آلودگی‌هوا در روز هوای پاک

به گزارش جام جم آنلاین، فردا در تقویم روز ملی هوای پاک نامیده‌ شده است، روزی که برای بسیاری از شهروندان به رویا بدل شده است، برای نمونه امسال شهروندان در کلانشهر کرج ‌ تاکنون هیچ روز پاکی را تجربه نکرده‌اند. شرایط در دیگر کلانشهرهای کشور نیز مشابه است و در تهران نیز از ابتدای سال تاکنون فقط دو روز هوا پاک بوده است. ‌

مرور اقدامات مسئولان نیز در این روز ‌نشان می‌دهد برخی مدیران در برنامه‌هایی نمایشی ‌از اتوبوس یا مترو استفاده می‌کنند یا در سخنرانی‌های خود بیش از گذشته به اهمیت حفظ محیط‌زیست و رفع آلودگی‌هوا می‌پردازند. اقداماتی که در چند سال گذشته گرهی از کلاف سردرگم آلودگی‌هوای کلانشهرهای کشور باز نکرده است، زیرا بسیاری از مسئولان  مثل اقدامات نمایشی و حرف‌هایشان زندگی نمی‌کنند. به همین دلیل ‌اجرای قوانینی مانند هوای پاک را به فراموشی می‌سپارند.

فراموش شده مثل قانون هوای پاک  

کم نیستند کارشناسانی که تاکید می‌کنند با اجرای قانون هوای پاک می‌توان به کاهش آلودگی‌هوا امیدوار بود، زیرا براساس این قانون تکلیف دستگاه‌هایی که برای کاهش آلودگی‌هوا باید اقدام کنند، مشخص شده است. اما مشکل اینجاست که این دستگاه‌های مسئول به بهانه‌هایی مانند نبود بودجه اجرای این قانون را به فراموشی سپرده‌اند.

سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس نیز ترک فعل دستگاه‌های مسئول در اجرای قانون هوای پاک را تایید می‌کند و‌‌ به جام جم آنلاین می‌گوید: برای اجرای قانون هوای پاک 23 دستگاه باید بدرستی به وظایف خود عمل کنند. اما بررسی‌های ما در مجلس نشان می‌دهد هیچ کدام از این نهادها آن طور که باید به وظایف خود عمل نمی‌کنند.‌

آن طور که او توضیح می‌دهد در این بین ترک فعل  سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت کشور، ‌وزارت نفت و وزارت نیرو  بیش دیگر دستگاه‌ها قابل توجه‌ است.

این درحالی است که برخی از این نهادها در کنار ترک فعل به اجرای مصوباتی پرداخته‌اند که سبب افزایش آلودگی‌هوا نیز می‌شود. برای نمونه وزارت صمت بتازگی مصوباتی در خصوص از رده خارج شدن خودروهای فرسوده و واردات خودرو داشته است که زمینه را برای افزایش آلودگی هوا فراهم می‌کند.‌

بی‌توجهی دستگاه‌های مسئول به قانون هوای پاک ادامه دارد، زیرا‌ با دستگاه‌های متخلف نیز آن طور که باید برخورد نمی‌شود. برای نمونه پرونده دستگاه‌هایی ‌که در اجرای قانون هوای پاک مرتکب ترک فعل شده‌اند حدود 9 ماه است که در اختیار قوه قضاییه قرار گرفته اما هنوز با متهمان این پرونده برخورد مناسبی انجام نشده است.

بی‌توجهی به راهکارهای کاهش آلودگی هوا

آلودگی‌هوا درحالی در بسیاری از کلانشهرهای کشور نفس کشیدن را برای شهروندان دشوار کرده است که این مساله در بسیاری از شهرهای دنیا برطرف شده‌ است و کارشناسان معتقدند دست‌کم با استفاده از ‌ راهکارهای کشورهای موفق می‌توان برای کاهش آلودگی‌ هوا گام‌های موثری برداشت.  

بررسی‌ عملکرد کشورهای موفق نشان می‌دهد که آنها پیش از هر اقدامی اطلاعات مناسبی در خصوص منابع انتشار آلودگی‌ ‌ و سهم آنها در آلودگی‌هوا به دست آورده‌اند.

این درحالی است که از به روز شدن سیاهه انتشار آلاینده‌های هوا در کلانشهر تهران سال‌ها می‌گذرد و هرچند برخی کارشناسان سهم منابع متحرک را قابل توجه می‌دانند. اما از رده خارج شدن خودروهای فرسوده نه فقط سرعت نگرفته است بلکه براساس مصوبه اخیر وزارت صمت دستگاه‌های مسئول به جای از رده خارج کردن‌ خودروی فرسوده می‌توانند هزینه آن را پرداخت کنند.

افزون بر این باید یادآور شد که دستگاه‌های مسئول برای از رده خارج کردن موتورسیلکت‌های فرسوده نیز برنامه‌ای ندارند، موتورسیکلت‌هایی که بیشتر آنها کاربراتوری هستند و بیش از خودروها به آلودگی‌هوای کلانشهرهای کشور دامن می‌زنند. نتایج بررسی‌هایی که مدتی پیش در این خصوص انجام شده نشان می‌دهد موتورسیکلت‌ها‌ به ازای هر کیلومتر پیمایش حدود 15 گرم آلودگی ایجاد می کنند.

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست معتقد است بیش از ۹۰ درصد موتورسیکلت‌هایی که در کشور تردد می‌کنند فرسوده هستند.

محمدصادق حسنوند، رئیس مرکزتحقیقات آلودگی هوای پژوهشکده محیط زیست نیز درباره تجربه کشورهای موفق در رفع آلودگی‌هوا به خبرنگار ما می‌گوید: تجربه موفق کارشناسان در پکن نشان می‌دهد که باید برنامه‌ای جامع برای رفع آلودگی هوا داشت و آن را به درستی اجرا کرد، برای نمونه در پکن اولین اقدام کارشناسان جمع آوری اطلاعات درباره سهم منابع انتشار آلودگی هوا و غلظت آلاینده بوده است.‌

 آن طور که او توضیح می‌دهد وقتی اطلاعات مناسبی در خصوص منابع آلاینده هوا در دسترس نباشد، نمی‌توان اولویت‌های مناسبی را برای کاهش آلودگی‌هوا در نظر گرفت. این مساله زمانی بیشتر به  چشم می‌آید که برای اجرای برنامه‌های کاهش آلودگی هوا با کمبود اعتبار نیز رو به رو باشیم.‌

به این ترتیب در آستانه روز ملی هوای پاک باید از مسئولان خواست برای بازگشت آسمان آبی به کلانشهرهای کشور اقدامات خود را به حرکات نمایشی و سخنرانی محدود نکنند و اجرای قانون هوای پاک را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهند.