میراث لرستان به‌دلیل مشخص نبودن وظایف سازمان‌ها در حال نابودی است

دعوا سر نخواستن بافت تاریخی!

وجود ۷۲هکتار بافت تاریخی در خرم‌آباد این شهر را در زمره شهر‌هایی قرار داده است تا شهردار بافت تاریخی داشته باشد. موضوعی که چند سال است میان میراث فرهنگی و شهرداری خرم‌آباد پاسکاری می‌شود و هنوز هم نتوانسته‌اند تصمیم واحدی برای انتخاب شهردار بافت تاریخی داشته باشند.

کد خبر: ۱۳۴۱۳۸۰

به گزارش جام جم آنلاین، روزنامه جام جم در این باره نوشت، هر چند در این میان میراث فرهنگی معتقد است برای انتخاب شهردار بافت تاریخی، شهرداری پای‌کار نیست و از طرفی شهرداری نیز بیان می‌کند که حفاظت، مرمت، بازسازی و بهسازی از بافت‌های تاریخی جزو وظایف میراث فرهنگی است و در این خصوص وزارتخانه اعتبارات خاصی را برای انجام این اقدامات به سازمان‌ها در استان‌ها تخصیص می‌دهد و سازمان عمران و بازآفرینی شهرداری خرم‌آباد وظیفه مرمت، بازسازی، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده را به‌عهده دارد و در این حوزه هیچ‌گونه کم‌کاری و کاستی وجود ندارد و این سازمان وظیفه شهردار بافت تاریخی را انجام می‌دهد.

شهردار بافت تاریخی، رابط میراث و شهرداری

معاون میراث فرهنگی لرستان در مورد شهردار بافت تاریخی می‌گوید: شهردار بافت تاریخی در واقع رابط میان شهرداری و میراث فرهنگی برای حفاظت و ساماندهی بافت تاریخی محسوب می‌شود قاعدتا وجود شهردار بافت تاریخی تاثیر مستقیم بر حفاظت بیشتر بافت دارد. زهرا بهاروند می‌افزاید: قوانین و ضوابط اختصاصی حفاظتی برای آن بیش از پیش تعریف شده و شهردار موظف به نظارت مستقیم بر آنهاست. وی ادامه می‌دهد: در واقع بافت همچون شهری تعریف می‌شود با قوانین اختصاصی مجزای دیگر قسمت‌های شهر امروزی و تمامی ارگان‌ها موظف به هزینه‌کرد اعتبارات تخصیصی بافت طبق نظارت و ضوابط شهردار هستند.

انتخاب شهردار بافت تاریخی

بهاروند در بخش دیگری از صحبت‌هایش به موضوع انتخاب شهردار بافت تاریخی اشاره و عنوان می‌کند: سال‌هاست درخواست شهردار بافت تاریخی به شهرداران در هر دوره توسط میراث فرهنگی ارائه شده، اما تاکنون شهرداری‌ها به‌رغم قول مساعد اقدامی در این باره انجام نداده‌اند. وی تصریح می‌کند: با توجه به ناهماهنگی‌هایی که به تخریب و آسیب‌رسانی به بافت خرم‌آباد منجر شده لزوم شهردار بافت تاریخی بیش از پیش به چشم می‌خورد که امیدواریم شهردار و شورای شهر به این مهم رسیدگی کنند.

وجود ۷۲ هکتار بافت تاریخی در خرم‌آباد

بهاروند در بخش دیگری از صحبت‌هایش به میزان بافت تاریخی موجود در خرم‌آباد اشاره کرده و می‌گوید: در شهر خرم‌آباد تقریبا ۷۲هکتار بافت داریم که منطقه درب دلاکان، پشت بازار و... را شامل می‌شود که در یک حوزه متمرکز هستند، اما این بافت‌های تاریخی در گذر زمان دستخوش تغییر می‌شوند.

وی ادامه می‌دهد: برای حفظ، نگهداری، حفاظت و مرمت این بافت‌های تاریخی مقرر شد تا شهردار بافت تاریخی انتخاب شود و بر این اساس همه ضوابط و قوانین شهرسازی در این مناطق زیرنظر میراث انجام گیرد تا به این بافت‌ها خسارتی وارد نشود و از همه مهم‌تر این بافت‌ها محفوظ بمانند. بهاروند بیان می‌کند: سالانه با توجه به میزان اعتباراتی که به بافت تاریخی تخصیص می‌یابد مرمت‌هایی به‌صورت اضطراری روی خانه‌های تاریخی ثبت‌شده در بافت صورت می‌گیرد ازجمله مرمت خانه اخوند ابو، کشفی، ابوالقاسم‌پور، حیات‌الغیب، خورشیدی، جوادی، بهرامی و...

وی ادامه می‌دهد: مرمت‌های صورت گرفته با توجه به میزان اعتبار تخصیص یافته به‌صورت فصل به فصل و مرحله‌ای با توجه به اولویت‌ها صورت می‌گیرد.

اعتبارات محدود بافت‌های تاریخی

معاون میراث فرهنگی لرستان به اعتبارات حوزه بافت‌های تاریخی اشاره و بیان می‌کند: اعتبارات بافت نسبت به مساحت و حجم کار بسیار محدود است و نیاز به حمایت بیشتری دارد.

وی ادامه می‌دهد: ضمن این‌که شهرداری، نقش بسیار مهم و کلیدی در حفاظت و کمک به احیای بافت می‌تواند داشته باشد و از وظایف قانونی و تعریف‌شده شهرداری‌ها نیز هست.

مشوق‌های میراث
برای بافت‌های تاریخی

بهاروند در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به اقدامات تشویقی برای صاحبان بافت‌های تاریخی بیان می‌کند: باید احیا و حفظ بافت تاریخی به گونه‌ای باشد که ذهنیت بد مردم نسبت به این مناطق از بین برود.
وی بیان می‌کند: بافت تاریخی جای فساد و کار‌هایی که نتوان در آن محله یا منطقه زندگی نکرد، نیست بلکه می‌توان در این منطقه مسیر گردشگری و خانه‌های بومگردی ایجاد و مردم را به زندگی در این مناطق ترغیب کرد.

این مسؤول عنوان می‌کند: باید به سمتی پیش برویم که مردم درخواست کاربری بدهند. در غیر این صورت میراث به تنهایی قادر به انجام آن نیست.

بهاروند تصریح می‌کند: اگر پذیرفته شود که میراث و نگهداری بافت تاریخی مهم است و باید در راستای حفظ این بافت کوشا باشیم، قطعا به جایی می‌رسیم که نقش این موضوع برای همگان جلوه کند و جلوی ساخت‌و‌ساز‌ها گرفته شود.

معاون میراث فرهنگی استان لرستان با اشاره به لزوم حفظ خانه‌های تاریخی دارای ارزش می‌گوید: خانه‌هایی هستند که تخریب شده یا در حال تخریب هستند، بنابراین میراث فرهنگی به آن‌ها مجوز ارتفاع می‌دهد و بنا به مطالعه جدید، ضوابط نما را می‌دهد و کمک می‌کند بافت و نمای بیرونی آن بر اساس الگوی میراث فرهنگی رعایت شود.

بهاروند می‌گوید: با توجه به محدودیت‌های اعتباری در راستای حفاظت و تشویق ساکنان و مالکان در بافت‌ها میراث فرهنگی حمایت‌هایی را به صورت کمک‌های فنی اعتباری طی تفاهم‌نامه‌ای در قالب مرمت مشارکتی منعقد می‌کند.

وی می‌افزاید: مالکان و میراث فرهنگی با اعتبارات مشترک، بنای تاریخی را مرمت کنند و این کمک‌های اعتباری تنها در جهت کمک به نگهداری بنا بوده و مالک موظف است کاربری در شأن اثر به بنای تاریخی اختصاص دهد. معاون میراث فرهنگی لرستان عنوان می‌کند: یا در طرح دیگر کمک‌های بلاعوض نیز به مالکان متعهد ایجاد شغل با کاربری مناسب در بنای تاریخی پس از مرمت بنا تخصیص پیدا می‌کند.

بهاروند به موضوع واگذاری بنا‌های تاریخی به سرمایه‌گذاران اشاره می‌کند و می‌گوید: در این طرح، سرمایه‌گذار با هدف اول مرمت و حفاظت بنا و سپس ایجاد اشتغال در مزایده شرکت کرده و پس از برنده شدن نسبت به مرمت ایجاد شغل متناسب با در بنا اقدام می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: این اقدامات و بسته‌های تشویقی تنها برای حمایت و حفاظت از بنا‌ها و بافت‌های تاریخی و برگشت زندگی به بافت تاریخی است که هویت تاریخی فرهنگی شهر محسوب می‌شود.
بهاروند بیان می‌کند: بافت خرم‌آباد به حمایت ارگان‌های مرتبط همچون شهرداری‌ها، بازآفرینی شهری و... آوردن امکانات رفاهی برای ساکنان در بافت‌ها نیاز دارد.

وی می‌افزاید: به بدنه‌های تاریخی که متاسفانه طی سالیان کم آسیب به آن‌ها وارد نشده است خساراتی وارد آمده که احیای آن همت و تلاش مضاعف کلیه دستگاه‌های خدمات‌رسان در کنار میراث فرهنگی، تخصیص اعتبار در خور شأن و نگاه ویژه مسؤولان بالادستی را می‌طلبد.

بافت تاریخی، هویت فرهنگی مردم

شهردار خرم‌آباد می‌گوید: بحث نوسازی و بازسازی بافت‌های تاریخی بسیار مهم است، چون هویت فرهنگی مردم است و روح تازه‌ای به آن دمیده می‌شود تا از حالت خمودگی خارج شود.
سعید فتوحی می‌افزاید:، اما در این راه باید راهکار‌های مناسب با نوع بافت ارائه و مدیریت مستقل و مجزا برای آن تعریف شود، زیرا مسائل و نارسایی‌هایی دارند که با سایر بافت‌ها متفاوت هستند.

وی تصریح می‌کند: در بافت‌های تاریخی در عمده کاربری‌ها با نقصان مواجه هستیم و به تبع اگر ضوابطی را که برای بافت‌های جدید اعمال می‌کنیم برای بافت‌های تاریخی نیز در نظر بگیریم، نمی‌توانیم امیدوار باشیم در افق‌های میانه و بلندمدت نوسازی شوند. فتوحی بیان می‌کند: بافت‌های تاریخی، طرح‌های تفصیلی خاص خود را می‌طلبند، زیرا شبکه معابر بافت‌های تاریخی بسیار کم و اندام‌واره است و پلاک‌ها ریزدانه هستند و همین موضوع باعث می‌شود مالک انگیزه‌ای برای نوسازی نداشته باشد.

سازمان عمران و بازآفرینی
کار، شهردار بافت را انجام می‌دهد

شهردار خرم‌آباد می‌گوید: سازمان عمران و بازآفرینی فضا‌های شهری شهرداری وظیفه شهردار بافت تاریخی را با استفاده از نیرو‌های متخصص انجام می‌دهد و فقط نیاز دارد میراث فرهنگی توقعات و اولویت‌های خود را با تعامل بیشتر اعمال کند. وی ادامه می‌دهد:، اما تهیه طرح‌های نوسازی، بهسازی شبکه معابر، جداره‌سازی، رعایت حریم، نوع تملک، ارتفاع، منظر و... مواردی هستند که باید بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی رعایت شوند.

نیرویی معرفی نشده است

فتوحی می‌گوید: تاکنون کسی برای شهردار بافت تاریخی معرفی نشده است. شهردار خرم‌آباد بیان می‌کند: نوسازی، بهسازی و حفاظت از بافت‌های تاریخی از وظایف میراث فرهنگی است و نمی‌توان این وظیفه را به شهرداری محول کرد، زیرا اعتبارات سازمانی برای انجام این اقدامات به آن‌ها تخصیص پیدا می‌کند. وی می‌افزاید: در کنار آن، سازمان عمران و بازآفرینی شهرداری خرم‌آباد کار بهسازی، نوسازی و... بافت‌های فرسوده را در شهر خرم‌آباد به عهده دارد.