مکان معبد لائودیسه هنوز پیدا نشده است!

اسدالله بیات در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: در این فصل، تا کنون آثاری از دوران سلوکی پیدا شده‌اند و بررسی‌ها برای کشف معبد لائودیسه همچنان ادامه دارد.

در این‌باره، مهدی رهبر ـ سرپرست این هیأت کاوش باستان‌شناسی ـ نیز توضیح داد: براساس کتیبه‌ای که در سال 1322 در شهرستان نهاوند پیدا شد، مشخص بود که نهاوند در واقع، شهری با نام لائودیسه بوده که یک معبد یونانی نیز داشته است. همچنین کتیبه در زمان «آنتیخوس سوم» یعنی حدود سال 193 پیش از میلاد نوشته و در آن دستور داده شده است که نیایش ملکه لائودیسه، همسر آنتیخوس همگانی شود و احترام لازم به‌جا آورده شود، زیرا او به مقام کاهنه بزرگ ارتقا پیدا کرده است.

او با اشاره به این‌که این منطقه، یعنی بخشی از نهاوند که روی صخره نیز قرار گرفته، به منطقه «دو خواهران» معروف است‌، ادامه داد: از همان زمان قدیم، ساخت‌وسازهای فراوانی در اینجا انجام شد، به‌طوری که حتا گیرشمن ـ باستان‌شناس ـ به‌دلیل ساخت‌وسازه‌های زیاد، نتوانست در این محل کاوش کند؛ ولی با این حال، معبد فرضی لائودیسه که جای آن نیز مشخص نیست، در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسید.

وی گفت: در سال 1384 قرار شد، معبد را با گمانه‌زنی پیدا کنیم؛ ولی آن‌قدر زمین زیر و رو شده بود که موفق به انجام این کار نشدیم، البته آثار فراوانی از دوره‌ها سلوکی، اشکانی‌، ساسانی و اسلامی کشف شدند.

رهبر در این‌باره اظهار کرد:‌ به‌دلیل این‌که در دوره‌های مختلف، ساختمان‌های زیادی در این محل تخریب شده بودند و خاک آوار آنها برای زراعت برده شده بود، در نتیجه، نخاله‌های سنگ‌های کوچک باقی مانده و سنگ‌های بزرگ فروخته شده بودند. اکنون نیز با هر گمانه‌ای که می‌زنیم، لایه فراوانی از سنگ‌های قلوه و کوچک بدون این‌که خاکی داشته باشند، پیدا می‌شود.

این باستان‌شناس بیان کرد: یک سرستون زیبای ایونیک با پایه‌ستونی که به‌شکل هاون در آن قرار می‌گیرد، پیدا شد. امسال نیز در دومین فصل کاوش، دو ستون از دوره سلوکی در یک گمانه کشف شد، ولی هنوز موفق به یافتن معبد نشده‌ایم.

او همچنین گفت: سفال‌های فراوانی از دوره‌های سلوکی و اشکانی داریم که نشان می‌دهد، این شهر در وسعت زیادی فعال بوده و شهر لائودیسه که امروز به‌عنوان شهر نهاوند شناخته می‌شود، بویژه در زمان تصرف سلوکیان، معابر متعددی داشته است. پس از دوران اسکندر نیز سلوکی‌ها قدرت را در ایران به‌دست گرفتند و شروع به ساختن شهرک‌های یونانی کردند یا داخل شهرهای ساخته‌شده نفوذ پیدا کردند. در واقع، آنها قصد داشتند ایران را یونانی کنند، اما به‌وسیله اشکانی‌ها از ایران رانده شدند.

محوطه لائودیسه در منطقه «دو خواهران» نهاوند در استان همدان واقع شده است و در سال 1320 هنگام خاکبرداری، کتیبه و ظرف‌های مفرغی در این محوطه پیدا شد.