کتابخانه رهبر معظم انقلاب

روز گذشته و در همین رابطه پایگاه اطلاع‌رسانی تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتگویی با دکتر غلامعلی حدادعادل را منتشر کرد که به موضوع علاقه رهبر معظم انقلاب به کتابخوانی و کتابخانه شخصی ایشان پرداخته است.

حدادعادل در این گفتگو به چند محور اساسی اشاره کرده است، نخست مطالعه گسترده و میدان وسیع مطالعاتی حضرت آقاست که به قول حدادعادل خیلی رسمی و منطبق بر حوزه‌ مطالعات متعارف روحانیون نیست و همین قلمروهای مطالعاتی گسترده، پیکره اصلی کتابخانه شخصی ایشان را هم شکل می‌دهد.

حدادعادل درباره موضوعات مهم این قلمرو وسیع می‌گوید: «این قلمرو مطالعاتی اولا شامل ادبیات می‌شود که بخشی از مطالعات ایشان را شکل می‌دهد؛ بویژه شعر که ایشان برای آن اهمیت زیادی قائل هستند و در درک لطایف و ظرایف شعری هم استاد هستند.»

وی ادامه می‌دهد: «ایشان در عالم شعر فارسی کاملا به‌روز هستند. بسیاری از جوان‌ها که ذوق و نبوغی در شعر از خودشان نشان می‌دهند، نزد ایشان شناخته ‌شده هستند. ایشان آثار آنها را دیده‌اند. برای هر شاعری هم حسابی باز می‌کنند و حسن و عیب او را در ذهن دارند و جایگاهی را در مجموعه ادبیات ایران به او نسبت می‌دهند.»

حدادعادل پس از شعر به ادبیات داستانی ایرانی و خارجی اشاره می‌کند و می‌گوید: «شاید بی‌سابقه و بی‌نظیر باشد که یک مجتهد و مرجع و فقیه از چهل پنجاه سال پیش رمان‌های بزرگی مثل «دن آرام» شولوخف با ترجمه به‌آذین یا آثار رومن رولان مانند «جان شیفته» را خوانده و نسبت به آنها ارزیابی دقیقی داشته باشد.»

وی در بخش دیگری از این گفتگو به شناخت دقیق رهبر معظم انقلاب از جریان‌های روشنفکری اشاره می‌کند و می‌افزاید: «قلمرو دیگر مطالعاتی ایشان آثار روشنفکری دوران معاصر است؛ با همه آن طیف وسیعی که روشنفکری دارد. از آنهایی که نسبت به دین و مذهب و انقلاب نظر منفی دارند تا آنهایی که نزدیک و طرفدار این مسائل هستند؛ درواقع یکی از ویژگی‌های ایشان این است که جریان روشنفکری معاصر ایران بخصوص قبل از انقلابش را بخوبی می‌شناسند و آثار نمایندگان این دوران را خوانده‌اند.

اما به گفته حدادعادل، تاریخ دیگر حوزه‌ای است که مورد علاقه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای است: «ایشان علاقه بارزی به مطالعه تاریخ و سرگذشت اشخاص و اقوام و برداشت و بهره‌برداری خاص و مناسب از آن دارند. آقای خامنه‌ای شناخت قابل توجهی از رجال و افراد موثر در تحولات معاصر دوران قاجار و بعد از آن تا به امروز دارند. گاهی که خدمت ایشان صحبت می‌کنیم و از شخصیتی صحبت به میان می‌آید، می‌بینیم ایشان کاملا شناخت دارند و ارجاع می‌دهند به فلان کتاب و فلان کتاب که راجع به فلانی در آنها چنین بحثی شده و چنان نسبتی به او داده شده است.»

حدادعادل همچنین می‌گوید: «فارغ از مطالعه کتاب‌های به‌روز علوم سیاسی، رهبر معظم انقلاب توجه خاصی به آثار و کتب علمی و اسلامی، مطالعات مرتبط با سیره و فلسفه دارند و مجلات گوناگون علمی، فرهنگی و پژوهشی در حوزه‌های مختلف را هم با علاقه و جدیت می‌خوانند.»

حدادعادل همچنین به کتابخانه شخصی حضرت آقا اشاره می‌کند و درباره آن می‌گوید: «ایشان کتابخانه بزرگی دارند ؛ حدودا 10 سال پیش، می‌گفتند این کتابخانه 30 هزار جلد کتاب دارد. جالب است کسانی مانند مرحوم آیت‌الله نجفی مرعشی اصلا نیتشان این بود که کتابخانه درست کنند اما کتابخانه آقا به ‌طور طبیعی درست شده است. بخشی از این کتابخانه در منزل شخصی‌ ایشان جا گرفته. آقازاده‌هایشان هم کمک می‌کنند تا این کتابخانه بخوبی اداره ‌شود. در این‌ کتابخانه بخشی هست که هر چاپی از قرآن، از داخل و خارج که به دست آقا می‌رسد، آنها را در آن‌ می‌گذارند.»

اما نکته مهمی که حدادعادل در این گفتگو مورد اشاره قرار می‌دهد، شیوه کتابخوانی رهبر معظم انقلاب است که حدادعادل از آن به عنوان کتابخوانی فعال یاد می‌کند: «یکی دیگر از خصوصیات ایشان در کتابخوانی، کتابخوانی فعال است ؛ یعنی موقع مطالعه، مطالبی را در حاشیه کتاب یادداشت می‌کنند (مرحوم شهید مطهری هم همین روش را داشتند که نمونه آن حاشیه‌های ایشان بر دیوان حافظ است.) پس از این‌که ایشان کتابی را خواندند، دفتر ایشان آن را مشخص می‌کند و یادداشت‌های ایشان را بر این کتاب‌ها ثبت و ضبط می‌کنند.»

حدادعادل همچنین در بخش دیگری از گفتگویش به عادت پسندیده دیگر رهبری در ارتباط با کتابخوانی اشاره می‌کند و می‌گوید: «از خصوصیات ایشان در کتابخوانی ، مداومت است. گذشته از مطالعات کاری در مورد موضوعات اساسی کشور، ایشان نوعا شب‌ها پیش از خواب مطالعه می‌کنند؛ یک مطالعه سبک. این غیر از مطالعه سنگینی است که برای درس خارج از فقه‌ یا ایراد یک سخنرانی می‌کنند. مطالعه آخر شب برای ایشان در واقع برای رفع خستگی و به‌ عنوان تفریح ذهنی مطرح است. البته مطالعه سبک ایشان جزو مطالعات سنگین ماهاست.»!