ازدواج‌ به سبک سینمایی

در سینمای ایران از مناظر گوناگون به بحث ازدواج و عروسی پرداخته شده است. یا بحث کلی فیلم درباره ازدواج، آشنایی و مراسم آن است یا این که ازدواج حاشیه‌ای است برای رخ دادن یک اتفاق کلی. در این مطلب قرار نیست به مسایل بعد ازدواج بپردازیم؛ مسایلی که در زندگی زناشویی رخ می‌دهد و گه گاه به طلاق می‌انجامد. این بار قرار است نگاهی به زندگی جوانانی که در آغاز راهند درسینمای ایران داشته باشیم.

خون بس‌های سینمایی

در تعدادی از فیلم‌های سینمای ایران به مسایل زنان و نحوه ازدواج‌هایشان در محیط‌های محدود پرداخته شده است. از کافه ترانزیت و خون بس و آخرین خون گرفته تا ازدواج‌هایی که در فیلم‌های زمان جنگ مطرح می‌شد. در این ازدواج‌ها یا دخترانی برای رفع دعوا مجبور به ازدواج می‌شدند یا پس از مرگ همسر باید با برادر او ازدواج می‌کردند در حالی که او یا نامزد داشت یا خود راضی به‌این اتفاق نبودند. در فیلم‌های مسعود کیمیایی هم معمولا شب عروسی و هنگام ماه عسل زمان اتفاق‌های مهم است از مرگ داماد گرفته تا انتقام  رد پای گرگ ، حکم.

در این فیلم‌هایی که اشاره می‌کنیم تا دلتان بخواهد انواع ازدواج‌ها مطرح شده است یا صحنه‌های به یاد ماندنی از عروسی دارد.

برخی فیلم‌های ایرانی که به طور مستقیم نام‌هایی درباره ازدواج و عروسی دارند.

روز واقعه

راحله (لادن مستوفی) /  عبدالله (علیرضا شجاع نوری)

چه کسی می‌تواند عروسی راحله و عبدالله را فراموش کند. داماد تهرانی که پس از تغییر دین و 29 بار خواستگاری توانسته به پای عروسی بیاید و در آنجا با شنیدن صدای «هل من ناصر ینصرنی» منقلب می‌شود و به دنبال صدا می‌رود. یک روایت شیرین از زندگی و شهادت امام حسین (ع) توسط کارگردان بزرگ ایران ‌ بهرام بیضایی  یکی از پربیننده‌ترین فیلم‌های سینمایی که بارها از سیما پخش شده است.

روسری آبی

رسول (عزت الله انتظامی)‌ / نوبر (فاطمه معتمدآریا )

یک ازدواج متفاوت و به یاد ماندنی که در سینمای ایران به تصویر کشیده شده است.

رسول رحمانی مالک یک کارخانه بزرگ و پولدار است. پس از مرگ همسرش با وجود داشتن سه فرزند دختر احساس تنهایی می‌کند. در این میان دل به زنی زحمتکش از کارگرانش می‌بندد (نوبر.) این یک انتخاب عادی نیست. تفاوت فرهنگ جایگاه و تمام مسایلی که می‌تواند رخ دهد تا این مساله از نظر بسیاری مطرود دانسته شود. اما یک جمله بار اصلی فیلم را در این انتخاب نشان می‌دهد: تنهایی. به همین خاطر رسول حاضر می‌شود تا تمام ثروتش را ببخشد تا بتواند با نوبر زنی از حلبی آباد زندگی کند.

خواستگاری

جواد (هادی اسلامی) / ثریا قاسمی

یک پیرمرد بعد از بازنشستگی قصد دارد با خانم همسایه ازدواج کند. خوب در دهه 60 این فیلم ساخته شد و بشدت هم مورد استقبال قرار گرفت. این مساله با مخالفت خانواده روبه‌رو می‌شود از هر دو طرف. اما آخر سر پیرمرد و پیرزن به ‌این کار اقدام می‌کنند و یک راه حل برای فرار از سربار بودن خود ارائه می‌دهند.

دنیا

دنیا (هدیه تهرانی) / حاج رضا (محمدرضا شریفی‌نیا)

درباره ازدواج مردان مذهبی با دختران جوان چندین فیلم ساخته شده است. طبق همان داستان دختر ترسا و شیخ صنعان این اتفاق به شکل‌هایی که ‌این برداشت را داشته باشد به تصویر کشیده شده است. یکی از آنها دنیا است که با بستر طنز این ماجرا را تعریف کرده است.

عروس

مهین (نیکی کریمی)‌ / حمید (بوالفضل پورعرب)

اولین فیلم دهه 70 که با ستاره‌سازی کار خود را آغاز کرد، اثری بود از بهروز افخمی‌که با حضور نیکی کریمی ‌و ابوالفضل پورعرب با استقبال فراوان روبه‌رو شد. فیلم درباره عشق و ازدواج یک دانشجوی تئاتر است به دوست خواهرش. اما بی‌پولی و تفاوت سطح مالی آغاز مشکل است. پسر حاضر می‌شود برای به دست آوردن دختر هر شرطی را بپذیرد با کار کردن در ناصر خسرو. پسر پولدار می‌شود. دختر را به دست می‌آورد و مراسم عروسی مفصلی برگزار می‌شود. با همان لباس‌ها برای ماه عسل راهی شمال می‌شوند. در راه تصادف می‌کنند، نحوه برخورد مرد با قضیه آغاز اختلافات آنان می‌شود. فیلم پایان خوشی دارد اما با تحول مرد.

درباره الی

الی (ترانه علیدوستی) / احمد (شهاب حسینی)

فیلم «درباره الی» هنوز هم روی پرده است. فیلمی که شخصیت آن هر کدام حضوری برابر و موثر دارند اساس فیلم بر پایه دروغگویی است. مخفی کردن واقعیت و این که گاه قضاوت کردن چه دردناک است. فارغ از مباحث و مسایل اخلاقی که در این فیلم مهم سینما ایران مطرح می‌شود یک موضوع محوری وجود دارد. چند خانواده به سفر شمال می‌روند. در این میان قرار است دختر و پسری هم با هم آشنا شوند. مرد قبلا ازدواج کرده و طلاق گرفته است. دختر در حال جدا شدن از نامزدی است که بسیار او را دوست دارد. اما همه نکته‌هایی برای پنهان کردن دارند و این نکته‌ها است که وقتی دختر فیلم درباره «الی...» که حتی نام کاملش را هم نمی‌دانیم ناپدید می‌شود مصیبت را بر سر همه فرود می‌آورد و بحث اخلاق را مطرح می‌کند. یکی از فیلم‌هایی که دروغ و پنهان کاری را از نظر اجتماعی مورد بحث و بررسی قرار داده است.

آبی

بهمن (بهرام رادان) / الهه (هدیه تهرانی)

این فیلم با حضور دو ستاره سینمای ایران به اندازه کافی جذاب بود که بسیاری از مردم به تماشای آن بنشینند بخصوص که مساله به شکل متفاوتی نیز در آن اتفاق می‌افتد. دختر پولداری با ماشین پسری تصادف می‌کند. این آغاز یک جدال می‌شود. پسر و دوستش ماشین را بعدتر می‌دزدند و دختر را تهدید می‌کنند. اما دختر انتقام سختی از پسر می‌گیرد. دختر که در خانواده‌ای متلاشی زندگی می‌کند به سراغ خانواده پسر می‌رود و داستانی سر هم می‌کندکه نتیجه اش می‌شود ازدواج این دو. دختر صرف اذیت کردن این داستان را بافته بود. زمان می‌گذرد تا ماجرا به دوست داشتن این دو نفر می‌انجامد. در فیلم خبری از هیچ مراسم عروسی نیست. حتی عقد آنها در یک محضر به صورت یواشکی صورت می‌گیرد. اما اساس داستان فیلم برپایه ازدواجی است که بعدتر به دوست داشتن می‌انجامد. داستانی که در زمان ساخت جسورانه تلقی می‌شد و با حضور دو بازیگر مطرح سینمای ایران و لحظات بحث و جدل آنها جذاب و مورد توجه شد. اصولا این روش همواره جواب داده است.

آتش بس

ندا (مهناز افشار) / منوچهر(محمدرضا گلزار)

پسر و دختری جوان هر دو معمار و همکارند. بحث و جدل‌های مختلف گاهی به رابطه می‌انجامد و ازدواج اما این کل کل‌ها پایان نمی‌گیرد و این ارتباط به طور مدام با وجود علاقه بین همدیگر ادامه پیدا می‌کند. هیچ‌کس کوتاه نمی‌آید تا روانشناسی در این میان وارد می‌شود و با روش‌های خود از جمله توجه به کودک درون، آنان را برای برقراری و ثبات در زندگی راهنمایی می‌کند.یکی از فیلم‌های میلیاردی سینمای ایران که توسط «تهمینه میلانی» درباره نحوه آشنایی و مشکلات ابتدای ازدواج ساخته شد و پس از آن کپی‌های متعددی داشت از جمله فیلم «کلاغ پر» با حضور همین دو بازیگر که بحث سر خیانت و علاقه و انتخاب زوج مناسب بود.

ازدواج موضوع گذرا

در خیلی از فیلم‌های سینمایی ازدواج بخشی از یک ماجرای کلی است که در سال‌های اخیر در سینماها اکران و با استقبال روبه‌رو شده‌اند. مانند چارچنگولی، 10 رقمی‌ یا حتی اخراجی‌ها.

چارچنگولی ماجرای دو برادر به هم چسبیده است که تفاوت‌های زیاد عقیدتی دارند. هر کدام یک روز را به انجام خواسته‌شان اختصاص می‌دهند. و وقتی قراربه ازدواج می‌شود با یک عمل جراحی از هم جدا می‌شوند.

یا در اخراجی‌ها برای این که امکان ازدواج پیش بیاید آنها به جبهه می‌روند.

گاهی اوقات هم با مطرح کردن علاقه دختر به ازدواج صحنه‌های کمدی و تحقیر برانگیزی برای زنان به وجود می‌آورند مثل 10 رقمی.

هیلدا احمدی