وقتی تومورهای سرطانی گرسنگی می‌کشند

شیمی‌درمانی تا سال‌ها پیش به عنوان تنها شیوه درمانی برای مقابله با توده‌های سرطانی به شمار می‌رفت، اما آنچه که در این فرآیند تمام قسمت‌های بدن بیمار ازجمله بافت‌های سالم وی را تحت شعاع قرار می‌داد موجب شده است تا از آن به عنوان تکنیک درمانی با عوارض و تبعات منفی قابل توجه یاد کنند. البته در سال‌های اخیر و با ارائه تکنیک‌های نوین درمانی ازجمله استفاده از فناوری نانو، راهکارهایی برای پیدا کردن جایگزینی مناسب برای شیمی‌درمانی ارائه شده است با این حال به تازگی گروهی از محققان با بررسی دقیق تکنیک‌های مختلف شیمی‌درمانی، روشی نوین در این زمینه ارائه کرده‌اند که تحت عنوان شیمی‌درمانی هدفدار بوده و در آن توده‌های سرطانی در حالی مورد حمله قرار می‌گیرند که هیچ آسیبی به سایر بافت‌های سالم بدن بیمار وارد نمی‌شود.

کد خبر: ۲۸۹۲۳۳

مبنای اصلی که این فناوری براساس آن ارائه شده است، گرسنه نگاه داشتن تومورهای سرطانی و در ادامه حمله با داروهای مخصوص شیمی‌درمانی است. توام بودن این دو روش موجب می‌شود تا شیمی‌درمانی نه‌تنها با راندمان بالایی انجام شود، بلکه بیماران سرطانی تبعات به مراتب کمتری را از سوی دوز بالای شیمی داروها متحمل می‌شوند. محققان چشم‌انداز روشنی را برای این فناوری نوین متصور شده‌اند و معتقدند شیمی‌درمانی را متحول خواهد کرد.

گروهی از محققان در «Silicon Valley» آمریکا، منطقه‌ای که از آن به عنوان مهد فناوری‌های نوین یاد می‌شود در 9 سال گذشته روی فرآیندی کار کرده‌اند که نتیجه امروز آن انجام تکنیک شیمی‌درمانی آن هم بدون عوارض منفی بر بدن بیمار عنوان شده است. در این تکنیک نوین پزشکان این امکان را پیدا می‌کنند تا با قطع جریان خونی که به تومور سرطانی می‌رود، ارتباط آنها را از سایر قسمت‌های بدن و ازجمله بافت‌های سالم قطع کنند. در ادامه این فرآیند پزشکان می‌توانند با تزریق دوز بالایی از داروهای ویژه شیمی‌درمانی، فرآیند درمانی را تکمیل کنند. به گفته محققان این پروژه، از آنجا که در این فناوری نوین داروهای مخصوص انجام فرآیند شیمی‌درمانی در سراسر بدن و بخصوص بافت‌های سالم سرایت پیدا نمی‌کنند، بدن بیماران تبعات منفی و رایج شیمی‌درمانی‌های سنتی را متحمل نخواهد شد و از این رو پزشکان می‌توانند با خیال راحت با استفاده از دوز بالایی از داروها و با حداکثر تمرکز ممکن توده‌های سرطانی را از بین ببرند. این فناوری نوین از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا ‌)FDA( تاییدیه لازم را گرفته و به نظر می‌رسد به زودی به عنوان تکنیک درمانی موثر و مطمئن برای کمک به بیماران سرطانی در بسیاری از بیمارستان‌های این کشور و سایر نقاط جهان به کار گرفته شود.

شیمی‌درمانی که از آن به عنوان تکنیک درمانی تهاجمی علیه سرطان یاد می‌شود، در بسیاری از موارد با نتایج امیدوارکننده‌ای همراه است، اما برای برخی بیماران تبعات منفی این تکنیک بر مزایای آن ارجحیت دارد. از آنجا که در این روش به سلول‌هایی که به سرعت در حال تکثیر هستند حمله می‌شود، داروها می‌توانند تومورهای سرطانی را از بین ببرند، اما از آنجا که در این روش هیچ تبعیضی میان بافت‌های سالم و غیرسالم وجود ندارد، سلول‌های موجود در پوست، مو، مغز استخوان، سلول‌های داخل دهان و حتی سیستم گوارش بدن نیز آسیب می‌بینند. از آن گذشته در روش‌های معمول شیمی‌درمانی، بیمار بسیار کند بهبود پیدا کرده و تا هفته‌ها باید تحت مراقبت‌های شدید پزشکی و غذایی باشد، اما به نظر می‌رسد در این فناوری جدید، بسیاری از این مسائل از بین رفته‌اند.

رابرت گولدمن، محققی است که در متن ارائه این فناوری نوین قرار گرفته است. وی که در سال‌های گذشته از نزدیک شاهد مبارزه خواهر سرطانی خود با این بیماری از طریق شیمی‌درمانی‌های سنتی بوده است و در این مدت رنج و دردی را که وی متحمل شده از نزدیک دیده است، از این وضعیت به عنوان الهام‌بخش اصلی خود جهت ایجاد تحولی نوین در شیمی‌درمانی یاد کرده است.

روش نوینی که وی ارائه کرده است تقریبا در هر آزمایشگاه و مرکز درمانی قابل انجام است. این محقق در ابتدای امر به سراغ تحقیقاتی رفت که در سال 1987 در ایتالیا انجام شده بود. در آن تحقیقات چگونگی تزریق داروهای مخصوص شیمی‌درمانی به نقطه‌ای خاص از بدن بیمار مورد بررسی قرار گرفته بود. با این حال آن ایده در همان سال‌ها از یاد رفته و تا کنون هیچ مطالعه‌ای در این زمینه صورت نگرفته بود. گولدمن با الهام از این تحقیقات به این نتیجه رسید که قطع ارتباط تومور سرطانی با سایر بافت‌های سالم و در ادامه تزریق دقیق داروهای شیمی‌درمانی می‌تواند روشی متفاوت با گذشته باشد.

تحقیقاتی که در دهه‌های گذشته روی توده‌های سرطانی و عوامل ادامه حیات آنها انجام شده نشان می‌دهد که این توده‌ها به واسطه جریان خونی که به آنها می‌رسد همچنان زنده مانده و به تدریج بیمار را از پای در می‌آورند. گولدمن با اشراف بر این حقیقت، ریز چاقویی طراحی کرد و با استفاده از آن به مویرگ‌های خونی بیمار سرطانی نفوذ کرده و جریان خونی که به تومور سرطانی می‌رفت را منحرف کرد تا زمینه برای گرسنگی و در نهایت از پای درآمدن تومور مورد نظر فراهم شود. در همین حال داروهای مخصوص شیمی‌درمانی مستقیما به تومور سرطانی جدا افتاده از بدن بیمار تزریق می‌شود. در این جا داروها همچون همیشه و در حالی که گزندی به سایر قسمت‌های بدن وارد نمی‌کنند، توده سرطانی را از پای در می‌آورند.

این محقق طی 2 سال گذشته تحقیقات متمرکزی روی این فناوری داشته و بالغ بر 8/1 میلیون دلار نیز در این زمینه صرف کرده است. وی چاقوی جراحی مخصوص خود را IsoFlow Infusion Catheter نام گذاشته است. این چاقو با کمک یک ریزکابل راهنما به نقطه مورد نظر در توده سرطانی هدایت می‌شود. این چاقو دارای دو ریزسرنگ است که زمانی که در نقطه مورد نظر قرار می‌گیرد، سرنگ نخست برای ایجاد 2 توده بالونی شکل در مجرای خونی و انحراف جریان خود از تومور به کار گرفته می‌شود. با این کار تومور به نوعی گرسنه نگاه داشته شده و به تدریج ضعیف می‌شود. در ادامه از سرنگ دوم برای تزریق داروهای مخصوص شیمی‌درمانی به تومور منزوی شده استفاده می‌شود. نکته جالب توجه در این فناوری نوین این است که تومور سرطانی همزمان با نرسیدن خون گرسنه مانده و در عین حال مورد تهاجم دوز بالایی از داروهای مخصوص شیمی‌درمانی قرار می‌گیرد. قطع بودن ارتباط تومور با سایر قسمت‌های بدن بیمار موجب می‌شود تا داروها به بافت‌های سالم آسیبی نرسانند.

پیش‌بینی می‌شود طی یک تا دو ماه آینده، این فناوری نوین به عنوان روش درمانی جهت کمک به بیماران سرطانی به کار گرفته شود. کارشناسان بر این باورند که این فناوری نوین می‌تواند برای بیماران سرطانی که تاکنون انجام فرآیند شیمی‌درمانی تأثیر مناسبی بر بدنشان نداشته، امیدوارکننده باشد. گولدمن نیز امیدوار است تا با استفاده از این روش بسیاری از بیماران سرطانی که نسبت به شیمی‌درمانی هراس زیادی دارند، به اثربخش بودن آن در قالب این فناوری نوین امیدوار باشند.