زوایای پیدا و پنهان هدفمندی یارانه‌ها

به گزارش مهر، تمام هماهنگی‌های نهایی بین دستگاه‌های اجرایی برای اجرای هدفمندی یارانه‌ها انجام شده است و هم اکنون اصلاح قیمتها در انتظار دستور رئیس جمهوری به‌سر می‌برد.

دولت جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته است برای جراحی و اصلاح ساختار اقتصاد ایران طرح تحول اقتصادی را با محوریت هدفمندکردن یارانه‌ها اجرایی کند. دکتر محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری برای اولین بار زمستان سال 86 بود که از جراحی اقتصاد ایران سخن گفت و همه نگاه‌ها را به سمت خود معطوف کرد.

پیام نوروزی 87 احمدی نژاد

در ادامه رئیس جمهور در پیام نوروزی سال 87 خود از رئوس طرح تحول اقتصادی با هفت محور ( اصلاح نظام بانکی، مالیاتی، گمرکی، توزیع، بهره وری، ارزشگذاری پول ملی و هدفمندکردن یارانه‌ها ) خبر داد و خواستار ارائه دیدگاه‌های کارشناسان در این باره شد.
 
... و اما از این پس بود که هدفمند کردن یارانه‌ها بیشتر بر سر زبانها افتاد و با وعده های رئیس جمهوری مبنی بر پرداخت یارانه نقدی به مردم هر روز خبرهای متفاوتی در این باره منتشر شد.
 
در ادامه لایحه هدفمندکردن یارانه‌ها نیز پس از مدتها کار کارشناسی در دولت و مجلس سرانجام در سال گذشته با تصویب مجلس و تائید شورای نگهبان به قانون تبدیل شده، ضمن اینکه این قانون در سالجاری مرحله به مرحله در حال اجرایی شده است.

تولید ثروت مختل شده

چیزی که مشخص است اینکه نظام ناکارآمدی فعلی پرداخت یارانه‌ها که میزان آن بیش از 110 هزار میلیارد تومان در سال اعلام شده، تولید ثروت در کشور را مختل کرده است و برهمین اساس، برخی دولتمردان از هدفمندی یارانه‌ها به عنوان رازگشایی اقتصاد ایران یاد کرده‌اند که اقتصاد را از مسیر و آدرس غلط فعلی نجات می‌دهد.

هدفمندی یارانه ها در دولتهای قبلی

البته موضوع هدفمندکردن یارانه ها به سالیان قبل و به دو دولت کارگزاران و اصلاحات هم برمی گردد. موضوع هدفمندکردن یارانه ها اولین بار در برنامه دوم توسعه کشور مطرح شده بود. در این میان، سابقه پرداخت نقدی یارانه ها برای اولین بار به دولت کارگزاران برمی گردد؛ همان سالی که یارانه مرغ نقدی پرداخت شد، ولی به دلیل آماده نبودن زیرساختها، این طرح با شکست مواجه شد.
 
در هشت سال دولت اصلاحات نیز باوجود پیش بینی در برنامه توسعه ای کشور، هیچگاه برنامه هدفمندکردن یارانه ها اجرایی نشد؛ شاید به همین خاطر بود که سید محمد خاتمی رئیس جمهور سابق ایران در سال 1385 برای اولین بار پذیرفت که دولتش در هدفمندکردن یارانه ها موفق نبود: "مبلغ یارانه انرژی وحشتناک است. من نتوانستم در هدفمندکردن یارانه ها موفق شوم و متأسفم. متاسفانه این مشکل در دولت من وجود داشت و باقی ماند. به همین دلیل این مسئله را از ناکامی های دولت خود یاد کردم."
 
در عین حال، عزم دولت برای جراحی اقتصاد کشور با محوریت هدفمندکردن یارانه ها قابل ستایش است، زیرا تاخیر در هدفمندکردن یارانه‌ها طی سالیان گذشته هزینه های زیادی متحمل کشور کرده است اما دولتمردان باید با کار و همت مضاعف تاثیرات منفی اصلاح قیمتها بر زندگی مردم را به حداقل ممکن کاهش دهند.
 
بنابه گفته دکتر محمود احمدی نژاد رئیس جمهور، هم اکنون زمان جراحی اقتصادی ایران فرا رسیده است. مسئولان اقتصادی دولت نیز اعلام کرده‌اند که دولت با اجرای طرح تحول اقتصادی قصد دارد برای همیشه ریشه ساختاری تورم را بخشکاند.
 
البته باید گفت که اکثریت اقتصاددانان بر سر کلیات هدفمندکردن یارانه ها اتفاق نظر دارند و اختلاف نظرها درباره هدفمندکردن یارانه‌ها به مصادیق این موضوع ( نحوه بازتوزیع یارانه ها و زمان اجرای آن ) برمی گردد.
 
در این میان، فاز نخست واریز یارانه نقدی به حساب سرپرست خانوار ( یارانه نقدی هر ایرانی در ماه 40500 تومان ) نیز به اتمام رسیده و حالا نوبت اصلاح قیمتها در فاز جدید اجرای هدفمندی یارانه‌ها است تا دور جدید از فعالیت اقتصاد ایران رقم بخورد.
 
بر اساس اعلام برخی منابع خبری، دولت قصد دارد قیمت 7 حامل انرژی را همزمان تغییر دهد. بنزین، گازوئیل، نفت سفید، نفت کوره، گاز مایع، گاز طبیعی و برق ؛ 7 حامل انرژی هستند که قیمتهای آنها به صورت همزمان تغییر خواهند یافت. در همین حال، احتمال تغییر قیمت آب همزمان با اجرای این قانون وجود دارد.

بنزین شاید - حتما 400 تومانی، افزایش کمتر از 4 هزار تومانی قبوض برق برای 90 درصد مشترکان (دوماهه)، افزایش بیش از دو برابری قیمت سی ان جی و چند برابر شدن قیمت گازوئیل؛ اخبارهای مختلفی بوده که تاکنون درباره وضعیت جدید قیمت حامل های انرژی در شرایط هدفمندی یارانه‌ها اعلام شده است.
 
براساس اعلام مسئولان دولتی، قیمت جدید حاملهای انرژی به طور ناگهانی اعلام خواهد شد. درعین حال، تنها چند ساعت مانده به آغاز رسمی اصلاح قیمتها، دستور برداشت یارانه نقدی ازحسابها صادرخواهد شد.
 
البته در جدیدترین بخشنامه دولت به دستگاه‌های اجرایی با اشاره به نزدیک شدن زمان اجرای هدفمندی یارانه‌ها نحوه تغییر قیمت کالاها مشخص شده است. از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هم خبر می‌رسد نامه ای به بانکها برای آماده باش آنان با توجه به نزدیک بودن موعد زمان برداشت یارانه نقدی از حسابها نوشته شده است.
 
شمس الدین حسینی و محمدرضا رحیمی سخنگویان اقتصادی و سیاسی دولت نیز اخیرا از آغاز اجرای رسمی هدفمندی یارانه ها با محوریت اصلاح قیمتها در آینده ای نزدیک خبر داده اند.