کوچولوهای شبگرد

اگرچه این مشکل می‌تواند باعث ترس شما بشود اما جالب است بدانید که خوابگردی در کودکان امری شایع است و خوابگردها، فقط گهگاهی این کار را انجام می‌دهند و با رسیدن کودک به سنین نوجوانی، معمولا این مشکل مرتفع می‌شود. اما به هر حال، یکسری اقدامات ساده می‌تواند موجب شود که سلامتی فرزندتان در حین خوابگردی حفظ شود.

علی‌رغم نام این بیماری، خوابگردی شامل اعمالی بجز راه رفتن در خواب هم می‌شود. رفتارهایی که در حین خواب انجام می‌شود می‌تواند درجات مختلفی داشته باشد مثلا می‌تواند خطرناک باشد مثل بیرون رفتن از منزل، یا فقط شامل اعمالی مثل نشستن در تختخواب بشود، یا می‌‌تواند باعث اعمالی ناشایست شود مثلا کودک در‌ اتاق را باز کند و آنجا را با دستشویی اشتباه بگیرد! مهم نیست که کودک در حین خواب، چه اعمالی را مرتکب می‌شود، مهم این است که او پس از بیدار شدن اغلب به یاد نمی‌آورد که چه کرده است.

وقتی ما در خواب هستیم، مغز 5 مرحله از خواب را سپری می‌کند، مراحل 1، 2، 3، 4 و مرحله حرکت سریع چشم یا REM. این مراحل با هم یک چرخه خواب را ایجاد می‌کنند. یک چرخه خواب کامل بین 90 تا 100 دقیقه طول می‌کشد. پس هر شخص در خواب شبانه، به طور متوسط 4 یا 5 چرخه خواب را تجربه می‌کند.

کودکان تمایل دارند در یک یا دو ساعت اولیه خواب، بین چند ثانیه تا 30 دقیقه راه بروند و به اصطلاح خوابگردی کنند.

خوابگردی در کودکان متداول‌تر از بزرگسالان است و اغلب خوابگردی‌ها در سنین نوجوانی از بین می‌روند. این موضوع می‌تواند ارثی باشد و اگر شما یا والدینتان خوابگرد بوده‌اید، احتمالا فرزندتان هم ممکن است دچار این مشکل بشود.

فاکتورهای دیگری که می‌تواند باعث خوابگردی بشود، عبارتند از:

ـ کمبود خواب یا خستگی

ـ برنامه خواب نامنظم

ـ بیماری یا تب

ـ داروهایی خاص

ـ استرس و اضطراب (خوابگردی به ندرت ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای یا مشکلات فیزیکی و احساسی است)‌

اگرچه بلند شدن از رختخواب و راه رفتن، در حالی که هنوز خواب هستید، بارزترین نشانه خوابگردی است اما ممکن است کودکان خوابگرد اعمال زیر را هم انجام بدهند:

ـ حرف زدن در خواب

ـ سخت بیدار شدن از خواب

ـ گیج به نظر رسیدن

ـ دستپاچه بودن

ـ عدم پاسخ دادن در هنگامی که با او صحبت می‌کنید

ـ نشستن در رختخواب و تکرار کردن یکسری اعمال مثل مالیدن چشم‌ها

اگرچه چشم‌های شخص خوابگرد باز است، اما در حین خوابگردی همان‌طور که در بیداری می‌بیند، چیزها را نمی‌بیند و تصور می‌کند که در مکان دیگری حضور دارد.

کودک خوابگرد شما ممکن است دچار شب ادراری یا کابوس‌های شبانه هم بشود.

خوابگردی به خودی خود مضر نیست. به هر حال چون در حین خوابگردی، کودک خواب است و نمی‌داند که واقعا در حال انجام چه کاری است، می‌تواند موجب خطراتی برای او بشود مثلا پایین رفتن از پله‌ها یا باز کردن پنجره‌ها می‌تواند خطرناک باشد.

خوابگردی معمولا دلیلی بر وجود مشکل فیزیکی یا احساسی در کودک نیست. خوابگردها معمولا حتی به یاد نمی‌آورند که در حین خواب چه بر آنها گذشته است.

اگرچه خوابگردی به تنهایی خود خطرناک نیست اما خیلی مهم است که جوانب احتیاط را رعایت کنیم تا کودک خوابگردمان بر زمین نیفتد، یا به چیزی برخورد نکند یا از منزل بیرون نرود.

برای حفظ امنیت این‌گونه فرزندان می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:

ـ سعی نکنید که کودک خود را در حین خوابگردی بیدار کنید، این کار شاید باعث ترساندن کودکتان بشود. به جای آن، با آرامش او را از پشت به سمت تختخواب هدایت کنید.

ـ درها و پنجره‌ها را قفل کنید، نه تنها در اتاق خواب کودکتان بلکه در کل منزل، چرا که ممکن است فرزندتان تصمیم بگیرد در کل منزل راه برود.

ـ برای جلوگیری از افتادن فرزندتان، او را روی تخت دو طبقه نخوابانید.

ـ چیزهای تیز و شکننده را از اطراف تختخواب فرزندتان دور کنید.

ـ چیزهای خطرناک را از دسترس دور کنید.

ـ درهای ایمنی در اطراف اتاق کودک یا بالای پله‌ها قرار دهید.

خوابگردی اگرچه این دوره‌ها خیلی گذرا است و معمولا مشکل خاصی را ایجاد نمی‌کند، اما اگر فرزند خوابگرد شما کارهای خطرناک انجام می‌دهد که باعث مشکلات برای او می‌شود یا اگر این عادت در سنین نوجوانی هم ادامه یافته است، می‌توانید با پزشک صحبت کنید.

در برخی مواقع پزشک درمان‌های خاص را پیشنهاد کرده و گاهی حتی دارو نیز تجویز می‌کند.

برای این که دوره‌های خوابگردی کودک را به حداقل برسانید می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:

ـ کودک خود را در هنگام خواب، به وسیله موسیقی‌های آرامش‌بخش، آرام کنید.

ـ یک برنامه خواب منظم برای فرزندتان در نظر بگیرید.

ـ زمان خواب کودکتان را زودتر از خودتان در نظر بگیرد.

ـ اجازه ندهید که شب هنگام، کودکتان زیاد مایعات بنوشد. چای هم خوب نیست.

ـ محل خواب فرزندتان را محلی آرام و ساکت در نظر بگیرید.

دفعه بعدی که متوجه شدید کودکتان در خواب راه می‌رود، عصبی نشوید. بلکه او را با آرامش به رختخوابش هدایت کرده و شرایط آرامبخش برایش فراهم کنید.

الهه عیوض‌زاده

منبع: Kidshealth