز بخشی از کارهای خوب و فاخر تلویزیون مدیون تلاش نیروهای بسیجی است. اکثر کارگردان‌ها عضو بسیج سازمان هستند. این نیست که ما می‌خواهیم کار خارق‌العاده‌ای را انجام دهیم.

بسیج به دلیل حساسیت‌هایش روی محتوا کار بیشتری می‌کند تا کار به سمت عمیق بودن میل پیدا کند. به لحاظ نیروی انسانی از عناصر مفید و هوشمند استفاده می‌شود و بازیگرانی انتخاب می‌شوند که وجهه مناسبی داشته باشند. سعی می‌کنیم از کارشناسان و ناظرانی استفاده کنیم که هم متخصص‌ هستند و هم فرهنگ بسیج را باور دارند. این طور نیست که ما کاری تولید کنیم که با منطق درام سازگار نباشد. نمی‌آییم بگوییم دروغی وجود ندارد و همه چیز سفید است یا همه چیز سیاه است. هدف‌گذاری‌های ما در این تولیدات رسانه‌ای غیرقابل دسترس نیست.

در حوزه جنگ نرم نشریه رصد را داریم که هر دو هفته یک بار منتشر می‌شود. ما تمام شبکه‌های سیاسی معاند را 24 ساعته در قرارگاه‌هایمان رصد می‌کنیم. محتوای این شبکه‌ها دسته‌بندی و جریان‌شناسی می‌شود. ما شناسایی می‌کنیم که دشمن در چه موضوعاتی دارد کار می‌کند و این مطالب را در اختیار برنامه‌سازان قرار می‌دهیم. بررسی این که دشمن دارد چه کار می‌کند و ما در چه وضعیتی هستیم جزو ماموریت‌های ماست.

سعی ما این است که از همه ظرفیت‌های رسانه استفاده کنیم. هدف دوممان این است که حرکت‌های دشمن را کاملا رصد کنیم و متناسب با عملکرد آنها پاسخ مناسب بدهیم. این طور نیست که ما فقط دفاعی برخورد کنیم. بخشی از فعالیت‌های ما تهاجمی است. امروز ما در برخی حوزه‌ها مثل حقوق بشر داریم ورود پیدا می‌کنیم. غربی‌ها خودشان ناقض‌ترین عاملان حقوق بشر هستند. در جریان وال‌استریت می‌بینید که آمریکایی‌ها حداقل‌های حقوق بشر را رعایت نمی‌کنند. با وقاحت تمام جلوی دوربین‌ها مردم را می‌زنند و شکنجه می‌کنند. همیشه این طور بود که اینها تهاجم می‌کردند و اجازه نقد را به دیگران نمی‌دادند. ما الان داریم برنامه مستند درباره نقض حقوق بشر در آمریکا می‌سازیم و رفتار ظالمانه خودشان را نقد می‌کنیم.

وظیفه بسیج صداوسیما فقط تولید برنامه نیست. ما می‌خواهیم از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم تا تفکر بسیجی‌وار را منعکس کنیم. البته تعداد برنامه‌هایی که ما تولید می‌کنیم در برابر نیاز رسانه ناچیز است. الان در کل کشور در هر یک از مراکز صداوسیما پایگاه بسیج راه‌اندازی شده که اینها دارند برنامه‌سازی می‌کنند و ایده و نظر می‌دهند. در تهران در تمامی شبکه‌ها پایگاه تخصصی بسیج را داریم.

یکی از راهبردهای جدید ما تخصصی شدن تمامی پایگاه‌های بسیج در حوزه رسانه است. الان تمامی پایگاه‌هایمان را تخصصی کرده‌ایم. پژوهشکده مجازی بسیج به زودی راه‌اندازی می‌شود.

گروه آینده پژوهی بسیج به زودی کارش را شروع می‌کند. مرکز موسیقی ما قرار است امسال دو آلبوم را تولید کند و در اختیار شبکه‌ها بگذارد.

در سایر حوزه‌ها کار تخصصی دارد انجام می‌شود. امروز بسیج رسانه، مجموعه‌ای از فعالیت‌های متعدد را برای خودش تعریف کرده است. سعی کردیم بتوانیم با بهره‌گیری از همه ظرفیت‌ها ماموریت‌ها را به انجام برسانیم.

سروش امیدوار - جام‌جم