کلوتهای کویر لوت؛ مرز حیات و مرگ

به گزارش مهر، شاید کمتر کسی در ذهن خود تصور کند که کویر خشک و گسترده لوت در استان کرمان مجموعه از شگفتیهایی را در خود جای داده است که می‌تواند ذهن و فکر گردشگران را سالها به خود مشغول کند، مجموعه از عجایب خلقت که هر گردشگری را آرزومند کویری می‌کند که هیچ موجود زنده‌ای تاب تحمل زندگی در گرما و تنهایی آن را ندارد.

هر چند که کویر و تنهایی و سکوت سحر آمیزش هر فردی را به دل خود برای کشف ناشناخته‌ها جذب می‌کند اما کویر کرمان در حاشیه شمالی شهرستان باستانی شهداد مجموعه‌ای از بی نظیر ترین و وهم آمیز ترین سازه‌ها در مقابل دید بازدید کنندگان قرار می‌دهد، کلوتهای شهداد، سازه‌های عظیم شنی در دل کویر که تاکنون دلیل علمی مشخصی برای پدید آمدنشان از سوی دانشمندان و محققان ارائه نشده است.

کلوت سازه‌ای عظیم به ارتفاعات دهها متر است که به طول 45 کیلومتر در حاشیه کویر لوت سر از شنهای روان برآورده اند و گویی همچون قلعه‌ای از کویر محافظت می‌کنند و نام نگهبانان کویر را به خود نسبت داده‌اند.

مستشرقین که برای اولین بار از این سرزمین سراسر عجایب و وهم انگیز بازدید کردند وقتی خود را در محاصره کلوتهای سر به فلک کشیده کویر یافتند این سازه‌ها را شهر جن و پری نامیدند.

پرسی سایکس در این زمینه گفته است کلوتهای شهداد بیننده را به ناگاه در دل قصه‌های جن و پری می‌برد و گویی این ساختمانها ساخته دست بشر نیستند و دستی ورای نوع بشر در ساخت آنها دخیل بوده است.

هر چند بیننده در نگاه اول با دیدن کویر دچار ترس از تنهایی در میان کویری خشک و بی آب می‌شود اما شگفتیهای این طبیعت وحشی که بدلیل شرایط خاص آب و هوایی اجازه رشد باکتریها را نیز درخود نمی‌دهد گردشگران را به خود می‌خواند و هر روزه تعداد زیادی گردشگر را پذیرا می‌شود.

تلاقی ابرها و کویر در طول روز و هم نشینی ستاره‌ها و سکوت کویر در دل شب موجب شده است یکی از جذاب ترین قطبهای گردشگری ایران که بدون شک در دنیا بی نظیر است در دل کویر کرمان نمایان شود.

برخی می‌گویند این سازه‌ها در طول سالها و با فرسایش زمین به دلیل باد و باران بوجود آمده اند و سازنده اصلی این سازه‌ها رودخانه شور در حاشیه این کلوتها است.

رودخانه شور که علیرغم خشکسالیهای سیزده ساله استان کرمان همچنان در بستر کویر خشک کرمان می‌خرامد و هر روز بستری جدید و شکلی جدید در پهنه شنها به خود می‌گیرد رطوبت لازم را برای جمع شدن شنها مهیا کرده و به تدریج به دلیل جمع شدن شنها و بارشهای باران این سازه‌ها به شکل عجیب کنونی خود در آمده‌اند.

نکته قابل تامل این است که کلوتهای کرمان مرز حیات و نیستی در کویر هستند بگونه‌ای که بدلیل شدت دمای هوا در حاشیه این کلوتها به سمت کویر لوت آثار حیات کاملا محو می‌شود و حتی باکتریها توان ادامه فعالیت در این مناطق را ندارند.

شاهد این امر کشف جسد گوساله‌ای در حاشیه کویر لوت است که پس از گذشت سالها بدلیل حرارت بالای منطقه خشک شده اما هیچ گونه پوسیدگی در بدن این حیوان دیده نشده است.

یکی از شگفت انگیز ترین مناطق کویر لوت که در حاشیه شرقی رودخانه شور و شمال کلوتها قرار گرفته است بدون شک بی نظیر ترین و فراموش شده ترین منطقه گردشگری جهان در نوع خود است که کمتر کسی توان حضور در این منطقه را دارد.

تپه‌ای جهنمی با حرارتی بالغ بر 63 درجه سانتیگراد

هر چند فصل گردشگری در کویر در ایام پائیز و زمستان و اوایل بهار است اما باید گفت نام گرمترین نقطه زمین خود موجب احتیاط هر گردشگری می‌شود.

تپه‌ای از سنگهای آذرین بجای مانده از فعالیت آتش فشانی در دل کویر کرمان بدون شک گرمترین نقطه زمین نام‌گذاری شده است.

در این منطقه جهنمی دمایی معادل 63 درجه سانتیگراد را در فصل تابستان رسما ثبت شده است و این درحالی است که پیش از این گرمترین نقطه جهان در بیابانهای لیبی با حرارات 57 درجه سانتیگراد ثبت شده بود به گفته مردمان محلی شهداد این دما در گندم بریان در اوج گرمای تابستان و در تیر ماه تا 70 درصد نیز افزایش می‌یابد بگونه‌ای که با قرار دادن یک ظرف بر روی زمین به راحتی می‌تواند شاید گرم شدن آب درون ظرف در زمانی کوتاه بود.

این منطقه در وسعتی در ابعاد 10 در 45 کیلومتر و ارتفاع 400 متر نمایان شده است و بدون شک جهنمی ترین نقطه زمین است و هیچ جانداری تاب تحمل در این تپه جهنمی را ندارد.

این درحالی است که تنها به فاصله 45 دقیقه در جهت غرب به یکی از سردترین مناطق استان کرمان یعنی منطقه سیرچ می‌رسیم که رودخانه پر آب و سر سبزی آن مردم کرمان را به خود جذب می‌کند.

گندم بریان مجموعه‌ای از الوان در دل کویر است بگونه‌ای که سنگهای آذرین این مجموعه کویر را زینت کرده اند و طیف‌های مختلف رنگی را در دل کویر کرمان در مقابل دیدگان کویر گردان قرار داده است.

عمیقترین چاله فلات ایران در کویر لوت

شگفتی غیر منتظره دیگر این منطقه وجود عمیقترین چاله کویر مرکزی کرمان در منطقه است و هر بیننده‌ای در صحنه‌ای که در گودترین گودال کویر می‌بیند متحیر خواهد شد زیرا در گودرین منطقه کویر به راحتی می‌تواند یکی از مرتفع ترین قلل فلات ایران را که به کوههای لاله زار شهرت دارند و مرتفع ترین منطقه کرمان را ببیند.

رودخانه شور نقطه بین زندگی و مرگ

یکی دیگر از شگفتهای کویر کرمان وجود رودخانه دائمی شور در دل کویر سوزان کرمان و در کنار گرمترین نقطه زمین است.

رودخانه‌ای که بدلیل شور بودن بیش از اندازه خود یکی از شاخصهای مهم قطع حیات در این نقطه زندگی و مرگ است.

رودخانه شور که از سرشاخه‌های بیرجند آغاز می‌شود و درنهایت در کویر کرمان به شور زار تبدیل می‌شود خود از دیدنی ترین عجایب کویر کرمان است.

این رودخانه که بدلیل شوری بین از حد توان زیستن هر موجودی را در اطرافش گرفته است در انتهی حرکتش به حدی غلیظ می‌شود که آب رودخانه به دلیل غلظت و رنگ سفیدش بیشتر به ماست می‌ماند.

درنهایت این رودخانه در منطقه‌ای مملو از نمک می‌میرد و داستان این رودخانه نیز که علیرغم خشکسالیهای متوالی در منطقه سالهاست در دل این کویر می‌خرامد نیز به پایان برسد.

نکته قابل تامل در خصوص کویر کرمان تغییر شکل همیشگی عجایب کویر کرمان بدلیل فرسایش شدید باد و باران است و این‌که هر بار که یک گردشگر از این عجایب دیدن می‌کند منطره‌ای جدید در مقابل دیدگانش می‌بیند.

گردشگری کویر کرمان هر چند سفری یک روزه محسوب می‌شود اما طی سالهای اخیر با احداث کمپی کپری در حاشیه جاده شهداد – نهبندان و استقرار امکانات مناسب در این محور زمینه گردشگری را در این منطقه که از امنیت بسیار مطلوبی نیز برخوردار است بوجود آورده است.

 اما نکته قابل تامل در خصوص کویر و کلوتهای کرمان لزوم توجه به نکات ایمنی و همراه داشتن راهنما برای رفتن به کویر سوزان است با وجود این‌که میراث فرهنگی کرمان تورهای گردشگری را در این منطقه ایجاد کرده و کلوتهای حاشیه جاده نهبندان به راحتی در دسترس بازدید کنندگان است اما باید به این نکته توجه داشت رفتن در دل کویر بدون راهنما سرانجامی جز مرگ نخواهد داشت.