زخم‌ها معمولاً شایع‌ترین دلیل خونریزی معده و دوازدهه هستند که به صورت استفراغ خونی ظاهر می‌شوند

خونریزی دستگاه گوارش

خونریزی‌های دستگاه گوارش که معمولاموجب نگرانی و وحشت افراد می‌شوند، به دلایل مختلفی بروز می‌کنند. بنابراین نکته مهم تشخیص صحیح علت خونریزی است تا درمان مناسب نیز انجام پذیرد. دکتر اکرم پورشمس، فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد در این‌باره به جام‌جم می‌گوید: «خونریزی‌های دستگاه گوارش معمولا به صورت استفراغ‌خونی و شایع‌تر از آن، دفع مدفوع سیاه رنگ و نسبتاً شل (ملنا)، دفع خون از مقعد که به صورت خون روشن یا رگه‌های خون دیده می‌شود، خود را نشان می‌دهد. البته حالتی دیگر نیز وجود دارد که خود بیمار ممکن است علائم را مشاهده نکرده و فقط به صورت کم‌خونی ظهور کند.»
کد خبر: ۳۸۵۶۹۴

وی تاکید می‌کند: «بیماران باید توجه داشته باشند یبوست معمولابا تیره شدن رنگ مدفوع همراه است، ولی خونریزی‌های دستگاه گوارش به صورت مدفوع کاملا سیاه و شل نمایان می‌شود. همچنین در شرایطی که خونریزی تنها با کم‌خونی و علائمی همچون تنگی نفس و کمبود انرژی بروز کند، با مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات لازم، باید نوع کم‌خونی مشخص شده و در صورت نیاز بررسی‌های دستگاه گوارش نیز انجام شود.»

به گفته وی هر بیماری که استفراغ خونی یا اسهال سیاه و شل داشته باشد یا به هرشکلی خون از مقعد دفع کند، باید برای بررسی‌های دستگاه گوارش به پزشک مراجعه کند تا علت خونریزی مشخص شود. وی تاکید می‌کند بررسی و علت‌شناسی کم‌خونی و خونریزی، مهم‌ترین کاری است که باید مورد توجه باشد.

علل خونریزی‌ها

دکتر پورشمس، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه می‌دهد: «درمان، وابسته به علت خونریزی است. در نتیجه ابتدا باید علت مشخص شود. زخم‌ها معمولاشایع‌ترین دلیل خونریزی‌های معده و دوازدهه هستند که به صورت استفراغ خونی یا ملنا ظاهر می‌شوند. در بعضی موارد نیز زخم‌ها مربوط به میکروب هلیکوباکتر هستند.»

این پزشک فوق تخصص یادآور می‌شود: «البته زخم‌های وابسته به هلیکوباکتر روز به روز در حال کاهش بوده و زخم‌های مرتبط با مصرف داروها بخصوص داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل بروفن و دیکلوفناک و مصرف آسپرین مشاهده می‌شوند. درصد کمی از موارد خونریزی نیز می‌تواند نشانه‌ای از وجود تومورها باشد. علاوه بر این موارد پیدایش واریس‌های معده و مری نیز می‌توانند علت دیگری برای خونریزی‌ها باشند که اقدامات خاص خود را نیاز دارند.» دکتر پورشمس ادامه می‌دهد: «مواقعی که خونریزی‌ها، رگه‌های خونی، اسهال خونی یا دفع خون همراه با بلغم از طریق مقعد وجود داشته باشند، باید برای تشخیص مواردی مانند هموروئید، شقاق، پولیپ‌ها، التهابات، زخم‌ها یا بندرت تومورها بررسی‌های لازم انجام شود.» بنابراین طیفی از درمان‌ها وابسته به تشخیص‌های مختلف وجود دارد که با معاینات و آزمایشات لازم شروع می‌شوند.

پیشگیری

این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌افزاید: «اغلب مردم کشور ما میکروب هلیکوباکتر را در دوران بچگی می‌گیرند. به عنوان مثال غذا خوردن با قاشق مشترک یا استفاده از یک لیوان مشترک با کودک می‌تواند دلیلی برای این مشکل باشد چون ورود میکروب هلیکوباکتر از طریق دهان و عدم رعایت بهداشت هنگام خوراک است. بنابراین با رعایت بهداشت هنگام آب و غذا خوردن باید از بروز مشکلات پیشگیری کنیم. وی تصریح می‌کند:‌ «خوشبختانه در 90درصد موارد هلیکوباکتر منجر به ایجاد زخم نمی‌شود.اگرچه نوع هلیکوباکتر و واکنش بدن خود فرد نیز در میزان تاثیر این میکروب موثر است. رژیم غذایی نیز در کنار رعایت بهداشت مورد مهم دیگری است. به عنوان مثال هرگونه غذایی که آمیخته به نمک باشد مانند خیارشور و همچنین ترشی‌ها، غذا و آب آلوده به نیترات و مواد نگهدارنده طولانی‌مدت، مصرف سیگار و غذا خوردن تند و باشتاب می‌تواند در بروز این مشکل موثر باشد.» این فوق تخصص بیماری‌های گوارش می‌افزاید: «برعکس، خوردن میوه و سبزی به مقدار کافی در طول روز عاملی موثر برای پیشگیری از ایجاد عوارض است. البته شاید تصور کنید از نظر مالی و وقت کمی که در زندگی معمول با آن مواجه هستیم، خوردن این مقدار میوه و سبزی کاری ناممکن یا سخت باشد. اما به شیوه‌هایی ساده می‌توان در زندگی معمول این کار را انجام داد. مثلا بهتر است فرد هنگام صبحانه به جای قند، خرما بخورد. یا مثلا میان وعده‌ها را از سبزی‌ها انتخاب کند یا همراه با غذا سالاد میل کند.»

سرطان روده بزرگ

دکتر پورشمس بر پیشگیری از سرطان روده بزرگ نیز تاکید کرده و می‌گوید: «سرطان روده بزرگ از معدود سرطان‌های قابل پیشگیری است و به همین دلیل باید با بررسی‌های لازم از بروز آن جلوگیری کرد. به همین دلیل توصیه می‌شود در افراد عادی که هیچ علامت و سابقه بیماری روده ندارند، همه افراد از سن 50 سالگی کلونوسکوپی را هر ده سال یکبار انجام دهند. در ضمن ورزش و غذای سالمی که چرب نباشد و کنترل وزن نیز برای پیشگیری موثر است.» این استاد دانشگاه درباره پیشگیری از بیماری‌های شقاق و هموروئید توضیح می‌دهد: «این مشکلات معمولابه علت یبوست ایجاد می‌شوند. بنابراین باید دلیل یبوست مشخص شده و کنترل شود.»

به گفته وی بهترین شیوه برای پیشگیری از چنین مشکلاتی ورزش منظم و تغذیه مناسب است.

دکتر پورشمس می‌افزاید: «بیماری‌های التهابی روده بزرگ نیز موردی متفاوت هستند. علت بیماری‌های التهابی روده که کولیت اولسروز و کرون نیز در این زیرگروه قرار دارد، شرایط خاص میکروبی یا غذایی نیست بلکه تقریبا یک بیماری شبه خودایمنی است. اما مهم‌ترین علت بروز، عدم‌کنترل و شعله‌ور‌شدن بیماری، مسائل ذهنی و روانی است. به این معنی که انواع استرس و نگرانی‌ها می‌توانند این بیماری را شعله‌ور کنند.» به گفته وی مردم چندان به تاثیرات ذهنی در بروز بیماری‌ها اعتقاد و آگاهی نداشته و در نتیجه این جریان را انکار می‌کنند.

در مجموع باید دقت داشته باشیم برای کنترل و پیشگیری این نوع بیماری‌ها باید ورزش منظم و رعایت بهداشت تغذیه و رفتار را در زندگی خود جای دهیم.

نیلوفر اسعدی‌بیگی / گروه سلامت

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها