درهای مساجد را بگشایید

این مساله را هم مردم می‌دانند هم مسوولان، یعنی در کنار انتقاد مردم، حالا مسوولان هم به این وضعیت اعتراض دارند تا آنجا که نماینده ولی فقیه در سپاه، نبود طرح جامع برای ساماندهی به وضعیت مساجد را از مشکلات فعلی کشور می‌داند.

حجت‌الاسلام علی سعیدی، نماینده ولی فقیه در سپاه و عضو شورای سیاستگذاری ائمه جماعات مرکز رسیدگی به امور مساجد می‌گوید: اگرچه تهران از نظر بهسازی و بهبودبخشی به وضعیت مساجد بالاتر از استان‌های دیگر کشور قرار دارد، اما آمار و ارقام مساجد حاکی از عقب‌ماندگی این نهاد مردمی است.

او با ذکر آمار و ارقام وضعیت فعالیت مساجد در سال 75 ادامه می‌دهد: با توجه به این آمار درمی‌یابیم که 50 درصد مساجد کشور غیرفعال هستند یا به صورت فصلی و مناسبتی فعالیت می‌کنند.

وی معتقد است: بین دولتی شدن و ساماندهی مساجد هیچ رابطه و نسبت توازن وجود ندارد، چون هر ساماندهی معنی دولتی شدن نمی‌دهد، در واقع حمایت دولت از مساجد به معنای دولتی شدن این نهاد مردمی نیست. نماینده ولی فقیه در سپاه تاکید می‌کند: مسوولان نظام تنها به اقامه نماز در مساجد توجه می‌کنند و به دیگر ابعاد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی این نهاد مردمی بی‌توجهند.

اما حجت‌الاسلام تقی قرائتی، کارشناس امور مساجد کمی منتقدتر صحبت می‌کند. او به «جام‌جم» می‌گوید:  دولت حتی به خیلی جاهای دیگر هم یارانه اختصاص می‌دهد، بدون کمک دولت حتی یک دانه برنج یا یک آمپول هم در کشور تولید یا بهره‌برداری نمی‌شود، اما هیچ بودجه یا کمکی برای مساجد اختصاص نمی‌یابد.
قرائتی می‌گوید: دولت بحث مساجد را رها کرده است.

بودجه نداریم‌

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد کشور دلیل بسته بودن مساجد را در خارج از ساعات اذان و نماز جماعت، نبود امکانات و بودجه می‌داند.

حجت‌الاسلام حسین ابراهیمی می‌گوید: اگر در مساجد باز باشد برای حفظ و نگهداری از آن نیاز به خادم تمام وقت است که با نبود بودجه نمی‌توانیم از خادمان انتظار خدماتی بیشتر از این را داشته باشیم.

او ادامه می‌دهد: دولت هیچ کمکی به مساجد نمی‌کند و مساجد تنها با کمک‌های مردمی اداره می‌شود.

ابراهیمی با اشاره به وجود 70 هزار مسجد در سراسر کشور می‌گوید: اگر بخواهیم مساجد را به طور مستمر باز نگه داریم، باید خادمان در دو‌نوبت به کار گرفته شوند و دست‌کم به 140 هزار خادم نیاز داریم که تامین دستمزد و هزینه این تعداد برای مساجد امکان‌پذیر نیست.

او تاکید می‌کند که مردم تنها حامیان مساجد هستند و هیچ کمک یا بودجه دولتی برای این کار وجود ندارد.

او متوسط درآمد مساجد از برگزاری مراسم نوحه‌خوانی یا ختم را حدود 50 تا 70 هزار تومان اعلام و تاکید می‌کند: این میزان برای حقوق و دستمزد خادمان کفایت نمی‌کند و همین ساعات محدود باز بودن مساجد به خاطر زحمت و همت خادمانی است که بدون چشمداشت مالی مشغول به کار هستند.

حجت‌الاسلام قرائتی نیز با انتقاد از بی‌توجهی به بیمه خادمان مساجد کشور می‌گوید: متاسفانه هیچ توجهی به بیمه خادمان مساجد نشده است. 30 سال است که ما در‌این‌باره صحبت و از عملکرد مسوولان انتقاد می‌کنیم، اما هیچ اقدام موثری در این خصوص صورت نگرفته است.

مساجد را زنده کنیم‌

به هرحال چه بودجه و توجه باشد، چه نباشد، مساجد در عین حال که می‌توانند کارکرد‌های مهم و خدمات خوبی ارائه کنند، برای نماز اول وقت و برپایی مراسمی خاص و ختم درهایشان را باز نگه می‌دارند.

مساجد به عنوان مراکز معنوی و فرهنگی بخصوص در شهر‌های کوچک و روستا‌ها برای جوانان می‌توانند موثرتر باشند و این مساله باید از سوی مسوولان مورد توجه قرار گیرد.

محمد تقوی، یکی از خادمان در این خصوص معتقد است: باید برای اقامه نماز از حیاط مسجد استفاده کنند، در واقع می‌توانند برای حفظ اموال مسجد و مثلا کتاب‌های موجود در کتابخانه و فرش‌های نفیس، در شبستان‌ها را قفل کنند، اما اجازه دهند مردم از حیاط مسجد و سرویس بهداشتی استفاده کنند که در این صورت دیگر نیازی به کار مستمر خدام هم نیست.

وی با انتقاد از نحوه ساخت مساجد در سال‌های اخیر و بی‌توجهی به این مساله ادامه می‌دهد: بسیاری از مساجد قدیمی با وجود چندین شبستان و حیاط می‌توانند در همه ساعات از مومنان برای اقامه نماز و حتی برای سایر امور پذیرایی کنند.

بیمه خادمان مساجد

معاون بقاع متبرکه و اماکن مذهبی سازمان اوقاف و امور خیریه نیز چندی پیش اعلام کرد با پیگیری‌های صورت گرفته، تمامی خادمان مساجد تحت پوشش این سازمان بیمه می‌شوند.

محمد غلامی می‌گوید: با پیگیری‌های صورت گرفته، تاکنون تعداد 10 هزار نفر از خادمان مساجد بیمه شده‌اند و حدود 5000 نفر نیز بزودی بیمه می‌شوند.وی تاکید می‌کند: با توجه به این که برخی خادمان مساجد بیش‌ از 50 سال دارند، قرار است طی هماهنگی‌های به عمل آمده و تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی،‌ سن بیمه‌شدگان 5 سال افزایش یابد.

معاون بقاع متبرکه و اماکن مذهبی سازمان اوقاف و امور خیریه ادامه می‌دهد: خادمانی که تحت پوشش سازمان اوقاف و امور خیریه هستند، می‌توانند با مراجعه به ادارات اوقاف استان‌های ساکن در آن، فرم‌های مخصوص دریافت سهام عدالت را تکمیل کنند، تا از این سهام بهره‌مند شوند.

مستوره برادران نصیری