پزشک خانواده

بیماری آلزایمر عارضه حاد قلمداد نمی‌شود و بندرت نیازمند درمان اورژانسی است. تغییرات ناگهانی در وضعیت ذهنی فرد معمولا ناشی از بیماری‌های دیگری هستند که ممکن است به ارزیابی فوری نیاز داشته باشند، اما بیماری آلزایمر در نهایت به مرگ فرد منجر می‌گردد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است زمینگیر شده و دیگر قادر به مراقبت از خودشان نباشند. این بیماران اغلب به دلیل معلولیت، در اثر سینه‌پهلو یا عفونت‌های دیگر می‌میرند. افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است قدرت جهت‌یابی خود را از دست بدهند که خطر زمین خوردن و در پی آن شکستگی‌های جدی یا آسیب به جمجمه را افزایش می‌دهد.

زمانی که افراد چیزی را گم می‌کنند، اغلب به شوخی می‌گویند که دارند آلزایمر می‌گیرند، اما آلزایمر داشتن، مساوی با فراموشکاری اتفاقی نیست. آلزایمر بیماری‌ای است که روز به روز بدتر از قبل می‌شود. اکثر افراد مبتلا به آلزایمر خصوصیات مشترکی دارند از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1 - فراموشکاری فزاینده و مداوم: بیماری آلزایمر در آغاز با دوره‌هایی از فراموشکاری بخصوص در مورد حوادث اخیر یا مسیرهای ساده و معمولی تظاهر می‌کند، اما آنچه به صورت یک فراموشی خفیف شروع می‌شود تداوم یافته و روز به روز شدت می‌یابد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است برخی کارها را تکرار کرده و حرف‌ها و قول‌ و قرارهایشان را فراموش کنند. این بیماران مرتب اشیا را در جاهای اشتباه و اغلب غیرمنطقی قرار می‌دهند. اسامی را مرتب فراموش می‌کنند و در نهایت نام اعضای خانواده و اشیای دور و بر مثل شانه یا ساعت را از یاد می‌برند.

2 - مشکل داشتن در تفکر انتزاعی: افراد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است در آغاز تسویه‌حساب چک‌های بانکی خود با مشکلاتی روبه‌رو شوند. این مشکل رفته رفته تا جایی پیشرفت می‌کند که دیگر قادر به درک و شناخت اعداد و ارقام نخواهند بود.

3 - مشکل داشتن در یافتن واژه‌های صحیح: برای افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است یافتن واژه‌های مناسب برای بیان افکار یا حتی پیشگیری یک گفت و شنود، به چالش بزرگ تبدیل شود.

4 - اختلال جهت‌یابی: افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است، حساب وقت و تاریخ از دستشان در برود. آنها ممکن است در اماکن معروف و آشنا گم شوند و در نهایت ممکن است از خانه بیرون زده و راه برگشت به خانه را بلد نباشند.

5 ‌ - از دست دادن قوه قضاوت: حل مشکلات روزمره، مثل آگاهی از نحوه واکنش به غذای در حال سوختن، رفته رفته دشوارتر می‌شود.

6 - مشکل داشتن در انجام کارهای معمولی: کارهایی که قبلا جزو امور روزمره بوده‌اند و انجام دادن آنها طی چند مرحله متوالی صورت می‌گرفته، مثل غذا پختن با پیشرفت بیماری به معضلی برای فرد تبدیل می‌شوند.

7 - تغییرات شخصیتی: اشخاص مبتلا به آلزایمر ممکن است دچار نوسانات خلقی شوند. این بیماران ممکن است اعتماد خود را به دیگران از دست بدهند، سرسخت‌تر و لجوج‌تر بشوند و با دیگران قطع رابطه کنند. با پیشرفت بیماری افراد ممکن است مضطرب یا پرخاشجو شده و رفتار نامناسبی از خود بروز دهند.

در اینجا به نکاتی برای کمک به برقراری ارتباط با فردی که دچار زوال عقلی شده اشاره می‌شود:

از روبه‌رو به شخص نزدیک شوید و خود را معرفی کرده و او را به اسم صدا بزنید.

خیلی شمرده و واضح با یک لحن مهربان و آرام صحبت کنید.

از واژه‌های کوتاه، ساده و آشنا استفاده کنید. در صورت نیاز، حرف‌های خود را با همان واژه تکرار کنید.

از دستورات و تقاضاهای یک مرحله‌ای استفاده کنید.

هر بار فقط یک سوال بپرسید و ترجیحا سوالاتی را مطرح کنید که پاسخ آنها بله یا خیر باشند و به شخص وقت بیشتری برای پاسخ بدهید.

وقتی شخص در بیان افکار و احساسات خود با مشکل روبه‌رو است، او را تشویق و ترغیب کنید.

هیچ‌گاه حرف بیمار آلزایمری را قطع نکنید و از انتقاد کردن، تصحیح جملات یا مخالفت با صحبت‌های او اجتناب کنید. صبور و انعطاف‌پذیر باشید.

از به کار بردن جملات منفی پرسشگرانه، مثل «او را می‌شناسی مگه نه؟» خودداری کنید.

بگذارید شخص بفهمد که شما به حرف‌هایش گوش می‌کنید و سعی دارید او را درک کنید.

برای نشان دادن توجه خود به حرف‌های بیمار تماس چشمی خود را با او قطع نکنید.

در مورد بیمار طوری با دیگران صحبت نکنید که انگار او آنجا حضور ندارد.

در صورت امکان از ارتباط غیرکلامی، ‌مثل ایما و اشاره و لمس کردن استفاده کنید.

از تماس بدنی به شکل مناسب بهره بگیرید. این کار شاید قوی‌ترین شکل برقراری ارتباط مرحله پایانی زوال عقلی باشد. در آغوش کشیدن، مالیدن لوسیون‌ها با دست به بدن بیمار و ماساژ دادن پشت بیمار می‌توانند راه‌های شگفت‌انگیزی از برقراری پیوند میان مراقبت و پذیرش بیمار باشند. سوالات پزشکی خود را با ما در میان بگذارید.