مذاکره ایران و هند بر سر دلارهای نفتی

ایران در مرحله معاملات نفتی همواره به شرکای مطمئن و قابل اتکا نیازمند بوده است که در این میان برخی از کشورها به دلیل اقتصاد نوظهور و احتیاج شدید به انرژی در بازار نفت ایران حضوری دائمی دارند، اما برخی از این کشورها از جمله هند در سال‌های اخیر نتوانسته است در عرصه جهانی تجارت انرژی به شریکی مطمئن و استراتژیک تبدیل شود. وقت کشی و کناره‌گیری هند از پروژه خط لوله صلح، تاخیر چند ساله برای تعیین تکلیف پروژه توسعه میدان فرزاد B، تعلیق قراردادهای خرید LNG و طرح توسعه فاز 12 پارس‌جنوبی از جمله دلایل عدم اطمینان به این شرکت نفتی است.

براساس این گزارش، از 6 ماه قبل تاکنون اختلافات ارزی میان ایران و هند برای خرید و فروش نفت‌خام به عنوان یکی از چالش‌های جدی اقتصادی تهران و دهلی‌نو تبدیل شده است. با این حال ایران با وجود این اختلاف‌ها همچنان نفت خام خود را به این کشور می‌فروشد.

هند یکی از بزرگ‌ترین خریداران نفت خام سنگین میادین سروش و نوروز است که طراحی و ساخت پالایشگاه «مانگلور» هند براساس نفت خام سنگین میادین مزبور صورت گرفته است.

آمارهای غیررسمی حاکی از بدهی 2 میلیارد دلاری پالایشگاه‌های هند از جمله پالایشگاه «مانگلور» است، اما «کی‌باسو» مدیرعامل این پالایشگاه چندی قبل بدهی یک میلیارد دلاری به شرکت ملی نفت ایران را تایید کرده با این وجود هنوز راهکاری برای وصول این مطالبات ملی به دست نیامده است.

اظهارات روز گذشته علی‌آبادی، سرپرست وزارت نفت درباره پیگیری وصول این مطالبات در جمع خبرنگاران در حاشیه مراسم بسیج ادارات وزارت نفت در حالی صورت گرفت که پیش از این بارها وزیر اقتصاد و رئیس‌کل بانک مرکزی در ابتدای سال از حل و فصل موضوع خبر داده بودند. رئیس‌کل بانک مرکزی در اظهارات متناقض دیگری در گفت‌و‌گو با مهر گفته است: نگه داشتن نفت روی آب بهتر از فروش آن به صورت مجانی است و البته توقف صادرات آن منجر به افزایش قیمت نفت خواهد شد.

این اظهارات یعنی هنوز ماجرا تمام و حل نشده است و جای تامل بر این سوال باقی است که چگونه بهمنی در گفت‌و‌گوی ابتدای سال جاری خود در جمع خبرنگاران از اتمام ماجرا خبر داده بود و حتی وزیر اقتصاد نیز در مقام سخنگوی اقتصادی دولت بر اظهارات رئیس‌کل بانک مرکزی صحه گذاشته بود.

براساس این گزارش، صادرات نفت به هند در حالی هنوز ادامه دارد که رسانه‌های غربی از توافق ریاض و دهلی برای افزایش واردات نفت از عربستان خبر داده‌اند و براساس این توافق قرار است هند واردات نفت خود از عربستان را افزایش دهد.با این حال قرار است مذاکرات دوجانبه‌ای میان شرکت ملی نفت ایران و هند 15 ژوئیه (24 تیر)‌ برگزار شود.

پیش از این رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امورخارجه گفته بود مسائل انرژی میان دو کشور هند و ایران در نشست راهبردی دو کشور مطرح شده و هند به دلیل اقتصاد در حال توسعه یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان انرژی است و روابط موثری در تجارت انرژی با ایران دارد.

اما ظاهرا کمیته‌ای متشکل از وزارتخانه‌های نفت، امور خارجه و اقتصاد و دارایی، قرار است مطالبات نفتی ایران از هند را مورد پیگیری قرار دهد.

براساس این گزارش، علی‌آبادی که از هفته قبل در قامت سرپرست وزارت نفت ظاهر شده، روز گذشته برای اولین بار در پاسخ به این پرسش از پیگیری آن خبر داده است و شاید این مهم‌ترین ماموریت علی‌آبادی در عرصه بین‌الملل پس از حضور در اجلاس اوپک در نفت باشد؛ زیرا وصول مطالبات ملی، موضوع ساده‌ای نیست.

علی‌آبادی همچنین درباره نتایج اجلاس اخیر اوپک گفته است، امارات،‌ عربستان و کویت تلاش کردند که سیاست‌های آمریکا در اوپک را پیاده‌سازی کنند؛ اما با وجود تلاش آنها که هماهنگ‌کننده آمریکا برای افزایش یا کاهش سقف تولید اوپک بودند و عملکرد خوب ایران در اوپک، این تصمیم اجرایی نشد.

زیبا اسماعیلی / گروه اقتصاد