بنیاد کتابخانه مجلس

کتابخانه مجلس با پیشنهاد ارباب کیخسرو شاهرخ، نماینده جامعه زرتشتیان در دوره دوم مجلس شورای ملی در سال 1287 یعنی دو سال پس از پیروزی انقلاب مشروطیت بنیان نهاده شد. تاسیس «دایره کتابخانه» در نظامنامه داخلی مجلس شورای ملی مصوب 17 دی 1287ق. به تصویب رسید و ارباب کیخسرو با همکاری جمعی از نمایندگان مجلس مانند: رضا افشار، ابراهیم زنجانی، نصرالله تقوی، محمود علامیر، و محمدعلی فروغی در فراهم‌آوردن مقدمات تاسیس کتابخانه کوشید.

برای تشکیل کتابخانه، ابتدا تعدادی کتاب به‌ صورت پراکنده خریداری یا توسط ناشران و مؤلفان داخل و خارج از کشور به کتابخانه اهدا شد. سپس تعداد 202 مجلد از کتاب‌های ابوالحسن جلوه خریداری و با اهدای 1091 جلد از کتاب‌های احتشام السلطنه، رئیس دوره اول و دوم مجلس هسته اولیه کتابخانه شکل گرفت.

مجلس در دوره پنجم قانونگذاری، خانه و باغ عزیزالسلطانی (ملیجک) را خرید و قسمتی از آن را پس از آماده‌سازی و تغییرات لازم به کتابخانه اختصاص داد و کتاب‌ها را به آنجا منتقل کرد. سال 1302 کتابخانه به ساختمانی در شرق مجلس در میدان بهارستان منتقل شد و در دهم بهمن سال 1304 گشایش یافت. این روز را سالروز بنیاد کتابخانه مجلس در شکل امروزی‌اش دانسته‌اند.

کتابخانه مجلس که از چند ماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 تعطیل شده بود، 16 فروردین 1358 به دستور امام خمینی(ره) فعالیت مجدد خود را با مدیریت عبدالحسین حائری آغاز کرد. در این دوره، نام کتابخانه مجلس شورا به «کتابخانه شماره 1 مجلس شورای اسلامی» و کتابخانه سنای سابق به «کتابخانه شماره 2 مجلس شورای اسلامی» تغییر یافت.