درس‌های جنگ در افغانستان

به گزارش ایسنا، روزنامه لس‌آنجلس تایمز در سر مقاله‌ خود نوشته است:

«باراک اوباما‌، رئیس جمهوری آمریکا، باید به زودی در خصوص خروج نیروهای این کشور از افغانستان تصمیم‌های لازم را اتخاذ کند. این تصمیم می‌تواند بر خروج چشمگیر نیروهای آمریکا طبق آنچه رئیس جمهوری این کشور متعهد شده بود، بیانجامد و یا تنها در خروج تعداد اندکی از نیروها خلاصه شود.

پس از حدود یک دهه جنگ و لشکرکشی که به نظر برخی نتایج را به دنبال داشته است، رئیس‌جمهوری آمریکا باید به تعهدات خود جامه عمل بپوشاند؛ حتی اگر انجام این کار به معنای عدم توجه به نظرات مشاوران نظامی اش تلقی شود.

در دسامبر سال 2009 زمانی که اوباما با استقرار 30 هزار نیروی کمکی در افغانستان موافقت کرد و با این کار تعداد نیروهای آمریکایی مستقر در این کشور را به 100 هزار نفر رساند، وی اعلام کرده است که‌ خروج نیروها را در ماه ژوئیه سال 2011 آغاز خواهد کرد.

اما از همان ابتدا، مشاوران اوباما در پنتاگون این موضوع را مشخص کردند که خواستار خروج حداقل تعداد نیروها شاید بین 5 تا 10 هزار هستند. رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا در سفر اخیر خود به افغانستان، به این تمایل مشترک میان وی و اغلب اعضای پنتاگون اشاره کرد. وی با اشاره به اینکه نیروهای آمریکا پیشرفت‌های بسیاری داشته‌اند‌، افزود:‌ فکر می‌کنم لازم است فشارها را ادامه دهیم.

لئون پانتا‌، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) که در حال حاضر به عنوان گزینه‌ اصلی برای جایگزینی گیتس به شمار می‌رود‌، اعلام کرد که از تقاضای آمریکا برای خروج چشمگیر نیروها حمایت می‌کند، اما این اقدام باید با مسئولیت‌پذیری لازم انجام گیرد.

وی پیروز‌ی‌های اخیر را با عبارت "شکستنی و برگشت‌پذیر"‌ توصیف کرد؛ عبارتی که توسط دیوید پترائوس، فرمانده نیروهای ائتلافی ناتو در افغانستان و رایان کروکر، سفیر منتخب آتی اوباما در افغانستان نیز به کار گرفته شده است.

این پیروزی‌ها شامل برقراری صلح در ولایت ‌های هلمند و قندهار می‌شود. این ولایات پیش از این تحت کنترل طالبان بودند، اما این حقیقت که این پیروزی‌ها برگشت‌پذیر است، لزوما نباید به این صورت تعبیر شود که خروج چشمگیر نیروها باعث از بین رفتن این پیروزی‌ها خواهد شد. آنچه لازم است آمریکا در خصوص رخداد خروج عمده‌ نیروها بدان عمل کند‌، تصمیم گیری در خصوص اولویت‌ها برای نیروهای باقی مانده و تسریع فرآیند تعلیم نیروهای نظامی افغانستان است چرا که قرار است نیروهای افغانستان در سال 2014 مسئولیت‌های امنیتی کشورشان را برعهده گیرند.

یادآوری این مهم خالی از لطف نیست که حتی در صورت خروج چشمگیر نیروها‌، هزاران نیروی آمریکایی همچنان در افغانستان باقی می‌مانند تا فشارها علیه طالبان همچنان ادامه یابد. درعین حال، آمریکا در حال بررسی احتمال مذاکره با طالبان برای یافتن راه حلی صلح‌آمیز است.

پترائوس ضمن ارائه و تشریح گزینه‌های ممکن برای اوباما، به ارائه توضیح در خصوص عواقب خروج نیروها در وضعیت های مختلف خواهد پرداخت. به رغم اینکه ترجیح و تمایل پترائوس مبنی بر خروج حداقل تعداد نیروها از افغانستان است‌، نحوه‌ بیان وی به گونه‌ای خواهد بود که نشان دهد پیروزی‌ها حتی با تعداد کمتر نیروهای آمریکایی قابل دسترسی هستند.

برخی از هواداران و مدافعان خروج گسترده نیروها به موضوع کشته شدن اسامه بن لادن، رهبر القاعده به عنوان عاملی برای کم‌رنگ‌تر شدن حضور نظامی آمریکا اشاره می‌کنند.

این دلیل چندان متقاعد کننده به نظر نمی‌آید، چرا که اعضای القاعده در افغانستان و سایر مناطق برای انجام اقدام‌های تروریستی نیازی به دستور بن لادن ندارند. اما مرگ بن لادن یادآور این است که آمریکا به افغانستان رفت تا عامل حوادث یازدهم سپتامبر را مجازات کرده و از بین ببرد.

با سپری شدن 10 سال، به نظر می‌رسد اهداف این حمله تا حدود بسیار زیادی تغییر کرده باشد. رایان کروکر با ارزیابی اوضاع اخیر و اقدام‌های آمریکا در افغانستان اظهار داشت: در حوزه‌های مختلف چالش‌های بزرگی باقی است که  ثبات حکومت،‌ اعمال قانون علیه فساد که مانع رشد اقتصادی است، اعتبار کشور افغانستان‌، توسعه اقتصادی‌، مسائل بهداشتی و آموزشی و سایر خدمات عمومی از آن جمله‌اند.

برای حمایت از خروج نیروهای آمریکا در ماه ژوئیه، وضعیت کنونی افغانستان خود علت مناسبی است. اگر حضور گسترده‌ نظامی آمریکا در افغانستان به دستیابی اهداف واشنگتن در مدت زمان معقول منجر می‌شد،‌ نگاه نسبت به این موضوع تفاوت می کرد، اما با گذشت حدود یک دهه و به رغم برخی موفقیت‌ها باید گفت،‌ این عملیات ناامید کننده بوده است.

موفقیت‌های نظامی قابل ملاحظه‌ای وجود دارند اما طالبان همچنان در مناطق متعددی از کشور دارای نفوذ است. همچنین تلاش‌هایی در زمینه‌ بهبود اوضاع جامعه مدنی و افزایش موقعیت‌های تحصیلی به ویژه برای دختران به عمل آمده اما این تلاش‌ها همچنان با مقاومت‌هایی مواجه است. دولت‌ حامد کرزای، رئیس جمهوری افغانستان که بنا به فرض یکی از شرکای آمریکا است، تنها به همکاری مقطعی می‌پردازد و عمیقا دچار فساد است.

با این همه می‌توان گفت به رغم منافعی که واشنگتن در روابط خود با کابل از آن برخوردار است، خروج گسترده نیروهای آمریکا در ماه آینده به ایجاد تعادل بیشتری میان منابع و مسئولیت‌ها منجر خواهد شد.»