بیماریهای روانی هم قابل پیشگیری و درمان هستند

در این میان، بهداشت روانی عبارت است از مجموعه عواملی که در پیشگیری از ایجاد یا پیشرفت روند اختلالات شناختی، احساسی و رفتاری در انسان نقش موثر دارند و در حقیقت هدف اصلی بهداشت روانی، پیشگیری است و این هدف به وسیله ایجاد محیط فردی و اجتماعی متناسب حاصل می‌شود.

در نقطه مقابل، بیماری روانی شامل بروز هر نوع اختلال در ذهن می‌شود که ممکن است روی رفتار عادی فرد تاثیر بگذارد و زندگی روزمره را برای بیمار و اطرافیانش مشکل کند. اگرچه ویژگی‌های افراد سالم از نظر روان بسیار متفاوت و متنوع هستند، اما هر فرد سالمی ‌ممکن است یک یا چند مورد از اختلالات روانی را به طور گذرا تجربه کند. اگر این اختلال به طور مستمر دیده شود یا شدت آن به قدری باشد که در سازگاری، کارآیی و احساس رضایت فرد از زندگی ایجاد مشکل کند، احتمال وجود اختلال یا مشکل روانی پیش می‌آید.

در روانپزشکی به موضوع پیشگیری اهمیت زیاد داده می‌شود و برای آن 3 سطح دیده شده است و رعایت این‌‌سه‌مرحله پیشگیری می‌تواند جامعه سالم و قابل قبولی را نوید دهد.

پیشگیری نوع اول عبارت است از روش‌هایی که موجب جلوگیری از بروز اختلالات روانپزشکی می‌شود، شامل آموزش برای خانواده‌ها، مدارس و آموزش از طریق وسایل ارتباط جمعی.

پیشگیری نوع دوم، یعنی تشخیص بموقع و درمان اختلالات روانپزشکی و لازمه آن وجود روانپزشکان و روان‌شناسان مجرب، تاسیس درمانگاه‌ها و کلینیک‌ها، تاسیس بیمارستان‌ها و افزایش تخت‌های روانپزشکی و همچنین تامین داروهای مورد مصرف بیماران است. پیشگیری نوع سوم، یعنی فراهم کردن امکانات توانبخشی روانی و هدایت بیمار به سمت جامعه و تامین شغل و امکانات رفاهی و جلوگیری از معلولیت روانی.

با توجه به روند رو به افزایش اختلالات روانپزشکی در سطح دنیا و همچنین کشور که عمدتا ناشی از توسعه بی رویه شهرها که متناسب با امکانات زیستی و تفریحی و معیشتی کافی نیست، افزایش جمعیت، مشکلات اقتصادی، بیکاری که در مجموع موجب احساس عدم امنیت اجتماعی و نگرانی نسبت به آینده می‌شود، توجه بیشتر به بهداشت روانی و پیاده کردن اصول آن در جامعه، قطعا موجب کاهش آمار مبتلایان به اختلالات روانپزشکی و نشاط بیشتر در جامعه خواهد شد. به تمامی‌مردم و خانواده‌ها توصیه می‌شود در صورت کاهش احساس رضایت و لذت از زندگی در خود یا اطرافیان در اولین فرصت با مراجعه به روا‌نپزشکان و روان‌شناسان و بیان مشکل و علائم خود، نسبت به درمان آن اقدام کنند و با این کار، آسایش و رفاه خود و افراد خانواده و جامعه را باعث خواهند شد.

دکتر پرویز مظاهری
دبیر علمی‌نهمین همایش انجمن روانپزشکان