دانشنامه‌ها در بایگانی دانشگاه‌ها خاک می‌خورد

گروه جامعه: با وجودی که هر سال حدود 135 تا 140 هزار نفر از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی وابسته به وزارت علوم فارغ‌التحصیل می‌شوند، حجم انبوهی از این افراد تمایلی به دریافت دانشنامه خود از دانشگاه ندارند و به اخذ گواهی موقت تحصیلی بسنده می‌کنند. این در حالی است که هر سال بر شمار دانشنامه‌های بایگانی شده در دانشگاه‌ها افزوده می‌شود و مراکز آموزش عالی ناگزیر به حفظ و نگهداری از انبوه سوابق تحصیلی و دانشنامه‌های بدون متقاضی هستند. به گزارش خبرنگار ما، اگر به جمعیت 135 هزار نفری دانش‌آموختگان مراکز آموزش عالی دولتی، فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد را هم اضافه کنیم، تنها شمار اندکی از آنان دانشنامه خود را از دانشگاه‌ها دریافت می‌کنند. در حالی که هنوز آمار دقیق این افراد مشخص نیست؛ چرا که وزارت علوم و دانشگاه آزاد، تسویه حساب و صدور دانشنامه فارغ‌التحصیلان را به واحدها و مراکز آموزشی خود واگذار کرده و تنها در صورت مراجعه متقاضیان برای تایید دانشنامه به اداره کل امور دانش‌آموختگان از تسویه‌حساب کامل آنان با دانشگاه مطلع می‌شوند که البته به گفته حمید تقوی‌پور، معاون روابط عمومی وزارت علوم تعداد متقاضیان بسیار اندک است، چون این افراد احساس نیازی به دریافت دانشنامه و طی کردن مراحل تسویه‌حساب با دانشگاه نمی‌کنند.

کد خبر: ۱۸۹۵۲۷

تسویه‌حساب یا هفت‌خوان رستم‌

بر اساس این گزارش، در بسیاری از دانشگاه‌ها سوابق تحصیلی دانش‌آموختگان نشان می‌دهد که با گذشت 20 سال و حتی بیشتر، افراد نسبت به دریافت مدرک تحصیلی نهایی یا همان دانشنامه اقدام نکرده‌اند و اینها غالبا دشواری مراحل تسویه‌حساب با دانشگاه و طی شدن زمان طولانی و اسیر شدن در چرخه بروکراسی را علت این موضوع می‌دانند.

بنابر اعلام وزارت علوم، شرایط دریافت اصل مدرک تحصیلی (دانشنامه)‌ تنها طی شدن دو مرحله تسویه‌حساب با صندوق رفاه دانشجویان و لغو تعهدات ناشی از آموزش رایگان یا همان ارائه گواهی انجام کار به مدت زمان تحصیل در دانشگاه است. در حالی که همین دو مرحله بنا بر سلیقه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی به چرخه کاغذبازی تبدیل می‌شود که گاه ماه‌ها وقت فارغ‌التحصیلان را می‌گیرد. مراحلی مانند ارائه 4 برگ فرم تسویه‌حساب با مهر و امضای آموزش و امور دانشجویی، تسویه‌حساب دوره مهمانی یا انتقالی با صندوق رفاه و دانشکده در صورتی که در مدت تحصیل مهمان یا منتقل شده باشد، ارائه تصویر سند تعهد محضری دانشجو در صورت دریافت وام دانشجویی و هزینه خوابگاه و... روند تسویه‌حساب را با کندی روبه‌رو می‌کند. در نتیجه دانشجوی فارغ‌التحصیل در حالی که براساس دستورالعمل وزارت علوم می‌تواند با طی دو مرحله دانشنامه‌اش را دریافت کند، مجبور به تسویه‌حساب حضوری و اخذ امضا از مدیران و مسوولان واحدهایی مانند اداره رفاه، انبار، اداره تربیت‌بدنی، اداره تغذیه، اداره خوابگاه‌ها، واحد بهداشت و درمان، واحد فوق برنامه، صندوق‌های قرض‌الحسنه، مرکز مشاوره و ... می‌شود، حتی اگر از آنها استفاده‌ای هم نکرده باشد.

تسویه‌حساب دشوار نیست‌

اما وزارت علوم علت ذخیره انبوه دانشنامه‌ها در دانشگاه‌ها را احساس بی‌نیازی دانش‌آموختگان می‌داند که تنها در برخی شرایط ویژه، فارغ‌التحصیلان مجبورند مراحل تسویه‌حساب با دانشگاه را پیگیری کنند.براساس اعلام وزارت علوم، اسامی دانش‌آموختگان مرد به محض پایان تحصیلات به اداره نظام‌وظیفه اعلام می‌شود و از آن پس معافیت تحصیلی آنان به پایان می‌رسد. اخذ مدرک تحصیلی نهایی منوط به ارائه کارت پایان‌خدمت است، از سوی دیگر ارائه گواهی خدمت به مدت زمان تحصیل در دانشگاه یا پرداخت هزینه آن از مراحل اصلی تسویه‌حساب در دانشگاه‌هاست. مرحله بعدی را می‌توان تسویه‌حساب با صندوق رفاه دانشجویی دانست.

مسوولان این وزارتخانه سازوکاری را در نظر گرفته‌اند تا بدهی دانش‌آموخته به این صندوق در مدت طی شدن تعهد خدمتش از حقوق ماهانه و دستمزد وی کاسته شود، در حالی که این سازوکار کمتر اجرا شده و پرداخت بدهی دانشجو به صندوق تا اخذ دانشنامه به تعویق می‌افتد. بنا بر این از یک‌طرف سال‌ها دانشنامه یا اصل مدرک تحصیلی دانشجویان در بایگانی دانشکده‌ها خاک می‌خورد و از سوی دیگر وزارت علوم (صندوق رفاه) از دریافت دیون دانش‌آموختگان ناتوان است.

باقی‌ماندن دانشنامه‌ها در بایگانی دانشکده‌ها به هر بهانه‌ای که مانند بی‌نیازی دانش‌آموختگان یا دشواری مراحل تسویه حساب برخورد سلیقه‌ای دانشگاه‌ها با آن باشد، نشانه این است که اشتیاق دانشجویانی که سال‌ها برای اخذ مدرک تحصیلی پشت در دانشگاه‌ها مانده یا در کلاس‌های درس به انتظار نشسته‌اند در مدت چند سال چنان کاهش یافته است که دانشنامه خود را در قفسه‌های خاک‌گرفته دانشگاه‌ها به فراموشی می‌سپارند.