احتمال گرانفروشی گاز ترکمنستان به ایران

دی ماه سال گذشته طرف ترکمنی- که برای صادرات گاز به ایران قرارداد بلندمدت دارد - به بهانه پاره‌ای تعمیرات، شیرهای گاز به‌طرف کشورمان را بست که این مساله موجب قطع چند روزه گاز در برخی استان‌های شمالی کشورمان شد. در پی این اتفاق دولت بناچار گاز ورودی به نیروگاه‌ها را به عنوان خوراک اصلی تولید برق به حداقل میزان ممکن ( حدود 10 میلیون مترمکعب در روز) کاهش داد. اما با طولانی شدن دوره سرما در زمستان گذشته و رو به پایان گذاشتن ذخایر سوخت مایع و جامد نیروگاه‌ها، بیم قطع برق در کنار قطع گاز شرایط را بسیار دشوار کرده بود. در آن زمان ایران برای هر هزار متر مکعب گاز وارداتی، به ترکمنستان 75‌دلار می‌پرداخت؛ اما طرف ترکمن خواستار 140 دلار برای هر هزار متر مکعب گاز صادراتی خود به ایران بود.

در همین رابطه پایگاه اطلاع‌رسانی غیررسمی «الف> از موافقت سیدرضا کسایی‌زاده، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران برای پرداخت 350 دلار به ازای هر هزار متر مکعب گاز وارداتی از ترکمنستان طی 6 ماه نخست سال 2009 میلادی خبر داده است.

کسایی زاده پس از امضای قرارداد با ترکمنستان گفت:  ایران از امروز( ابتدای سال 2009میلادی) روزانه تا سقف 30 میلیون متر‌مکعب گاز از این کشور وارد خواهد کرد. وی افزود: بر اساس الحاقیه‌ای که سال گذشته بین مقامات 2 کشور مبادله شد، مقرر شده بود از ابتدای سال 2009، قیمت گاز بر اساس فرمول و نرخ شناور محاسبه شود، اما اخیرا با توجه به شرایط اقتصادی دنیا و ثبات نداشتن قیمت انرژی در سطح جهانی به این جمع‌بندی رسیدیم که یک قرارداد موقت تحویل گاز 6 ماهه با قیمت ثابت منعقد شود. کسایی زاده از قیمت مورد توافق سخنی به میان نیاورد.

در صورت صحت قیمت 350 دلاری برای واردات هر هزار متر مکعب گاز از ترکمنستان، ایران یکی از گرانترین قراردادهای واردات گاز در سراسر جهان را منعقد ساخته است. آخرین قیمت صادراتی گاز روسیه به اکراین به عنوان یکی از بزرگترین قراردادهای گازی جهان 179 دلار بود که البته این دو نیز طی روزهای اخیر بشدت بر سر قیمت‌های جدید اختلاف پیدا کرده‌اند که همین مساله صادرات گاز روسیه به اروپا را نیز تحت تاثیر قرار داده و اروپایی‌ها نگران تامین نشدن گاز وارداتی خود از روسیه در ماه‌های سرد پیش رو هستند. بنا بر اعلام خبرگزاری‌های خارجی، روسیه برای مرحله جدید صادرات گاز به اکراین خواستار بهای 400دلا‌ر  به ازای هر هزار متر مکعب گاز شده است.

پیش از این کشورهای ازبکستان، قزاقستان و ترکمنستان نیز که گاز خود را به روسیه انتقال می‌دهند، اعلام کرده بودند که از ابتدای سال 2009، گاز خود را به قیمت‌های جاری در اروپا، یعنی تقریبا دو‌برابر میزان کنونی، به روسیه می‌فروشند.

با این حال سیدعلی‌ادیانی، مخبرکمیسیون انرژی مجلس افزایش سالانه در قیمت گاز را طبیعی دانست و اصل تمدید قرارداد گازی بین ایران و ترکمنستان را یک پیروزی ارزیابی کرد. نماینده قائمشهر، سوادکوه و جویبار با یادآوری مشکلات عدیده‌ای که سال گذشته بر اثر قطع صدور گاز در استان‌های شمالی به‌وجود آمد، گفت: در حال حاضر که آغاز فصل سرماست ما به گاز ترکمنستان نیاز داریم تا مشکلات سال پیش تکرار نشود، اما بعد از گذشت 6 ماه، وضعیت به نفع ایران تغییر می‌یابد چون از یک طرف دوره پیک مصرفی ایران کاهش می‌یابد و از‌سویی دیگر در طول این چندماه، سرشاخه‌های خطوط گاز در کشورافزایش خواهد یافت.