نیست ما را از خود این گویندگی

حضور شما در دوره‌های مختلف جشنواره رادیو به چه صورت بود و چه موفقیت‌هایی در طول این 10 دوره داشتید؟

بنده در جشنواره اول، دوم و سوم شرکت داشتم،به این معنی که برنامه ساخته بودم و به مرحله داوری نهایی رسیده بود و در هر سه جشنواره مقام گویندگی برنامه‌های پرمخاطب و تهیه‌کننده برنامه‌های پرشنونده نصیب من شد، اما در جشنواره چهارم تا نهم در بخش‌های داوری جشنواره بودم و خودم برنامه‌ای برای داوری ندادم. اما در جشنواره دهم، از سهمیه شبکه فرهنگ در برنامه‌های صبحگاهی، جای یک برنامه که پخش صبح داشته باشد خالی بود و با نظر کارشناسان نظارت و ارزیابی شبکه، به صورت اتفاقی یکی از برنامه‌های «آواز پر جبرئیل» که اتفاقا صبح عاشورا هم پخش شده بود مورد ارزیابی واقع و با نظر موافق همه، به جشنواره دهم ارسال شد و عشق امام حسین(ع)‌ و نام امام حسین(ع)‌ و عاشورا کار خودش را کرد.

نه من، هر گوینده دیگر هم وقتی قرار می‌شود برنامه‌ای را گویندگی و اجرا کند سعی می‌کند بهترین گویندگی را که در توانش هست به کارگیرد، البته بنده خیلی سخت برنامه‌ای را برای گویندگی می‌پذیرم، مگر این‌که خودم متن آن را نوشته باشم یا موضوع و متن و همکاران برنامه، همه و همه عالی باشند و مهم‌تر این‌که آن برنامه از جنس برنامه‌هایی باشد که به صدایم بخورد و اصلا معتقد نیستم که یک گوینده باید توانایی اجرای همه نوع برنامه‌ را داشته باشد، حتی اگر بتواند نباید ژانر اختصاصی صدایش را تغییر دهد.

مولانا می‌گوید: او بفرمودستمان، این بندگی/ نیست ما را از خود، این گویندگی

موضوع‌هایی را که در کلاس‌ها و کارگاه‌های گویندگی فن‌بیان و همچنین کلاس‌های خاص گزارشگری مطرح می‌شود، اختصاص به بنده ندارد ولی ترکیب و ترتیب این آموزش‌ها همراه کار علمی و تمرین و نرمش‌های دستگاه‌های صداساز گلو و دهان و شیوه‌های نرمش دستگاه تنفسی و تنفس دیافراگمی که خاص گویندگان است از کارهای مقدماتی آموزش گویندگی است.

صدها نفر می‌آیند تست گویندگی می‌دهند ولی سه تا چهار گوینده هم قبول و مشغول به کار نمی‌شوند چون کار گویندگی، به غیر از هنر بودنش فنی بسیار پیچیده و سخت است، البته بنده در کلاس‌هایم هم می‌گویم که بیش از 80 درصد مردم می‌توانند گوینده‌های بسیار خوبی شوند، اگر بعضی از آموزش‌های تربیت صدا و بیان را دیده باشند و از سواد و مطالعه قابل توجهی بهره‌مند شوند.

اولین، ضروری‌ترین و مهم‌ترین چیزی که فرد مراجعه‌کننده برای تست گویندگی لازم دارد، یک صدای تربیت شده است که اگر غیر از این باشد در همان جمله اول تست گویندگی‌اش هویداست و از نظر رادیو مردود اعلام می‌شود.

صدای تربیت شده یعنی صدایی که صاحبش چند آموزش ساده و چند مهارت ویژه را یاد بگیرد و با تمرین و نرمش و گویندگی و شنیدن صدای خودش به رفع معایب صدایش اقدام کرده باشد.

این طور نیست.در رادیو به لحاظ این که استفاده بیشتری از صدای گوینده می‌شود، نقش مهم‌تر و حساس‌تری هم به عهده گوینده رادیوست.

گویندگی رادیو در بسیاری از موارد حتی دشوارتر از گویندگی تلویزیون هم هست چرا که بیننده تلویزیون هنگام دیدن برنامه حواس مختلفی را صرف دریافت جنبه‌های مختلف تصویر تلویزیون می‌کند، که بخشی از آن و یا یکی از آنها گوش و شنیدن صدای گوینده تلویزیون است.

در تلویزیون صدای گوینده در کنار عوامل دیگری همچون طراحی صحنه، نور یا قیافه گوینده، لباس او و چیزهای دیگر قرار گرفته و توجه بیننده را از صدای گوینده، به عوامل دیگر سوق می‌دهد.

گوینده خوب، ضمن کوشش در بهبود کیفیت صدای خودش و برطرف کردن معایب صدایش، باید دارای سبک و قالب خاص خودش باشد.

گوینده خوب اگر دارای هر درجه تحصیلی و معلومات که باشد ناگزیر و پیوسته باید در جریان حوادث اطلاعات خبرهای علمی، پیشرفت‌های صنعتی، فرهنگی و ... قرار گیرد. مطالعه چند روزنامه و کتاب، مشکل معلومات عمومی گوینده‌ها را حل نمی‌کند چون از گوینده این انتظار هست که بیشتر از دیگران از اطلاعات عمومی رایج برخوردار باشد. بله:

هزار نکته باریک‌‌تر زمو اینجاست!

نه هر که سر بتراشد، قلندری داند

نه هر که چهره برافروخت دلبری داند

نه هر که آینه سازد سکندری داند