مجالی برای درخشش دوباره

در سال 89 چند چهره تلویزیونی بیشتر از بقیه دیده شدند.

رضا کیانیان ؛ مرد شماره یک

مثل چند سال گذشته در سینما فعال بود و علاوه بر بازیگری به فعالیت‌های هنری دیگر هم اشتغال داشت، اما شاید مهم‌ترین نقش او که امسال بیش از همه مورد توجه قرار گرفت، نقش عبدالله بن زبیر در سریال «مختارنامه» باشد که از هر لحاظ تجربه جدید و متفاوتی محسوب می‌شد؛ چه از نظر جنس بازی و نوع بیان دیالوگ‌ها و چه از لحاظ شخصیت‌پردازی و حتی گریم و لباس: «بازی‌ام در مختارنامه تا اواخر سریال ادامه دارد، البته درحد سکانس‌های پراکنده کوتاه و به خاطر همین نقش در نظرخواهی سالانه مجله سروش به‌عنوان بهترین بازیگر سال تلویزیون شناخته شده‌ام.» البته کیانیان در نظرخواهی مجله صنعت سینما از 200 نویسنده و منتقد سینمایی نیز به عنوان بازیگر برتر دهه 1380 سینمای ایران معرفی شد. در جشنواره فجر امسال با 3 فیلم از 3 کارگردان شناخته‌شده و صاحب سبک سینمای ایران حاضر بود. در «گزارش یک جشن» ابراهیم حاتمی‌کیا یکی از نقش‌های تأثیرگذار فیلم بر عهده او بود که بازی‌اش در این نقش با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو شد. در فیلم پرهزینه «راه آبی ابریشم» در قالب یک شخصیت تاریخی بازی قابل قبولی ارائه داد و در «یه حبه قند»(رضا میرکریمی) نقش متفاوتی را با لهجه یزدی بازی کرد که در کارنامه‌اش سابقه نداشت. اما امسال در نقش پروفسور بوبوس در نمایشی به همین نام به کارگردانی آتیلا پسیانی بازی کرد و دومین نمایشگاه عکس انفرادی خود را هم برگزار کرد که «قار سوم» نام داشت. کاردیگر کیانیان تألیف کتاب «این مردم نازنین» بود که در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شد و تا پایان سال به چاپ 6 هم رسید.

در چند سال گذشته به دلیل تعهدش به سریال عظیم «مختارنامه» فرصتی برای بازی در فیلم‌های سینمایی پیدا نمی‌کرد و حدود 4 سال از سینما دور بود. اما با پایان فیلمبرداری «مختارنامه» عرب‌نیا هم فراغت یافت و توانست پیشنهادهای بازی در فیلم‌های سینمایی را قبول کند. امسال او را در فیلم «شکلات داغ» بر پرده سینماها دیدیم و سپس در «پرتقال خونی» سیروس الوند بازی کرد که در جشنواره به نمایش درآمد. او اکنون در سینما بسیار پرکار شده و انگار دارد تلافی کم‌کاری‌اش در چند سال اخیر را درمی‌آورد. ولی باید پذیرفت که نتیجه همکاری‌اش با داوود میرباقری در سریال «مختارنامه» برایش بسیار پربار و مثبت بود. بی‌تردید مهم‌ترین فعالیت عرب‌نیا در عرصه بازیگری، ایفای نقش مختار بود که نام او را برای هفته‌های متوالی سر زبان‌ها انداخت و به بازیگر اصلی مهم‌ترین سریال تلویزیون در سال 89 تبدیلش کرد. عرب‌نیا مولفه‌های بازیگری در سینما را به نقش مختار اضافه کرد و بخصوص در لحن و شیوه بیان دیالوگ‌ها از الگوهای سینمایی استفاده کرد که همین نکته باعث شد نقش مختار بسیار متفاوت از کار دربیاید. این شیوه سینمایی عرب‌نیا در تناسب با شیوه کارگردانی میرباقری است که سعی کرده «مختارنامه» را با استانداردهای سینمایی بسازد.

حتی اگر همه بازی‌های خوب و چشمگیرش در سال‌های گذشته را نادیده بگیریم، نمی‌توانیم انکار کنیم که بازی فرهاد اصلانی در سریال «مختارنامه» یک غافلگیری دلنشین را رقم زد و دوستداران بازیگری را به تحسین و تشویق او واداشت. به نظر می‌رسد این بازیگر حرفه‌ای در گذر از 40 سالگی تازه به اوج دوران بازیگری‌اش رسیده و یکی پس از دیگری نقش‌های به‌یادماندنی را به کارنامه پربارش اضافه می‌کند. امسال او هم در سینما و هم در تلویزیون پرکار بود و در چند فیلم و سریال مطرح بازی کرد. اوایل سال در سریال «آشپزباشی» مهمان خانه‌های مردم بود و سپس پخش مختارنامه آغاز شد که برای اصلانی اتفاق بسیار مثبتی بود. بازی خوب او در نقش ابن زیاد با ظرایف و ویژگی‌های زیادی همراه بود که باید مفصل مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرد. او در فیلم سینمایی «من مادر هستم» فریدون جیرانی هم یکی از نقش‌های اصلی را بر عهده داشت، اما بدون شک سال 89 برای فرهاد اصلانی سال «مختارنامه» بود. چون هیچ‌کدام از نقش‌های چند سال گذشته‌اش به اندازه این نقش به چشم نیامد و تحسین نشد.

بازیگر باتجربه و معتبر سینما و تلویزیون، بخش عمده شهرت و اعتبارش را مدیون همکاری با فیلمسازان بزرگی مثل زنده‌یاد علی حاتمی و کارگردان‌های سرشناس دهه 60 سینمای ایران است، اما هنوز هم پس از گذشت 30 سال از نخستین تجربه‌های بازیگری، فعال و پرانرژی است و نقش‌های جدیدی به کارنامه‌اش اضافه می‌کند. تارخ با نقش‌های تلویزیونی‌اش نزد مردم شناخته شد و مخاطبان تلویزیون بازی او در نقش ابوعلی سینا را به یاد دارند که حدود 25 سال پیش سریال موفقی بود. او اکنون هم مثل گذشته در تلویزیون فعال است. امسال در سریال پربیننده «جراحت» بازی کرد که در ماه مبارک رمضان از تلویزیون پخش شد و مورد توجه مخاطبان گسترده تلویزیون قرار گرفت. او علاوه بر بازیگری، به فعالیت‌های صنفی هم مشغول است و بخشی از کم‌کاری سال‌های اخیرش به همین موضوع برمی‌گردد. نام امین تارخ امسال به جز سریال «جراحت» یک بار دیگر هم در تلویزیون مطرح شد، اما این بار نه به عنوان بازیگر، بلکه به عنوان مهمان یک برنامه زنده. ماجرا از این قرار بود که وقتی فریدون جیرانی در برنامه «هفت» آن آیتم جنجالی را درباره یکی از هنرمندان قدیمی پخش کرد، تارخ که میهمان برنامه بود بلافاصله به پخش آن تصاویر اعتراض کرد و ضرورت حفظ ارزش و احترام هنرمندان پیشکسوت را یادآور شد. این واکنش تارخ با حمایت همکارانش همراه شد و تعداد زیادی از سینماگران از حرکتی که او به نمایندگی از سایر هنرمندان انجام داده بود ابراز رضایت کردند.

از معدود بازیگرانی است که هم در نقش‌های طنز و کمدی و هم در نقش‌های کاملا جدی حضور قابل قبول و خوبی دارد. در شروع سال با سریال نوروزی «چاردیواری» در قاب تلویزیون ظاهر شد که فضایی کمیک و سرگرم‌کننده داشت و یکی از بهترین مجموعه‌های نوروزی تلویزیون بود. در تابستان هم در دومین همکاری پی‌درپی‌اش با سیروس مقدم سریال «زیرهشت» را بازی کرد که با لحن جدی و فضای تلخ و تیره‌اش حال و هوایی کاملا متفاوت با «چاردیواری» داشت. این دو سریال یک سر و گردن از مجموعه‌های همزمان‌شان بالاتر بودند و توانستند مخاطب را پای تلویزیون بنشانند. امسال در سینما تنها فیلم قابل بحثی که از امیر جعفری اکران شد، «کیفر» حسن فتحی بود که جعفری را دوباره در مرکز توجه قرار داد. البته در فیلم‌های دیگری مثل «لج‌ و‌ لجبازی» و «کلانتری غیرانتفاعی» هم بازی کرده که در اکران 89 به نمایش عمومی درآمدند و بی‌سروصدا به بایگانی رفتند تا چندماه دیگر شانس‌شان را در شبکه نمایش خانگی امتحان کنند. با وجود پرکاری گاه‌وبی‌گاهش در سینما و تلویزیون، جعفری در نهایت خودش را بازیگر تئاتر می‌داند. بازیگری را زیر نظر حمید سمندریان آموخته و تا به حال 5 بار در جشنواره تئاتر فجر برنده جایزه شده است. امسال هم در جشنواره تئاتر با نمایش «درس» به کارگردانی داریوش مهرجویی حضور داشت. نمایشی که اجرای عمومی‌اش در آخرین روزهای سال رونقی به فضای تئاتر داد و با بازتاب‌های متفاوتی همراه بود.

سریال‌های امسال تلویزیون هم مثل چند سال گذشته پرشمار و پربار بودند و بازیگران زیادی در نقش‌های مختلف آنها حضور داشتند. اما یکی از غافلگیری‌های خوشایند امسال مربوط به حضور آتنه فقیه‌نصری در سریال «جراحت» بود که بار دیگر بازی‌های درخشان او در سال‌های پیش را به یاد مخاطبان تلویزیون آورد. فقیه‌نصیری چند سالی را کم‌کار بود و اغلب نقش‌های سینمایی و تلویزیونی را به دلیل دوری‌اش از فضای بازیگری رد می‌کرد، اما در یکی دو سال گذشته روند نسبتا منظمی را در پیش گرفته و هر سال در یک سریال پربیننده بازی می‌کند تا ارتباطش با مردم قطع نشود. او در «جراحت» نقشی پیچیده و چندوجهی را بر عهده داشت که به خوبی از عهده ایفای آن برآمد.

فقیه‌نصیری در اواخر دهه 1370 جزو بازیگران بسیار مطرح سینما و تلویزیون بود که با بازی در سریال موفق «خانه سبز» محبوبیت زیادی یافته بود. در سینما هم او یکی از چند بازیگر جوان و مشهوری بود که برای بازی در نقش اول مورد توجه فیلمسازان و تهیه‌کننده‌ها قرار داشت. اما به مرور زمان و بر اثر چند انتخاب نسنجیده، این بازیگر توانا به حاشیه رانده شد و چند سالی را دور از دنیای بازیگری گذراند. شاید بازی او در سریال‌های پربیننده‌ای مثل «جراحت» دوران جدیدی را در کارنامه حرفه‌ای‌اش رقم بزند، همان‌طور که مرجانه گلچین با درخشش در سریال‌های تلویزیونی بازگشتی پرقدرت به صحنه بازیگری داشت.

تا همین چند سال پیش نام آرش مجیدی برای بسیاری از مخاطبان تلویزیون آشنا نبود، اما اکنون با بازی در چندین سریال و تله‌فیلم موفق به یکی از بازیگران شناخته‌شده تلویزیون تبدیل شده است. مجیدی بازیگر بی‌حاشیه‌ای است و همه تمرکزش را روی حرفه بازیگری گذاشته که همین موضوع باعث پیشرفت او در سال‌های اخیر شده است. صدای خوب و پرورده‌ای دارد و برای بازی در قالب شخصیت‌های موقر و مثبت گزینه مناسبی است. امسال او در سریال «ارمغان تاریکی» یکی از نقش‌های اصلی را بر عهده داشت که توانست بخوبی از عهده اجرایش برآید و قابلیت‌هایش را برای پذیرفتن نقش‌های سنگین‌تر نشان دهد.

به نظر می‌رسد از این به بعد درباره این بازیگر جوان و توانا بیشتر خواهیم شنید و شاهد بازی او در نقش‌های جدی‌تری خواهیم بود. همان‌طور که در یکی دو سال گذشته روند رو به جلوی او ادامه داشته و او را به یکی از بازیگران مورد توجه مخاطبان تلویزیون تبدیل کرده است.

مجری و تهیه‌کننده محبوب برنامه نود امسال هم به روال سال‌های گذشته روی مرز حاشیه‌سازی و گرفتار شدن در حاشیه‌ها قدم برداشت، اما توانست خودش و برنامه‌اش را از لبه تیغ عبور دهد و دچار مشکل جدی نشود. فردوسی‌پور یکی از سرشناس‌ترین چهره‌های دنیای ورزش و رسانه است و اجرای پربیننده‌ترین برنامه ورزشی تاریخ تلویزیون را بر عهده دارد که در چند سال گذشته بیشترین اثرگذاری را در حوزه فوتبال داشته است. امسال برای عادل سال پرحاشیه‌ای بود و اگر مسوولان صداوسیما از او و برنامه‌اش حمایت نمی‌کردند، چه بسا پخش نود بر اثر مخالفت‌ها و پاره‌ای اعتراضات متوقف می‌شد.

ماجرای درگیری او بر سر انتقال باشگاه نفت تهران به اراک و اعتراض‌هایی که طرح این موضوع در برنامه به دنبال داشت یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین حاشیه‌های نود در سال گذشته بود که فردوسی‌پور توانست آن را پشت سر بگذارد. او به عنوان گزارشگر فوتبال هم از حاشیه‌ها خلاصی نداشت و مدتی ماجرای رقابت شدید و درگیری پنهان جواد خیابانی با او به مطلب اصلی ستون شایعات روزنامه‌ها تبدیل شده بود که با تکذیب طرفین خاتمه یافت. سپس غیبت او از گزارش مسابقات فوتبال باعث شد شایعه‌های جدیدی به راه بیفتد که این بار هم بازگشت به موقع او فضا را آرام کرد. آخرین حاشیه نود مربوط به گلایه فردوسی‌پور از کم کردن زمان برنامه‌اش بود که بازتاب‌های گسترده‌ای داشت، اما ظاهراً بر اثر یک تصادف اتفاق افتاده بود. نام عادل فردوسی‌پور با حاشیه گره خورده و هر سال کم‌وبیش چنین اتفاقاتی اطراف او و برنامه پرسروصدایش می‌افتد. چون ماهیت برنامه نود پرداختن به همین حاشیه‌ها است؛ حتی اگر منتقدان فردوسی‌پور معتقد باشند که او بیش از آن‌که به متن بپردازد درگیر حاشیه‌سازی است و بر سر هر ماجرای کوچک و کم‌اهمیتی هیاهو به پا می‌کند. نباید فراموش کرد که او محبوب‌ترین و اثرگذارترین مجری دنیای فوتبال است و برنامه نود پربیننده‌ترین برنامه غیرداستانی تلویزیون.

نام گیتی خامنه با خاطره و نوستالژی در هم آمیخته است. او مجری موفق و محبوب برنامه کودک تلویزیون در دهه 60 بود و چند نسل از کودکان و نوجوانان ایرانی با صدا و لحن منحصربه‌فرد او و شیوه خاص اجرایش بزرگ شده‌اند. در بحبوحه جنگ و موشک‌باران شهرهای ایران، برنامه کودک تلویزیون با تلاش گروه پرشماری از کارکنان صداوسیما به‌طور منظم روی آنتن می‌رفت که نماد این گروه گیتی خامنه بود؛ کسی که به نمایندگی از همه آنها در مقابل دوربین قرار می‌گرفت و با بچه‌ها ارتباط برقرار می‌کرد. شاید آرامش و لبخند و طمأنینه مهم‌ترین هدیه خامنه به بچه‌های آن دوران پرتنش و دشوار بود. اکنون پس از 2 دهه، مجری محبوب بچه‌های دیروز به تلویزیون بازگشته و همچنان با سبک و شیوه مخصوصش به اجرا مشغول است. او در برنامه خانوادگی «تصویر زندگی» آیتم مفصلی را اجرا می‌کند که بیشتر شامل آموزش نکات تربیتی و روانشناسی کودکان است. این نکات ماحصل تحصیل و تجربه خامنه در طول 20 سال گذشته است و براساس تحقیقات و آموخته‌های شخصی او و گروه مشاوران برنامه تنظیم می‌شود. او همچنین در برنامه نوستالژیک و پربیننده «بچه‌های دیروز» به همان سبک و سیاق 20 سال پیش برنامه اجرا می‌کند و لابه‌لای کارتون‌های خاطره‌انگیز قدیمی، به شعرخوانی و گفت‌وگو با بچه‌های دیروز و بزرگ‌ترهای امروز مشغول است.

شروینه شجری‌کهن 
جام‌جم