رسانه و مخاطب عام

مثلا همین رادیو که این روزها مخاطبان خاص خود را دارد و نمی‌توان آن را رسانه فراگیر به معنای قدیم آن نامید در ابتدا به وجود آمد تا با شعر و آواز و نمایش‌های مختلف وقت مردم را پر و آنها را به خود علاقه‌مند کند و به گفته‌ای مردم را مشتری خود کند. تلویزیون هم ابتدا برای همین جلب مشتری به وجود آمد. مشتری رسانه زمانی خود را پایبند رسانه مورد نظر می‌کند که در وهله اول از برنامه‌های رسانه لذت ببرد این لذت کی شکل می‌گیرد؟ زمانی که مخاطب وقت آزاد داشته باشد و خواسته باشد این وقت را با برنامه‌های سبک پر کند. برنامه‌هایی که کمتر او را به فکر وادارند. در اصل رسانه‌ها در ابتدا به وجود آمدند تا برای ذهن مخاطب استراحتی ایجاد کنند. البته به مرور زمان و زمانی که مردم به برنامه‌های رسانه‌ها عادت کردند گروهی به نام تئوریسین‌های رسانه به وجود آمدند و شروع کردند برای رسانه‌ها برنامه‌‌ریزی کردند و همین‌ها بودند که گفتند وظیفه رسانه‌ها در وهله اول روشنگری مردم است. این تفکر باعث شد تا حتی برنامه‌های مفرح و سرگرمی رسانه‌ها هم در بطن خود ذهن مخاطب را به سمت اندیشه‌ای راهبری کنند.

اکنون رسانه‌ها دوره آزمون و خطا را طی کرده‌اند و شکل خود را یافته‌اند. اکنون دوره‌ای است که رسانه‌ها بیشتر از هر زمان دیگر در اختیار سرمایه و سیاست هستند. اما با همه اینها اگر رسانه‌ها بخواهند به حیات خود ادامه دهند باید مشتری‌های خود را حفظ کنندو تنها راه حفظ این مشتری پر کردن اوقات فراغت آنهاست. تعطیلات آخر هفته و تعطیلات ابتدای سال که در کشور ما تعطیلات نوروز نام دارد بهترین زمانی است که رسانه‌ها بخصوص رسانه‌های دیداری و شنیداری (رادیو و تلویزیون) با پر کردن اوقات فراغت مردم به بهترین شکل ممکن و شاد کردن این زمان‌ها اعتماد مشتریان خود را جلب کنند و آنها را برای اهداف بعدی خود حفظ کنند.

رادیو و تلویزیون کشور ما اکنون بعد از سال‌ها تولید و پخش برنامه در مناسبت‌های مختلف که یکی ازآنها نوروز است، نشان داده که می‌داند برای پر کردن اوقات فراغت مخاطبان خود چه برنامه‌هایی را باید روی آنتن بفرستد. سریال‌ها، فیلم‌های سینمایی و فیلم‌های تلویزیونی مهم‌ترین این برنامه‌ها هستند.

از آنجا که تلویزیون یک رسانه فراگیر است و برای عموم مردم برنامه‌سازی می‌کند، می‌توان به این نتیجه رسید که برنامه‌های سرگرمی تلویزیون هم بر مبنای معدل درخواست‌های عموم مردم از این رسانه ساخته می‌شود.

برنامه‌سازان تلویزیون و رادیو خوب می‌دانند که در ایامی مانند تعطیلات دوهفته‌ای نوروز، بیشتر مردم که از سطح سواد عمومی و درآمد متوسط برخوردار هستند به تماشای برنامه‌های تلویزیون و شنیدن رادیو می‌نشینند. بنابراین این دو رسانه بیشتر برای مخاطبانی برنامه‌های نوروزی تدارک می‌بینند که در ایام تعطیلات مهم‌ترین سرگرمیشان تلویزیون و رادیو است. این گروه از مخاطبان کمتر به برنامه‌های جدی نیاز دارند و بیشتر برنامه‌هایی را می‌پسندند که دقایقی شاد را برای آنها رقم بزنند.

با این اوصاف نباید در ایام نوروز از رسانه ملی توقع برنامه‌های جدی و رسمی را داشت. در تعطیلات ابتدای سال، تلویزیون در اکثر اوقات شبانه‌روز در خانه‌ها روشن است و برای نشاندن اعضای این خانه‌ها پای تلویزیون در ابتدا باید اعتماد آنها را جلب کرد و به آنها ثابت کرد که رسانه ملی می‌تواند اوقات خوب و خوشی را برای آنها رقم بزند و امسال تلویزیون و رادیو با شناخت اهداف خود و سلیقه مخاطبان تصمیم دارند اعتماد مردم را بیشتر از گذشته جلب کنند.