نانو بوشهر؛بی رقیب و ممتاز در کشور

اوایل دهه 90،با تلاش و پشتکار و همراهی مسئولین وقت مقدمات حضور و فعالیت فناوری نانو که از رشته های نوپا در کشور محسوب می شد را در شهر بوشهر و در سطح آموزش پرورش فراهم کرد. در آن روزها چشم انداز روشنی برای آینده این رشته نوپا متصور نبود اما با سختکوشی و تلاش شبانه روزی موانع موجود در مسیر را از پیش رو برداشت به طوری که در قالب برنامه 5ساله موفقیت ها و رتبه های ممتازی توسط شاگردانش در عرصه ملی و بین المللی خلق کرد. گفتگوی جام جم را با مجتبی خشنود،بنیانگذار رشته نانو در آموزش و پرورش استان بوشهر  در زیر می خوانید: 

داستان نانو در استان بوشهر از کی و چگونه آغاز شد؟

از سال ۹۰ با توجه به علاقه مندی که داشتم و رشته تحصیلی دوران دانشگاه و عرقی که به استان داشتم با جلسه حضوری در ستاد توسعه فناوری ریاست جمهوری یک برنامه ۵ ساله را ارایه دادم . با تمام توان کار را شروع کردم و فناوری نانو را به آموزش و پرورش استان وارد نمودم. این شروع فعالیت علمی استان در رشته نانو بود و در ادامه با برگزاری نمایشگاه کشوری نانو فناوری در دانشگاه خلیج فارس و آموزش بیش از 2هزار نفر از دانش آموزان کل استان با حضور مدرسین کشوری  و همکاری نهادهای اجرایی و علمی استان توانستیم این رشته را در سطح عالی قرار دهیم.

در این مسیر موفقیت آمیز چه کسانی نقش آفرینی بیشتری داشتند؟

در طی مسیر موفقیت که از سال ۹۱ رسما شروع شد مدیران کل آموزش و پرورش استان و برخی از اعضای هیات علمی  دانشگاه خلیج فارس، همکاری شایسته ای داشتند. در سال های ۹۲ تا ۹۶ نیز دبیرخانه کشوری فناوری نانو  به استان بوشهر و به میزبانی پژوهش سرای شهید خوشبخت بوشهر تعلق گرفت. وزارت آموزش و پرورش  استانداری و فرمانداری و مدیران آموزش و پرورش شهرستان بوشهر همکاری های بسزایی را در این خصوص داشتند.

در حال حاضر جایگاه نانو استان بوشهر در سطح ملی و بین المللی چگونه است؟

جایگاه استان بوشهر در علم نانو تا سال ۹۶ جز پیشتازان این علم نوین در کشور بوده است و در آموزش و پرورش کشور از سال ۹۳ تا ۹۵ در طی این ۳ سال بی رقیب و استان برتر کشور بوده است و در سطح بین المللی نیز اساتید دانشگاهی استان پژوهش های بسیار موثری را در این خصوص داشته اند.

فرآیند انتخاب دانش آموزان مستعد در حوزه فناوری نانو چگونه بود؟

در سال ۹۴، استان بوشهر در طرحی خلاقانه برای اولین بار در کشور درس نانو را به سبد درسی متوسطه دوره دوم وارد کرد و 5هزار دانش آموز به طور مستقیم با این علم آشنا شدند . در همان سال با برنامه ریزی مدونی ۵ ساله ای که از سال ۹۱ شروع شد انقلاب علمی نوینی در استان رقم خورد که تا حال نیز ادامه دار می باشد و استعدادهای نوینی در این علم از بین دانش آموزان با برگزاری دوره های تخصصی با حضور اساتید برتر کشور این دانش آموزان در سطح کشور خودنمایی کردند و به جرات می توان گفت جهاد علمی که در علم نانو در استان بوشهر در این سال رقم خورد استان های دیگر از استان بوشهر الگو گرفتند و آغازگر فصل نوین علوم نوین در وزارت آموزش و پرورش ،استان بوشهر بود.

موفقیت های علمی استان در  این سال ها چه بود؟

در این سال ها استان بوشهر  موفقیت های چشمگیری را داشته است به خصوص در  ۶ سال منتهی به سال ۹۸ ، استان بوشهر عنوان قطب کشوری نانو بوده است و همچنین ۳ سال پیاپی به عنوان استان برتر در ترویج علم نانو و کسب چندین مدال نقره و برنز و دیپلم افتخار در المپیاد کشوری نانو فناوری  برخی از موفقیت های استان بوشهر محسوب می گردد.

آیا تجهیزات و امکانات در حصول این نتایج درخشان نقش داشت؟

در سال ۹۳ با حضور معاون محترم فناوری معاونت توسعه فناوری ریاست جمهوری و معاون محترم وزیر آموزش و پرورش و نماینده محترم ولی فقیه در استان بوشهر و مسولین محترم استان و مسولین ستاد توسعه فناوری نانو کشور و مدیران برتر پژوهش سراهای کشور مجهزترین آزمایشگاه فناوری نانو دانش آموزی در کشور در پژوهش سرای شهید خوشبخت با همت خیرین علمی استان افتتاح شد و برگ زرینی در تاریخ علمی و پژوهشی آموزش و پرورش استان بوشهر رقم خورد و این تجهیزات نقش بسزایی در موفقیت استان و دانش آموزان استان در رقابت های ملی و جشنواره های پژوهشی کشور داشت.

الان وضعیت امکانات استان را چگونه ارزیابی می کنید؟

در حال حاضر دو پژوهش سرا در استان بوشهر مجهز به این تجهیزات می باشند و همچنین در دانشگاه خلیج فارس اخیرا آزمایشگاه تخصصی فناوری نانو  افتتاح شده است.

به نظر می رسد در سایر رشته های علمی دانش آموزان کلانشهرها در مقایسه با سایر نقاط کشور از نظر رتبه آوری ملی در شرایط بهتری هستند آیا این موضوع در باره رشته نانو هم صادق است؟دلیل آن چیست؟

خیر. در این رابطه استان های محروم البته در سطح دانش آموزی موفق بوده اند و پرچم دار این علم نوین در کشور می باشند. دلیل آن نیز بر می گردد به حضور افراد خلاق و پیگیر و علاقه مند به این علم که بدون چشم داشت دست به جهاد علمی میزنند وحمایت مسولین مربوطه از این افراد  و گرنه باز هم کلانشهر ها حرف اول را می زدند.

چه توصیه ای به دانش آموزان علاقمند و خانواده هایشان به فعالیت در این رشته دارید؟

توصیه ای که به دانش آموزان علاقه مند و خانواده هایشان دارم خودباوری و ایجاد انگیزه در خود است و حمایت مجدانه خانواده ها از دانش آموزان در حصول علوم نوین در فرزند خود که پیشرفت علمی و اجتماعی آنان و همچنین پیشرفت  استان و کشور را در پی خواهد داشت. روزی که فعالیت خود را در این خصوص  شروع کردم کمتر کسی فکر می کرد استان بوشهر روزی طلایه دار این علم در بین دانش آموزان کشور گردد.

من برای موفقیت استانم در این علم خالصانه مجدانه و حتی جانانه تلاش کردم چون به هدف والای خود ایمان داشتم , از هیچ کوششی فروگذار نکردم و امروز با افتخار اعلام میکنم دین خود را در این خصوص برای استان و کشور عزیزم ادا نموده ام، تا جایی که تا کنون نیز در ستاد توسعه فناوری نانو کشور و وزارت آموزش و پرورش هر وقت نام نانو در سطح دانش آموزی مطرح می گردد نام استان بوشهر به زبان می آید و این مایه بسی افتخار است.

کسی که می خواهد در این رشته فعالیت کند باید از کجا شروع کند؟

کسانی که علاقه مند به فعالیت در این رشته می باشند می توانند از مقطع ابتدایی با استفاده از مراجع علمی که برای این مقطع تهیه گردیده است و شرکت در دوره های آموزشی که در پژوهش سرا های دانش آموزی در سطح استان و کشور  برگزار می گردد و همچنین شرکت در المپیاد کشوری نانو فناوری از پایه نهم فعالیت خود را شروع نماید.

چه توانمندی و ظرفیتی در استان بوشهر وجود دارد؟

با زیر ساخت های علمی تجهیزاتی و نیروی انسانی موجود در استان بوشهر که از سال ۹۱ هدفمند ایجاد گردیده است می توان گفت در پروژه های تحقیقاتی و علمی و حتی کارآفرینی استان بوشهر حرف های زیادی برای گفتن دارد و هم اکنون یکی از فعال ترین پارک های علم و فناوری کشور در خصوص شرکت های فناور مربوط به علم نانو پارک علم و فناوری خلیج فارس استان بوشهر می باشد.

آیا دستگاه ها و نهادهای مرتبط از این رشته حمایت لازم را می کنند؟

‌بله. دستگاه ها و نهادهای مرتبط با اعتماد سازی ایجاد شده در طی این سال ها به این هدف والا در خصوص حمایت های مادی و معنوی از علوم نوین دست یافته اند.

چه کمبودهایی در این حوزه احساس می کنید؟

کمبود نیروی انسانی پیگیر و علاقه مند که این راه پر از موفقیت را ادامه و استان بوشهر را در همه زمینه های علمی نوین پیشتاز نماید و حمایت های همیشگی مسولین مربوطه از این نیروی های  انسانی بسیار ارزشمند.

در طی سال های مدیریت شما از سال ۹۲ تا ۹۹چالش ها و موفقیت های پژوهش سرا های دانش آموزی در استان بوشهر چه بوده است ؟

در سال ۹۲ که مدیریت پژوهش سرای شهید خوشبخت به بنده سپرده شد موفقیت های چشمگیری را که با همکاری و همت مسولین محترم و همچنین همکاران محترمم در پژوهش سرا   در زمینه های علمی ادبی ، هنری و ترویجی برای استان  رقم خورد که از جمله می توان دوبار به عنوان پژوهش سرای برتر در سطح کشور/ پنج بار به عنوان پژوهش سرای برتر استان /دبیرخانه کشوری نانو فناوری به مدت ۶ سال/ افتتاح مجهزترین آزمایشگاه نانو فناوری دانش آموزی کشور /افتتاح سه مرکز علمی پژوهشی پارک علم و خلاقیت و آزمایشگاه زمین شناسی و آزمایشگاه زیست فناوری که در نوع خود کم نظیر بود می توان نام برد که در طی این سال ها این مرکز حتی الگویی برای تلاش   پژوهش سراهای استان و کشور بود. اما با همه چالش ها، طوری تلاش و فعالیت می کردم که حتی آخرین روز از مدیریت خود در آن مرکز با انگیزه و تلاش مضاعف فعالیت می نمودم  و از جان مایه می گذاشتم که امید است این راه ادامه پیدا کند و مسئولین مربوطه آموزش و پرورش چه در کشور و چه در استان هدفمند و فقط در راستای پیشبرد اهداف والای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که مقام معظم رهبری تاکید بسیار بر اجرای صحیح آن دارندگام بردارند و همچنین حمایت از نیروی انسانی جوان, با تجربه دلسوز خلاق و علاقه مند و با پشتکار فراوان که می توانند با حمایت از این افراد راه را برای پیشرفت استان و کشور هموار  کنند و اگر کوچکترین کج سلیقگی و خود رایی اعمال گردد  جز ضرر به دانش آموزان کشور  چیزی دیگری نصیب نظام آموزش و پرورش نخواهد شد.

گفتگو از زهرا ماندنیان فرد، جام جم آنلاین بوشهر.