نمایش عریان یک خشونت +عکس

ثانیه به ثانیه این فیلم پر از ترس و اضطراب است؛ حتی برای ما که از پشت صفحه شیشه‌ای گوشی تلفن همراه به آن نگاه می‌کنیم. مبادا انگشتش روی ماشه برود، مبادا گلوله‌ا‌ی وسط سر زن جوان جا خوش کند و هزار مبادای دیگر.

در این فیلم، زنی اسیر دست سه سارق جوان است. یکی اسلحه به دست و آماده شلیک بالای سر زن ایستاده، دیگری دستش را دور گردن زن انداخته و تلاش می‌کند تا گوشواره‌های زن را از گوش‌هایش خارج کند، سومین جوان سارق هم آماده ایستاده تا به محض تمام شدن کار، گاز ماشین را بگیرد و فرارکنند. فیلمبردار دوربین‌اش را روی سارقان زوم کرده و از شدت ترس و وحشت و با صدایی لرزان، به پدرش می‌گوید زودتر حرکت کند. پدر اما به دخترش می‌گوید از پلاک ماشین فیلم بگیرد تا پخش آن در فضای مجازی، هر چه زودتر دست سه جوان سارق را برای پلیس رو کند. هنوز ساعاتی از انتشار فیلم سارقان مسلح در فضای مجازی نگذشته بود که معاون فرهنگی و اجتماعی فرماندهی انتظامی غرب استان تهران از تشکیل گروهی از ماموران زبده پلیس آگاهی برای دستگیری زورگیران شهریار خبر داد و گفت:« در پی انتشار فیلمی در فضای مجازی مبنی بر زورگیری از یک خانم در شهرک وایین شهرستان شهریار، تیم ویژه‌ای از کارآگاهان مجرب پلیس آگاهی برای دستگیری سارقان زورگیر در این شهرک تشکیل شد و متهمان یکشنبه دستگیر شدند. »

این تنها زورگیری وسط روز روشن نیست و در گذشته نیز سارقان متعددی اقدام به سرقت از افراد کرده بودند مشابه آن دو مورد زورگیری در نقاط مختلف تهران بود که انتشار هر دو فیلم در فضای مجازی به شدت جنجال به پا کرد و باعث وحشت عمومی شد. در اولین ماجرای زورگیری در زمستان سال ۹۱ چهار جوان در خیابان خردمند تهران با مشت و لگد و تهدید قمه‌ به جان یک شهروند افتادند تا کیف دستی او را در روز روشن و مقابل چشمان حیرت‌زده مردمی که در حال عبور از خیابان بودند، سرقت کنند. فیلم این زورگیری چونان سرعت نور در فضای مجازی منتشر شد. پلیس که در جریان این اتفاق قرار گرفته بود، به سرعت وارد عمل شد و زورگیران را در کوتاه‌ترین زمان ممکن دستگیر کرد. پس از دستگیری، دو نفر از زورگیران چون ‌از سوی قاضی محارب شناخته شده و دیوان عالی کشور نیز حکم را تایید کرده بود، به اعدام محکوم شدند و حکم آنان نیز اجرا شد. متهمان رديف سوم و چهارم اين پرونده كه برادر بودند، هر كدام به حبس و شلاق و تبعيد محكوم شدند.

در ماجرای دیگری که تیرماه سال گذشته در آزادراه تهران- کرج رخ داد، چند زورگیر سابقه‌دار که به صورت باندی اقدام به زورگیری و خفت‌گیری از مالکان خودرو‌ها می‌کردند، تراژدی عجیبی را در روز روشن رقم زدند که انتشار فیلم آن در فضای مجازی بازتاب زیادی به همراه داشت. در این زورگیری که فیلم آن با دوربین راننده خودروی پشت سری ضبط شده بود، دو زورگیر مسلح به سلاح گرم و سرد شروع به تهدید راننده خودروی ۲۰۶ کردند. یکی از زورگیران که از موتور همدستش پیاده شده بود، با چاقوی بلندی سعی می‌کرد ضرباتی به راننده بزند، اما راننده تلاش می‌کرد جانش را نجات دهد. همدست دیگر سارق مسلح که روی موتور نشسته بود اسلحه کمری‌اش را به سمت راننده ۲۰۶ نشانه رفت و در تمام این مدت، هر دو به شدت اضطراب داشتند. با انتشار وسیع فیلم این زورگیری، پلیس وارد عمل شد و هر دو را پس از ۱۳ روز دستگیر کرد. بر اساس آخرین اطلاعات و به اعلام حسین فاضلی هریکندی، رئیس کل دادگستری استان البرز، با توجه به سرقت‌های مسلحانه متعدد، اشد مجازات در انتظار متهمان خواهد بود.

نگاه کارشناس: تاثیر خشونت‌های عریان بر سلامت روان فردی و اجتماعی​​​​​​​

دکتر پروانه صفایی‌ مقدم، روانشناس و مدرس با اشاره به این‌که مشابه چنین حادثه‌ای برای او در میان جمعیت انبوه در خیابان سهروردی تهران رخ داد و با یک چاقوی ضامن‌دار مورد تهدید قرارگرفت، می‌گوید: « شرایط اقتصادی، محیطی و خانوادگی برخی افراد که با مساله فقر و اعتیاد مواجه هستند موجب شده تا به اعمال خشونت و دستبرد به دیگران مبادرت کنند. زمانی تعداد افراد زندانی کم و قبح آن کاملا قابل لمس بود، اما در حال حاضر شدت این نوع ناامنی‌های روانی و سرقت‌ها افزایش پیدا کرده و برای چنین افرادی، قبح زندان و زندانی شدن رنگ باخته است. البته حدود ۳‌درصد افراد از ایجاد حس رعب و وحشت در دیگران لذت می‌برند، اما بخش عمده اینگونه اتفاقات ناشی از دو مساله‌ای است که به آن اشاره کردم. وجود این شرایط و انتشار ویدئوهای پس از آن باعث ایجاد استرس، اضطراب، هراس و نوعی عدم احساس امنیت روانی در افرادی می‌شود که شاهد، شنونده و ببینده آن هستند. اختلال پس از سانحه از دیگر عوارضی است که دامنگیر آنها می‌شود به طوری که وقتی از خیابان محل حادثه یا شرایط مشابه آن عبور می‌کنند، دچار تپش قلب، تعریق، لرزش و انقباض عضلانی شده و در حرکت خود دچار اختلال می‌شوند. گاهی شدت این واکنش‌ها به قدری شدید است که فرد دچار شوک شده و حتی ممکن است سکته کند.»

او شرایط دشوار اقتصادی حال حاضر را جاده صاف‌کن ارتکاب اینگونه جرایم می‌داند و ادامه می‌دهد: « وقتی اوضاع اقتصادی به سامان نباشد، مسیر دزدی برای بسیاری هموار شده و در روز روشن اقدام به سرقت از مردم می‌کنند. ضمن این‌که دولت هم نمی‌تواند به مدت طولانی این افراد را در زندان نگه دارد و آنها را پس از مدتی آزاد می‌کند که همین مساله باعث می‌شود تا سارقان بیش از گذشته مرتکب اینگونه جرایم شوند. بازتاب چنین شرایطی، ایجاد یک حس ناامنی عمومی در کل جامعه است. افراد وقتی می‌بینند خانه همسایه‌شان مورد سرقت قرار گرفته، این ترس و اضطراب هم در آنان ایجاد می‌شود که نکند این اتفاق برای من هم بیفتد. این احساس ناامنی شدت آن ترس و اضطراب را افزایش داده و باعث کابوس می‌شود تا همیشه گوش به زنگ باشند. »

این روانشناس در خصوص راهکارهای روانشناسی برای جلوگیری از آسیب‌های روانی این نوع حوادث توضیح می‌دهد: « از نظر شرایط، افراد نباید به گونه‌ای موجب ایجاد وجد و اشتیاق در دیگران شوند و باید پس از آن، استرس ایجاد شده را مدیریت کنند. به هرحال اینگونه حوادث غیرمترقبه رخ می‌دهد و نمی‌توان مانع از وقوع آن شد. در واقع باید ببینیم آسیب حاصل از قرار گرفتن در چنین موقعیتی تا چه حد است. اگر آسیب مالی قابل جبران است که می‌توان از آن چشم‌پوشی کرد، اما اگر افراد از نظر روحی دچار مشکل شوند و نتوانند اوضاع را مدیریت‌ کنند، دچار حمله هراس یا پنیک( ترس ناگهانی) می‌شوند و هراس ایجاد شده در زندگی عادی آنان خلل جدی وارد خواهد کرد، اما با مدیریت اوضاع احتمال بازیابی سلامت روان افراد بیشتر خواهد بود.

لیلا حسین‌ زاده - ضمیمه تپش روزنامه جام جم