لزوم حضور ایران‌ در کمیته های‌ ایمنی آژانس

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دولت، فریدون عباسی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در کنفرانس وزیران در موضوع ایمنی هسته ای در آژانس بین المللی انرژی اتمی سخنرانی کرد.متن کامل سخنرانی دکتر فریدون عباسی به شرح ذیل است:

 ریاست محترم آنتونیو گِرِری یو،

وزراء و نمایندگان عالی رتبه،

در ابتدا لازم می‌دانم همدردی و همدلی خود را با دولت و ملت ژاپن به خاطر حادثه غم‌انگیز زلزله و سونامی در 11 مارچ 2011 ابراز دارم.همچنین انتخاب جنابعالی به عنوان رییس کنفرانس حاضر را به حضورتان تبریک می‌گویم. اطمینان دارم که با تجربه و مدیریت عالی شما این کنفرانس سرشار از دستاوردهای موفقیت‌آمیز خواهد بود.به طور حتم هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران همکاری کاملی با شما خواهد داشت.همچنین از گزارش مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص ایمنی هسته‌ای تشکر می‌نمایم.

آقای رئیس،

کنفرانس وزیران در خصوص ایمنی هسته‌ای، فرصت مغتنمی است برای حمایت از تلاشهای جامعه جهانی در راستای نیل به یکی از مهمترین وظایف اساسنامه‌ای آژانس.رشد جمعیت و نیاز روز افزون به غذا وبهداشت، علی الخصوص در کشورهای در حال توسعه، باعث حرکت به سمت بهره مندی بیشتر از انرژی هسته‌ای و استفاده بهتر از منابع رادیواکتیو برای مقاصد صلح آمیز شده است.از اینرو نیاز به همکاری بین‌المللی در مورد چالش‌های مربوطه، از اهمیت بالایی برخوردار است.مقوله ایمنی هسته‌ای، از چالش‌های بسیار مهم بوده و کشورهای بهره‌مند از فناوری هسته‌ای، هم‌گام با کشورهای دارای برنامه‌های هسته‌ای رو به توسعه، باید رویارویی با این چالش را در بالاترین اولویت کاری خود قرار دهند.

آقای رئیس، خانم ها و آقایان محترم،

دولت های عضو آژانس عمیقاً در مورد حادثه فوکوشیما متاثر هستند.حوادث رادیولوژیک تبعات بسیار مضری بر ارگانیسم های حیاتی و محیط زیست تحمیل می‌نماید.با توجه به عمق و ابعاد این سانحه، مهمترین مسئله ارائه اطلاعات شفاف توسط دولت ژاپن است.از آژانس انتظار می‌رود ارزیابی جامع و شفافی از وضعیت نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما دایی‌چی تهیه کرده، و آموزه‌های اکتسابی خود را در این مورد، به منظور پیشگیری حوادث مشابه ممکن‌الوقوع آتی و کاهش خطرات آن، در اختیار دول عضو قرار دهد.آژانس باید دول عضو را با تعیین گروه‌های کارشناسی، جهت کشف و تعیین موارد خطر آفرین در نیروگاه‌های اتمی یاری نماید.به طور مشخص پیشرفت هر برنامه کار آتی، تنها بر مبنای نتایج بررسی‌های عمیق و جامع از حادثه فوق‌الاشعار ممکن بوده و مشارکت فعال دول عضو را می‌طلبد.

آقای رئیس،

جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر نتایج حاصل از حادثه فوکوشیما، لزوم و نیاز همکاری میان آژانس و دول عضو دارای برنامه‌های مرتبط با نیروگاه‌های هسته‌ای را، برای ارتقای سطح آموزش و انتقال دانسته‌ها به بهره‌برداران و تنظیم کنندگان مقررات، مخصوصاً از کشورهای در حال توسعه، گوشزد می‌نماید چرا که هیچگاه وقوع، یا امکان وقوع حوادثی نظیر فوکوشیما یا چرنوبیل، مانع حرکت رو به گسترش دولت ها، در بهره مندی از حق مسلم استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای نبوده و نخواهد بود؛ بلکه تقویت موثر استاندارد های ایمنی هسته ای و همگانی بودن دانش به کارگیری آن را لازم می دارد.

جمهوری اسلامی ایران، از اینکه در شرایط کنونی، اطلاعات و دانسته‌های مرتبط با ایمنی هسته‌‌ای، با بهانه عدم افشای اطلاعات حساس، در انحصار تعداد محدودی از دولت‌ها قرار گرفته، و درنتیجه، حقوق مسلم مورد اشاره کشورهای در حال توسعه در این مورد مخدوش شده است، ابراز نگرانی می‌کند.

آقای رئیس، خانم ها و آقایان محترم ،

ایمنی هسته‌‌ای، مسئله‌ای فنی و با ابعاد جهانی بوده و مستقیماً در ارتباط با حیات و سلامتی نوع بشر می‌باشد.همانطور که حادثه فوکوشیما نشان داد، هرگونه کاستی در ایمنی هسته‌ای، می‌تواند تبعات گسترده ‌و غیرقابل جبرانی برای جامعه جهانی داشته باشد.از این روست که نمی‌بایست هیچ محدودیتی، از حیث تبادل اطلاعات و دسترسی به تجهیزات و سیستم های ایمنی، از جمله در برنامه های واکنش سریع وجود داشته باشد.متاسفانه در دفعات متعدد، از شرکت کارشناسان و متخصصین ایرانی در کمیته‌ها و جلسات ایمنی هسته ای ممانعت بعمل آمده است.ایمنی از ارکان بلامنازع اساسنامه‌ای آژانس می باشد.

آژانس به عنوان یکی از وظایف خود، می‌بایست «استانداردهای ایمنی برای حفظ سلامت و کمینه‌سازی خطر نسبت به حیات و اموال را تدوین و تصویب نماید.» (ماده 61 اساسنامه) روشن است که استانداردسازی ایمنی هسته ای، درصورت عدم آگاهی دول عضو به عنوان مجریان این استاندارد ها، عملی و مثمر ثمر نمی باشد.

‌با این احوال، آژانس با عدم صدور اجازه برای حضور کارشناسان دول عضو در نشست‌های ایمنی هسته‌ای، در حقیقت خط بطلانی بر اهمیت دانش استانداردسازی کشیده، که این امر بر خلاف ماهیت وجودی آژانس است.

آقای رئیس،

استناد مسئولان آژانس به قطعنامه‌سازی‌های غیر قانونی شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تضییع حق ایران در شرکت در کمیته‌ها و اجلاس ایمنی هسته‌‌ای نیز امری نابجاست.جمهوری اسلامی ایران بارها توضیح داده است که بر مبنای قواعد حقوقی از جمله اساسنامه آژانس و قرارداد پادمان، قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران غیر قانونی و ناعادلانه است.از این رو، هر گونه استفاده و رجوع آژانس به این قطعنامه‌ها، خلاف قانون و غیر قابل قبول می‌باشد.حتی در همین قطعنامه‌های باطل، از جمله پاراگراف 16 از قطعنامه 1737، مقوله ایمنی هسته‌ای، به دلیل ماهیت ویژه آن، به عنوان یک اصل، از عداد محدودیت‌های تحمیلی شورای امنیت علیه ایران خارج شده است.

بی‌‌تردید، همانطور که مقامات آژانس در این مورد ناتوان از تصریح بوده‌اند، در قطعنامه‌های ساختگی شورای امنیت هیچ چیز یافت نمی‌شود که تداخلی با حق حضور کارشناسان ایرانی نسبت به شرکت در کمیته‌ها و اجلاس ایمنی هسته‌ای آژانس داشته باشد.

خانم ها و آقایان،

همانطور که همه می‌دانند پروژه نیروگاه اتمی بوشهر در شرف راه اندازی است.اولویت ما، تامین کامل ایمنی هسته‌‌ای این نیروگاه قبل از راه اندازی می باشد.آژانس با بررسی اقدامات اجرایی ایران بر مبنای استانداردهای موجود، ایمنی نیروگاه اتمی بوشهر را طی گزارشات متعدد، از جمله گزارش IRRS تایید نموده است.

در سال گذشته بر اساس درخواست ایران، و به منظور بازدید فنی از واحد شماره یک نیروگاه اتمی بوشهر، آژانس تیمی متشکل از تنظیم کنندگان ارشد مقررات ایمنی هسته ای از هفت کشور تشکیل داد.
این تیم از 20 فوریه تا 2 مارس2010 در مرکز نظام ایمنی هسته ای ایران حاضر، و پس از انجام بازدید اعلام نمود که «متوجه نظام ایمنی ایران، و پاسخ گو بودن آن در قبال تاسیسات هسته‌ای با کارآیی بسیار خوب و قوی شده‌ایم».

امروز در کمال غرور و افتخار اعلام می کنیم که نیروگاه اتمی بوشهر، از استانداردهای ایمنی به روز، مانند سایر تاسیسات هسته‌ای دیگر در جهان برخوردار می باشد.
با این ترتیبات است که در حال حاضر، جمهوری اسلامی ایران، پیوستن به کنوانسیون ایمنی هسته‌ای، و امکان بهره مندی از منافع ممکن این معاهده، در تضمین هر چه بهتر ایمنی برنامه های صلح آمیز هسته‌ای را، در دستور، کار قرار داده است. با سپاس از دقت و توجه شما.