خودتان برای دندان هایتان دستی بالا بزنید!

چند روز پیش اعلام شد که براساس بررسی های انجام شده ، شاخص پوسیدگی دندان های کودکان 12ساله در کشور ما 02/2برآورد شده است اگر بخواهیم این جمله را به زبان ساده توضیح دهیم معنایش این است که به طور متوسط هر کودک ایرانی در 12سالگی

کد خبر: ۱۵۴۳۱

2دندان آسیب دیده در دهان دارد. نتایج دیگری که از این بررسی ها به دست آمده هم قابل توجه است :
-77درصد موارد آسیب دیدگی مربوط به اولین دندان هاست که در 6تا 7سالگی روییده است .
- 93درصد از دندان های آسیب دیده ، دندان هایی هستند که ترمیم نشده اند.
- 4درصد دندان هایی هستند که به علت پوسیدگی کشیده شده اند و 3درصد نیز ترمیم (یا به اصطلاح ، پر) شده اند.
از مجموعه این آمار چه نتیجه ای می توان گرفت ؛ نخست آن که ما ایرانی ها به سلامت دندان کودکانمان اصلا حساس نیستیم . ظاهرا هنوز هم این باور وجود دارد که دندان های شیری بالاخره می افتند و نباید خیلی نگران پوسیدگی و آسیب دیدگی آنها بود؛ غافل از این که دندان های شیری ، پایه دندان های دایمی هستند و گذشته از آن ، مراقبت از دندان ها چیزی است که باید از همان کودکی آن را آموخت و اگر عادت مراقبت های بهداشتی دهان و دندان از دوران کودکی به وجود نیاید، فرد در سالهای بعد بسختی خواهد توانست این رفتار را عادت خود کند. خب ، این نتیجه اول که نتیجه چندان درخشانی نبود. بدون این آمارها هم می شد این نتیجه را پیش بینی کرد. اما دیگر چه ؛ دومین نتیجه ای که از بررسی اعلام شده می توان گرفت - و این البته نتیجه درصد قابل تاملی است - این است که بالایی از دندان های پوسیده ما ترمیم نشده و به حال خود رها می شوند! البته می شود حدس زد که این مشکل هم از کجا آب می خورد. هزینه گزاف اقدامات درمانی در دندانپزشکی ، احتمالا مهمترین عامل بی توجهی مردم به سلامت دندان هایشان است . اما نکته ای در این میان وجود دارد و آن این که ، اگر ما واقعا می دانیم هزینه های دندانپزشکی بالاست و بسیاری از مردم ترجیح می دهند درد دندان ها را تحمل کنند اما گذارشان به دندانپزشکی نیفتد، پس چرا بازهم به فکر پیشگیری از پوسیدگی دندان هایمان نیستیم ؛ به عبارت ساده تر، اگر به فکر پیشگیری از بیماری های دهان و دندان نیستیم ، لااقل چرا به فکر پیشگیری از خالی شدن جیبمان نیستیم ؛! سنین آغاز نوجوانی ، یعنی 12تا 15سالگی ، زمان کلیدی مراقبت های بهداشتی دهان و دندان است . رعایت نکردن مسائل بهداشتی در این دوران باعث می شود فرد در جوانی با مشکلات دهان و دندان روبه رو و مجبور به تحمل هزینه ها و دردسرهای بسیار شود. این جمله ، خیلی تکراری است ؛ اما هر چقدر تکرار شود، بازهم تازه است و باید آن را تکرار کرد: پیشگیری بهتر از درمان است ! برای اجرا و پیشبرد برنامه های بهداشت دهان و دندان ، باید ابتدا گروههایی از افراد را که از لحاظ سنی و وضعیت جسمی در شرایط حساستری قرار دارند و احتمال ابتلای آنها به بیماری دهان و دندان بیش از دیگران است ، شناسایی کرد و آنها را در اولویت قرار داد. شاید با وجود آمارهایی که در بالا ذکر شد، تصور کنید مهمترین گروه هدف در برنامه های بهداشت دهان و دندان باید «کودکان » باشند؛ اما تحقیق بالا، تنها یک نمونه بود و براساس یک نمونه نمی توان قضاوت کرد. بررسی های انجام شده در کشورهای مختلف جهان نشان می دهد که مهم ترین گروه هدف در اجرای برنامه های بهداشتی ، «مادران » هستند؛ به دلایل زیر:
1-مادران ، الگوی رفتاری فرزندانشان هستند و کودکان به طور غیرمستقیم رفتارهای بهداشتی مادران خود را تقلید می کنند.
2-در دوران بارداری ، به علت تغییرات هورمونی بدن مادر، افزایش حجم لثه و حساس شدن مخاط دهان به تحریکات ، آسیب پذیری مادران به بیماری های دهان و لثه بیشتر می شود.
3-در دوران بارداری و شیردهی به علت نیاز بیشتر بدن به کلسیم و عدم تامین این نیاز از راه تغذیه معمول ، باز هم دندان های مادر در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
همین دلایل و حتی یکی از آنها کافی است تا بپذیریم که «مادران »، در برنامه های آموزش بهداشت دهان و دندان باید به عنوان گروه محور در نظر گرفته شوند. پس کودکان ...؛ همه این حرفها به این معنا نیست که کودکان اهمیت ندارند. می دانیم که بسیاری از عادات غذایی نامناسب ، از کودکی به وجود می آیند و به عنوان جزیی از طبیعت فرد، تا بزرگسالی با او همراهند. کودکان 6تا 14سال حدود 30درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند. درست در همین سنین است که دندان های دایمی کم کم می رویند و درست در همین سنین است که باید به بهداشت دندان ها توجه کرد. بر همین اساس توافقنامه ای در سال 77میان دو وزارتخانه بهداشت و درمان و آموزش و پرورش امضا شد که بر مبنای آن ، برنامه ملی بهداشت دهان و دندان دانش آموزان مقطع ابتدایی به اجرا درآید. این برنامه از 3بخش تشکیل شده است :
1-آموزش بهداشت دهان و دندان به وسیله مربیان بهداشت مدرسه یا معلمان .
2-تهیه شناسنامه دندانپزشکی برای هر دانش آموز.
3-استفاده از دهان شویه سدیم فلوراید برای تمام دانش آموزان مقطع ابتدایی با اولویت قرار دادن مناطقی که سطح فلوراید آب آشامیدنی آنها از حد نرمال کمتر است.
به رغم این برنامه ریزی ها، کماکان از اجرای برنامه های پیش بینی شده خبری نیست . حالا ممکن است شما هم از اهمیت موضوع بهداشت دهان و دندان - چه در مادران و چه در کودکان - آگاه شده باشید و همین «آگاهی » باعث شود بیشتر «نگران » شوید؛ این نگرانی خوب است . منتظر اتفاق دیگری نباشید؛ یعنی منتظر نباشید که برنامه ملی اجرا شود و از این حرفها.... .حالا که اهمیت ماجرا را فهمیده اید، خودتان دست به کار شوید و همه کارهایی که لازم است را، برای خود و خانواده تان انجام دهید.