فیلم‌های انتخاباتی را چه کسانی می‌سازند؟

اما سعید ابراهیمی‌فر که تجربه ساخت چنین فیلمی را برای یکی از کاندیداهای ریاست‌جمهوری در سال‌ها پیش داشته در این باره می‌گوید: ویژگی‌های یک فیلم انتخاباتی را مجموعه سیاست‌های ستاد انتخاباتی آن کاندیدا مشخص می‌کند و در این میان کسی که به عنوان فیلمساز شناخته می‌شود تنها یک تکنسین است.

با این وجود این سوال مطرح است که تفاوت‌های یک فیلم انتخاباتی با یک فیلم تبلیغاتی اغواگر در چه چیزهایی است و اساسا آیا این فیلم‌ها «آگاهی»دهنده هستند یا «آگهی»دهنده؟ این روزها به اندازه خود یک کاندیدای ریاست‌جمهوری، فیلمسازی که به عنوان سازنده فیلم انتخاباتی معرفی می‌شود نیز مهم است. شاید به همین دلیل باشد که کاندیداها تلاش می‌کنند از فیلمسازان شناخته شده برای ساخت فیلم‌شان استفاده کنند.

فرج‌الله سلحشور که سریال یوسف پیامبر(ع)‌ او از تلویزیون پخش می‌شود در واکنش به ساخت فیلم انتخاباتی به مهر گفته است: هنر و ارزش و شخصیتم را به این اندازه حقیر نمی‌دانم که از آن در جهت سیاسی استفاده کنم. این کار به عقیده من هنرفروشی است. من با تمام علاقه‌ای که به شخص آقای احمدی‌نژاد دارم دوست ندارم در این ارتباط فیلمی بسازم.

وی درباره دلایل خود برای انجام ندادن این کار گفته است: به عقیده من نامزدی که نتواند پول و سرمایه مناسب و فیلمساز متبحر در اختیار بگیرد، حتی اگر شایستگی داشته باشد ممکن است نتواند موفق شود. درواقع موفقیت یک فیلم تبلیغاتی بیش از هر چیز متکی به سرمایه کافی و در اختیار گرفتن یک فیلمساز تواناست و نه لزوما شایستگی آن نامزد. ولی در مقابل نگاه این فیلمساز هستند کارگردانانی که به موضوع جور دیگری نگاه می‌کنند.

سعید ابراهیمی‌فر در این باره به «جام‌جم» می‌گوید: من به عنوان یک فیلمساز که در کارنامه‌ام همه نوع کاری دارم به نظرم این کار شبیه هر کار دیگری است و تفاوتی با آنها ندارد.اما مهدی فخیم‌زاده جواب دیگری می‌دهد: «فیلم انتخاباتی را باید کسی بسازد که به آن کاندیدا و اهدافش اعتقاد داشته باشد و قصد داشته باشد که خودش هم به او رای بدهد. ولی اگر این‌طور نباشد اساسا ساختن این نوع فیلم برای آن کاندیدا، اشتباه است.

مناظره تلویزیونی

با این وجود به نظر می‌رسد نقش صداوسیما به عنوان تاثیرگذارترین رسانه تبلیغاتی، خبری و آموزشی همچنان مطرح است و «مناظره» همچنان می‌تواند جذاب‌ترین بخش این داستان باشد. مهدی فخیم‌زاده در این باره می‌گوید: مناظره تلویزیونی به نظرم بهتر است تا فیلم ساختن.

فیلم انتخاباتی بیشتر جنبه «سفارشی» و «تعریف از فرد» پیدا می‌کند. البته در بحث «مناظره» هم یک مشکل هست و آن جنبه تخریبی است که ممکن است پیش آید همان‌طور که می‌دانید بین «تخریب» و «نقد واقعی» مرز ظریفی وجود دارد که گاه ممکن است رعایت نشود.

سعید ابراهیمی‌فر هم در این زمینه می‌گوید: فیلم تبلیغاتی و مناظره تلویزیونی  هرکدام کاربرد خودشان را دارند. مناظره به هر حال جذابیت‌های خودش را برای مردم دارد. اما فیلم تبلیغاتی یک چیز دیگر است، کاندیدا می‌آید و در آن مانیفستش را برای مردم بیان می‌کند.

فیلمسازانی که فیلم می‌سازند

احمدرضا درویش، بهروز افخمی، محرم زینال‌زاده، زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور، داود میرباقری، جواد شمقدری و  ... فیلمسازانی بودند که در دوره‌های پیشین انتخابات ریاست‌جمهوری برای کاندیداهای مختلف فیلم ساختند، در حال حاضر هم گمانه‌زنی برای ساخت فیلم توسط چند کارگردان مطرح است که هر کدام به شکلی تکذیب می‌شود. همچنان که مسعود ده‌نمکی و فرج‌الله سلحشور در گفتگو با مهر ساخت فیلم برای محمود احمدی‌نژاد را تکذیب کردند. همچنان که مجید مجیدی نیز چندی پیش در گفتگو با فارس خبر ساخت فیلم تبلیغاتی برای میرحسین موسوی را تکذیب کرد.

با این وجود چندی پیش بر روی یکی از سایت‌ها خبری آمد مبنی بر این‌که جوان مستندسازی به نام احمد جوانبخت کار ساخت فیلم انتخاباتی برای میرحسین موسوی را آغاز کرده است که با مختصر جستجویی معلوم شد نام واقعی این مستندساز محمود جوانبخت است.

وقتی با این فیلمساز تماس گرفتیم او یادآور شد که قطعا فیلم اصلی را یک کارگردان سرشناس خواهد ساخت. وی البته حاضر نشد هیچ اطلاعات دیگری در این زمینه بدهد و به این جمله بسنده کرد که: شیرینی ساخت این نوع کارها به غیرمترقبه بودن و بدون هیچ پیشینه خبری است!

همچنان که به نظر می‌رسد برای حجت‌الاسلام مهدی کروبی دیگر کاندیدای ریاست جمهوری هم فیلمسازی مثل بهروز افخمی آستین‌ها را بالا زده است و گفته می شود دستیاران این کارگردان کار تصویربرداری اولیه فیلم را شامل سخنرانی‌‌ها و برنامه‌های انتخاباتی آغاز کرده‌اند. قرار است افخمی پس از اتمام فیلمبرداری "سن‌پترزبورگ" مرحله اصلی ساخت فیلم تبلیغاتی کروبی را آغاز کند.