انگار بحران نمی‌خواهد دست از سر غربی‌ها بردارد. هنوز زبانه‌های بحران آمریکا فروکش نکرده، بحران اروپا قد علم می‌کند. اما این دومی یک تفاوت ماهوی با بحران سال 2008 آمریکا دارد. اگر بحران سال 2008 آمریکا نتیجه افراط بیش از حد در دولت‌زدایی از اقتصاد بود، باید منشا بحران جدید یونان و اروپا را دولت‌گرایی مفرط و ریخت و پاش بی‌حساب و کتاب دولت‌ها دانست. اوضاع اقتصادی آمریکا در سال 2008 زمانی حالت بحران به خود گرفت که دولت حاضر نشد از بانک در حال ورشکستگی بزرگ لمن برادرز حمایت کند. همه تصور می‌کردند که بنا بر قاعده بزرگ هیچ وقت ورشکست نمی‌شود (to big to fail) دولت حتما از لمن برادرز، بزرگ‌ترین بانک سرمایه‌گذاری آمریکا حمایت می‌کند. اما اتفاقی که نباید می‌افتاد به وقوع پیوست و دولت آمریکا حاضر به حمایت از لمن برادرز نشد تا بزرگ‌ترین ورشکستگی تاریخ آمریکا رقم بخورد و زنجیره‌ای از ورشکستگی‌ها به دنبال آن اتفاق بیافتد.
کد خبر: ۳۳۲۱۸۱

اما منشا بحران امروز اروپا را باید زیاده‌روی در مخارج دولتی و بدهی بیش از اندازه بخش عمومی دانست. دولت‌های بی‌مبالات در کشورهایی مثل یونان، اسپانیا و پرتغال آن قدر اوراق قرضه منتشر کردند و آنقدر برای تامین مخارج خودشان استقراض کردند که بدهی‌های دولت از کل تولید ناخالص داخلی این کشورها فراتر رفت و میزان کسری بودجه‌شان به بالاتر از 10 درصد تولید ناخالص داخلی رسید. شاید اگر یونانی‌ها عضو یورو نبودند و پول واحد خودشان را داشتند دولت می‌توانست با استقراض از بانک مرکزی و تحمل یک تورم بالا حداقل تعهدات خود را بازپرداخت کند اما به دلیل اشتراک پول واحد در میان اعضای اتحادیه اروپایی، کار عملا از دست دولت‌هایی مثل یونان که گرفتار بدهی‌های سنگین هستند، خارج شده و صرفا کمک یورویی اتحادیه و بانک مرکزی اروپا می‌تواند به داد دولت یونان برسد.

تجربه بحران یونان بار دیگر این واقعیت را گوشزد می‌کند که دولت باید در مخارج خود اندازه نگه دارد. اگرچه مخارج دولتی خود یک عامل افزایش تولید و موتور محرک بخش‌های اقتصادی است، اما زیاده‌روی در مخارج می‌تواند اقتصاد را از نفس بیندازد، بویژه اگر منشا این مخارج استقراض دولتی و اتکا به‌منابع نامطمئن باشد. حالا دیگر سایر کشورهای اروپایی هم حواسشان را جمع و کمربندها را محکم‌تر بسته‌اند. آنها می‌دانند تورم، کمترین پیامد ریخت و پاش‌های بی‌حساب و کتاب دولتی است.

حمید اسدی / دبیر گروه اقتصاد

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها