گفتگو با زهره شکوفنده

زهره شکوفنده که بین همکارانش به خانم زهره مشهور است ، از خردسالی وارد کار دوبله شده و تاکنون آن را ادامه داده است .در حقیقت او با دوبله رشد کرده و بزرگ شده و از این نظر جزو استثنائات است .

کد خبر: ۲۰۷۸۹

در طول 45سال کار، بیش از 2هزار اثر را گویندگی کرده است و خودش و صدایش همواره از تواناترین و محبوب ترین ها بوده اند. البته نقشهایی که گوینده آنها بوده ، در این امر بسیار تاثیر داشته اند؛ ژولیت در فیلم «رومئو و ژولیت» ، مری در «در برابر باد» ، مونیک در «ارتش سری» ، هیساکو در «معلم جزیره» ، جودی در «بابا لنگ دراز» ، جولیا در «مزرعه پام فیلد» و بسیاری نقش های دیگر. او مدیر دوبلاژ تعدادی از این آثار نیز بوده است . به مناسبت اولین سالگرد پخش سریال های «بوکوهانتس» و «پزشک دهکده» با او گفتگو کرده ایم.

کارتون هایی که تاکنون دوبله کرده اید، هر کدام ویژگی ای داشته اند که انگیزه شما را برای پذیرفتن دوبله آنها معلوم می کند. پوکو هانتس چه ویژگی ای داشت که دوبله آن را پذیرفتید؛
من پیش از این ، دو سریال کارتونی معروف را دوبله کرده ام ؛ بابا لنگ دراز و کیمبا. یکی از علت های پذیرفتن دوبله بابالنگ دراز این بود که داستان این مجموعه ، اثر نویسنده بزرگی به نام جین وبستر است و دیگر این که در سال 1356 در فیلم آن به جای بازیگر نقش جودی حرف زده بودم . دلیل پذیرفتن دوبله کیمبا هم این بود که در کودکی در همین کارتون به جای نقش اصلی صحبت کرده بودم . پوکوهانتس هم چون موضوع آن درباره سرخپوستان و سنت ها و آداب و رسوم آنها بود، دوبله اش را پذیرفتم .
در پوکوهانتس صدای شخصیت ها را چگونه به دست آورده اید؛
شاید برای شما انتخاب صداها باید ویژگی خاصی داشته باشد ، اما برای ما این انتخاب یک کار معمولی است . توجه می کنیم که هر نقش به چه صدایی نزدیک است و در حد امکان همان را انتخاب می کنیم . پوکوهانتس شخصیت تازه ای است و صدایی تازه نیز می خواهد ، به همین دلیل خانم رمضان پور را انتخاب کردم که صدایش تازه تر از گویندگان دیگر است ؛ زیرا کم گویندگی می کند ، بویژه در کارتون .
در دوبله این کارتون تا چه اندازه به صداهای اصلی توجه کرده اید؛
در کارتون هایی که دوبله می کنم ، به صداهای اصلی توجه می کنم . البته اگر دوبله خوبی داشته باشد. در پوکوهانتس هم سعی کرده ام صداهایی را انتخاب کنم که به صداهای اصلی شبیه باشد.
پوکوهانتس کارتون جالبی نیست . کند پیش می رود و حوصله بیننده را سر می برد. آیا این موضوع تاثیری در دوبله اش داشته است؛
برای من جالب است شما که کودک و نوجوان نیستید ، تا این حد به کارتون و دوبله آن و جزییاتش علاقه مندید و توجه می کنید. من قبول دارم که پوکوهانتس کارتون جالبی نیست ، زیرا قرار نبود یک سریال سرگرم کننده باشد. این اثر یک کار تقریبا مستند است که زندگی و آداب و رسوم سرخپوستان را نشان می دهد ؛ اما این موضوع تاثیری در دوبله آن نداشته است . این سریال اثری خوش ساخت و سنگین است و من سعی خود را برای بهتر شدن دوبله اش کرده ام .
آیا درست است که مترجم این اثر برای بهتر ترجمه کردن آن از چند منبع استفاده کرد؛
بله ؛ خانم ناهید قهرمانی درباره سرخپوستان و شخصیت پوکوهانتس بسیار مطالعه کرده و برای ترجمه درست سریال و نام شخصیت های آن بسیار زحمت کشیده است .
اگر ایشان زمان و انرژی ای که صرف ترجمه درست اسامی کرده است ، صرف یادگیری بیشتر زبان فارسی می کرد ، در جمله «فکر می کنم حق با شماست» فکر کردن را به معنی گمان کردن به کار نمی برد و همچنین در جمله «دهکده شما باید خیلی بزرگ باشه» که باید را به معنی احتمالا آورده است.
این موارد را باید از خودشان بپرسید که چرا چنین چیزهایی را به کار برده اند.
چرا شما این موارد را اصلاح نکرده اید؛
به دلیل این که این موارد به نظر من اشکال نیست . ای کاش شما به جای تفسیر جملاتی به این سادگی که همه آن را درک می کنند، دقیق تر به ترجمه پوکوهانتس نگاه می کردید تا متوجه شوید که اسطوره و تاریخ یک نژاد را درست ترجمه کردن ، خیلی مهمتر از به کار بردن «گمان می کنم» به جای «فکر می کنم» است .
پس به نظر شما توجه به فرهنگ سرخپوستان و درست ترجمه کردن تاریخ آنها از توجه به فرهنگ ایرانی که زبان فارسی بخش بزرگی از آن است ، بیشتر اهمیت دارد؛
منظورم اصلا این نبود ؛ بلکه منظورم این است که به کار بردن چنان جمله هایی هیچ آسیبی به زبان فارسی نمی رساند و نشاندهنده بی توجهی به فرهنگ ایرانی نیست . در ترجمه یک فیلم باید به چیزهای بسیار مهمتری مثل تغییر نکردن اصل موضوع فیلم توجه کرد و من نمی دانم چرا شما انگشت روی ترجمه چنان جملات ساده ای گذاشته اید.
با قسمت اول صحبت هایتان موافق نیستم ؛ زیرا وضع کردن معانی نادرست برای کلمات یکی از مواردی است که به زبان آسیب می رساند، اما برای این که از بحث اصلی مان دور نشویم ، می پردازم به آخرین نکته درباره کارتون . مدتی پیش در جایی خواندم که «کامرون دیاز» برای گویندگی در کارتون «شرک» چند میلیون دلار دستمزد گرفته است . نظرتان درباره این موضوع چیست؛
بله ، در کارتون های خارجی ، هنرپیشگان معروف با دستمزدهای آنچنانی صحبت می کنند؛ اما ما با وجود این که کیفیت کارمان بسیار بهتر از آنهاست ، به دنبال 25 الی 30 درصد اضافه دستمزد - آن هم هر دو سال یک بار - هستیم که بندرت انجام می شود.
پارسال در یکی از مصاحبه هایتان - با «قاب کوچک» ضمیمه جام جم - گفتید که یکی از مسوولان سیما ، مزرعه پام فیلد و پزشک دهکده را با این شرط به شما سپرده که نقش اصلی هر دو اثر را خودتان بگویید. می خواهم بدانم اگر ایشان چنین شرطی را نگذاشته بود ، آیا باز هم نقش اصلی هر دو اثر را خودتان می گفتید؛
سوال بسیار بسیار خوبی کردید. متاسفانه آن گفتگو تلفنی انجام شده بود و خانم مصاحبه کننده از حرف من برداشت خودش را در گفتگو آورده بود. آن مسوول محترم چنان حرفی را نزده بود و به طور کلی مسوولان نه تنها برای این کار ، بلکه برای هیچ کاری چنین شرطی را نمی گذارند؛ زیرا هنگامی که یک فیلم یا سریال برای دوبله به شخصی سپرده می شود، به دلیل اعتمادی که به او دارند، کار به سلیقه آن شخص انجام می شود. من اگر در آثاری که دوبله می کنم ، گویندگی هم کنم ، نقشی را خواهم گفت که اگر کس دیگری مدیر دوبلاژ بود، برای آن نقش از من دعوت می کرد.
در پزشک دهکده صدای خانم عظیمی ، وجهه خاصی به برایان داده و او را خیلی بامزه و دوست داشتنی کرده است . معتقدم صدای هر کس دیگری را که انتخاب می کردید ، حتی با همین دیالوگ ها و همین شکل گویندگی ، این شخصیت را این گونه نمی کرد ، نظر شما چیست؛
در این مورد کاملا با شما هم عقیده ام . دلیل انتخاب خانم عظیمی علاوه بر شیرین بودن صدایش ، تناسب صدا با لب و دهان برایان بود.
آفت تغییرگوینده دامن پزشک دهکده را هم گرفت ، آن هم دوبار. چرا دوبلورهای سالی و جیک عوض شدند؛
آقای مظفری ، بیماری و گرفتاری ای برایشان پیش آمد و چون سریال همزمان با پخش دوبله می شود ، از آقای باکیده برای گویندگی نقش سالی در چند قسمت استفاده کردم . آقای امیرزند هم به مسافرت رفتند و من به جایشان از کسری کیانی استفاده کردم . از صداهای مشابه صدای آقای زند هم استفاده نکردم ، زیرا بیش از اندازه جوان هستند.
از بین گویندگی هایی که امسال انجام داده اید ، مایلم درباره «دولورس کلیبورن» و «بوسه فرانسوی» صحبت کنید.
در فیلم دولورس کلیبورن ، به جای «کتی بیتس» صحبت کردم . من تاکنون سه بار به جای او صحبت کرده ام و هر سه نقش ، بسیار مشکل بودند. گویندگی به جای او از افتخارات من است و تمام تلاشم را برای بهتر اجرا کردن نقشهایش به کار گرفته ام . در فیلم بوسه فرانسوی ، به جای «مگ رایان » صحبت کرده ام . نقشی که در این فیلم گفته ام یکی ازبهترین و مشکل ترین نقشهایم بوده است . امیدوارم مردم این فیلم را ببینند و بپسندند.
آیا توجه کرده اید که امسال چند بار نقش دکترها را در فیلمها و سریال ها گفته اید؛
این مورد دست خودم نبوده و اتفاقی پیش آمده است . من به انتخاب مدیر دوبلاژ احترام می گذارم و خیلی وقتها هنگامی که به استودیو می روم ، تازه می فهمم که نقشم چیست . البته جالب است بدانید که دکتر خودم به شوخی گفته من به دلیل چند بار گویندگی در نقش دکترها، کم کم باید یک مطب باز کنم !
اگر حکایتی باقی است ، بفرمایید.
فقط این نکته را می گویم که مردم پس از انقلاب ، قدرشناس تر شده اند. در هر جایی که صدای ما را می شناسند ، از ما سراغ کارهای جدید را می گیرند و بسیار با محبت برخورد می کنند. این همه لطف به ما انرژی می دهد تا سعی کنیم کارمان بهتر و بهتر شود. من به عشق مردم در کار دوبله ماندگار شده ام .