رفتار فانتزی در غزل

عبدالجبارکاکایی: با وجود دلزدگی‌هایی که اخیرا ازغزل مدرن ایجاد شده است کتاب سپیده مختاری می‌تواند تاثیر خوبی در مخاطب باقی بگذارد. زبان شاعر از برجسته‌ترین ویژگی‌های کار اوست که از حد محاوره معمولی متعارف با منطق عوامانه عبور کرده و در واقع رفتار و منطق او در چینش جملات و مجاب کردن مخاطب، نوعی رفتار حرفه‌ای در زبان به شمار می‌آید. استفاده خوب شاعر از نوعی روایت پردازی مدرن به انسجام و ایجاد فرم در شعر کمک کرده است.

این مجموعه و به طور کل غزل مدرن نقاط ضعفی هم دارد که به صورت خاص در شعر مختاری می‌توان به برجسته کردن نقش قافیه اشاره کرد که من آن را به نمایش‌دادن قاب آینه به جای خود آینه تشبیه می‌کنم گویی شاعر خواسته تا با قافیه‌هایی که جلب توجه می‌کند برای گفتار تلاش کند فارغ از این که بهترین غزل‌ها بیرنگ‌ترین قافیه‌ها را دارند.

تشخص دادن به رفتارها و مظاهر زندگی زنانه از دیگر ویژگی‌های شعر مختاری است و تاثیری از داستان‌نویسی نیز که نوعی رفتار فانتزی است در شعر او دیده می‌شود که با این که جزو توانایی‌های شاعر است اما جزو توانایی‌های غزل نیست.

محمدعلی بهمنی: کتاب سپیده مختاری می‌تواند اتفاق خوبی دراین روزهای بی‌اتفاق باشد و نگاه دیگری در غزل امروز است و شاعر بین زبان خود و زبان پست مدرن پلی زده است. ظاهر قضیه این گونه است که خواننده با روایت روبه‌رو است اما می‌توان یک نام‌گذاری دیگری نیز داشت. بگوییم ایشان وضعیت‌نگار است یعنی روایت نمی‌کند بلکه وضعیت را می‌اندیشد و این اتفاق بسادگی در کتاب افتاده است و اجازه می‌دهد که هر خواننده‌ای تعبیری در حد باور خود داشته باشد.

دکتر بهروز یاسمی: بازتاب ویژگی‌های زنانه در شعر سپیده مختاری بسیار ملموس است و این مساله برمی‌گردد به این‌که غزل صادقانه‌ترین وسیله برای بیان حرف‌های خصوصی است. در این کتاب آنچه بر بقیه فاکتورهای شعری برتری دارد تغزل است. در بعضی از غزل‌ها مجموعه روایت کامل به چشم می‌خورد که انتظاری را که از غزل معاصر به دلیل داشتن ارتباط عمودی و یکپارچه بین ابیات می‌رود را تامین می‌کند، اما در بعضی از کارها روایات افقی و موازی هستند. در بعضی از غزل‌ها ردیف‌ها، محکم و جاندار نیستند و با رسیدن به قافیه احساس می‌شود که نیازی به داشتن ردیف نیست.

یوسفعلی میرشکاک: سپیده مختاری از نگاه من اولین شاعر حوالت‌گویی است که حاضر نیست دروغ بگوید ؛ اگر شاعر، این حوالت‌گویی و صدق را بتواند ادامه دهد، تبدیل به نرم و هنجاری در شعر او می‌شود درست همانگونه که زبان بسیاری از شاعران بزرگ تبدیل به هنجار شد اگرچه من معتقدم به هیچ شاعری نمی‌توان گفت که با زبان چگونه برخورد کند چراکه زبان در شعر، ویژه همان شاعر است و دیگران می‌توانند پیشنهاد شاعر را بپذیرند یا نپذیرند و بهتر است از این به بعد به شعر بیرون از دایره فرم نگریسته شود چراکه مدرنیته زبانش فراگیرتر از آن است که ما بخواهیم شاعر را با صورت غزل محک بزنیم، شعر یا حرفی برای گفتن دارد یا ندارد.

1

چه می‌کنی همه چشمه‌ها سراب شود؟

و آب‌های به جا مانده منجلاب شود؟

نه آبراهه در این شهر باشد و نه قنات

و آب تصفیه‌کن‌هایمان خراب شود؟

چه می‌کنی که به مهمانی کسی بروی

که میزبانی او مایه عذاب شود؟

و با شروع عطش، کودکی توسط تو

به تشنگی، به اسارت، به غم مجاب شود

چه می‌کنی که به سمت صفوف سلاخی

هرآن‌که مانده به دست تو انتخاب شود؟

و در مقابل چشمان ناگزیرت، هی

سـری به خاک بیفتد دلی کباب شود؟

و جسم‌های بریده به دست جلادان

برای درهم و دینار هی چکاب شود

چه می‌کنی که خدا روی خاک‌های حجاز

حسین را بنویسد... یـزید باب شود؟

و کوفه کوفه پس از تو به شکل غمگینی

هی اتفاق بیفتی، هی انقلاب شود