مرگ‌مون‌کالم،تصرف‌کبک‌توسط انگلستان

در این جنگ ژنرال جیمز وولف کشته شد و مون کالم که به شدت مجروح شده بود فردای آن روز در 14 سپتامبر درگذشت و شهر کبک بی دفاع ماند.

مون کالم اندکی قبل از مرگ از دکتر جراح خود سوال کرده بود تا چه زمانی زنده خواهد بود. جراح گفت: به زحمت چند ساعت.
مون کالم پاسخ داد ، بهتر ، پس من انگلیسی ها را داخل کبک نخواهم دید.

پس از مرگ مون کالم ، فرانسوی ها تلاش می کنند ، نیروهای خود را دوباره متمرکز کنند اما شهر کبک که با 6000 مدافع از روز 20 ژوئن سال 1759 میلادی توسط 40 هزار سرباز انگلیسی و 150 فروند کشتی جنگی انگلستان محاصره شده بود و بی وقفه زیر آتش توپخانه انگلیسی ها بود دیگر توان نداشت و در روز 18 سپتامبر شهر تسلیم انگلیسی ها می شود.

چند ماه بعد ، نوبت شهر مونترال می رسد و 11 هزار سرباز انگلیسی این شهر که فقط 2400 نفر مدافع داشت را محاصره کردند.

ودروی فرماندار فرانسوی مهاجرنشین نوول فرانس ناگزیر به تسلیم می شود.

او از انگلیسی ها تضمین می گیرد که جان و حقوق ساکنان محفوظ بماند.

سرانجام براساس پیمان پاریس در روز 10 فوریه سال 1763 میلادی لویی پانزدهم پادشاه فرانسه مهاجرنشین نوول فرانس در کانادا را به انگلستان واگذار می کند.

سه سال پیش تصرف شهر کبک ، جنگ خونین معروف به جنگ هفت ساله در اروپا درگرفت.

در این جنگ فرانسه و اتریش با اتحادیه ای شامل انگلستان ، پروس و پادشاهی هانوور درگیر شدند.

ویلیام پیت که توسط جرج سوم ، پادشاه انگلستان در سال 1757 به مقام نخست وزیری منصوب شده بود ، تصمیم گرفت دامنه جنگ را به متصرفات فرانسه در هندوستان و کانادا گسترش دهد.

فرانسه لویی پانزدهم که بیش از اندازه درگیر جنگ علیه پروس در قاره اروپا بود ، نتوانست با قدرت به تهاجمات انگلیس به متصرفاتش در هندوستان و کانادا پاسخ دهد.

با این حال ، در نخستین مراحل جنگ در کانادا ، فرانسوی ها موفق شدند با حمایت متحدان سرخ پوستشان به پیروزی های چشمگیری دست یابند.

نیروهای فرانسوی تحت فرماندهی ژنرال ودروی بخشی از متصرفات انگلیس را اشغال کردند.

اما در سال 1757 میلادی ژنرال ودروی ناگزیر شد فرماندهی نیروهای فرانسوی را به مارکی دومون کالم واگذار کند.

مون کالم که از فرانسه به کانادا آمده بود از شجاعت چیزی کم نداشت ، اما از شرایط جنگ در منطقه ای مانند امریکای شمالی بی اطلاع بود.

مون کالم شیوه جنگ چریکی ژنرال ودروی با حمایت سرخ پوستان و مردم محلی را رها کرده و به شیوه جنگ های اروپایی رومی آورد و توجه خود را به شهرها معطوف می کند.

این در حالی بود که مون کالم بیش از چند هزار سرباز در اختیار نداشت ، اما ویلیام پیت ده ها هزار نیروی نظامی را از انگلستان به کانادا اعزام کرده و مهاجرنشین های انگلیسی نیز به آنها پیوسته بودند.

انگلیسی ها با حملات کوبنده تک تک تمام قلعه هایی که از سه شهر عمده مونترال ، کبک و تروا ریویر محافظت می کردند را تصرف نمودند.

در 20 ژوئن سال 1759 میلادی ، یک ارتش انگلیس شامل 40000 سرباز با حمایت 150 فروند کشتی جنگی شهر کبک را محاصره می کنند.

مون کالم برای دفاع از شهر کبک فقط 6000 سرباز در اختیار داشت.

توپ های کشتی های انگلیسی بی وقفه شهر کبک را بمباران می کردند.

نیروی مدافعان رو به تحلیل نهاده بود و تنها شجاعت مون کالم مانع از تصرف شهر توسط انگلیسی ها شده بود.

به این ترتیب ، در شب 12 و بامداد 13 سپتامبر ژنرال انگلیسی جیمز وولف با 5000 سرباز از ارتفاعاتی مشرف به شهر کبک بالا می رود و نیروهای خود را در منطقه آبراهام در فاصله کمتر از یک مایلی شهر مستقر می کند.

هنگامی که مون کالم آگاه می شود انگلیسی ها یک سرپل برای حمله به شهر ایجاد کرده اند با قوایی به مراتب کمتر برای آزاد کردن این موضع می شتابد.

آتش بی وقفه توپخانه انگلیسی ها صدها فرانسوی و کانادایی را به خاک و خون می کشد. مون کالم به ناچار دستور عقب نشینی می دهد.
او که در عقب سربازانش حرکت می کرد مورد اصابت یک گلوله قرار می گیرد.

مون کالم از جراحات این گلوله جان سالم به در نمی برد و در ساعت 5 بامداد روز 14 سپتامبر پس از نوشتن نامه ای به خانواده اش و خداحافظی از آنها جان سپرد.

با مرگ مون کالم انگیزه دفاع مدافعان که مدت نزدیک به 2 ماه زیر بمباران شدید انگلیسی ها قرار داشتند از بین می رود و شهر کبک ، مرکز مهاجرنشین نوول فرانس کانادای فرانسه در روز 18 سپتامبر تسلیم نیروهای انگلیسی می شود.

مارکی دومون کالم مدت 3 سال علی رغم در اختیار داشتن نیروی اندک و نرسیدن قوای کمکی از فرانسه از مهاجرنشین نوول فرانس در مقابل نیروهای انگلیسی که ده ها برابر بودند دفاع کرد و بارها انگلیسی ها را شکست داد.

مردم نوول فرانس که بعدها ایالت کبک نامیده شد با اراده راسخ در مقابل سختگیری های انگلیسی ها با موفقیت از زبان و مذهب کاتولیک و جامعه خود دفاع کردند.

این مردم که در قرن هجدهم تعدادشان 70 هزار نفر بود امروز 7 میلیون نفر جمعیت دارند.
حضور آنها در کانادا عمده ترین تفاوت کانادا با ایالات متحده را تشکیل می دهد.

بهرام افتخاری