ماهواره ‎ها در خدمت بهینه ‎سازی پروازها

برای کاهش هزینه‎ها خلبان‎ها و شرکت‎ های هواپیمایی بهتر از هر کسی می‎دانند چطور از نیروهای طبیعت مثل وزش باد در کاهش مصرف سوخت بهره بگیرند. بادها تاثیر مهمی روی پرواز هواپیماها دارند.

پژوهشگران دانشگاه ریدینگ انگلیس (University of Reading) می‌گویند از آنجا‌ که پروازهای بین‌ قاره‌ای نمی‎توانند حداکثر استفاده از نیروی باد را داشته باشند، ناچار به پرداخت هزینه ‎های بالا برای سوخت و تولید حجم زیادی گاز گلخانه‎ ای هستند.

برای مثال در حال حاضر پروازهای بین اروپا و آمریکای شمالی به‌ دلیل نبود پوشش راداری در میانه اقیانوس اطلس، مجبورند مسافت بیشتری را طی کنند.

از طرفی به علت شلوغ بودن این مسیر، هواپیماها شانس کمتری را برای پرواز در شرایط بادی ایده‌آل دارند. با ورود نسل جدید ماهواره ‏هایی که در مدار نزدیک زمین و در ارتفاع ۲۰۰۰ متری قرار خواهند گرفت و به‌دست آوردن داده‎ های قابل‌اطمینان تر و با وضوح بالا و پوشش سراسری مسیر، امکان تغییر مسیر پروازها برای استفاده بیشتر از قدرت باد مهیا خواهد شد.

استفاده از مسیرهای بهینه شده با باد، فواصل هوایی را به‌ طور قابل ملاحظه ‎ای کاهش می‎دهد و در نتیجه خیلی زود اثر آن را در کاهش مصرف سوخت و تولید کمتر گازهای گلخانه‎ ای می‎بینیم. گرچه با ارتقای هواپیماها یا حرکت به سمت استفاده از سوخت‎ های زیستی یا باتری‎ ها، انتشار گازهای گلخانه ‏ای هم بسیار کمتر می‎شود، اما این تغییرات جدای از این‌که هزینه و ریسک بالایی دارند، اجرای آنها نیز سال‎ها زمان می‎برد. پس ساده‎ ترین و ارزان ‎ترین راه موجود، بهینه ‎سازی مسیرهای پرواز است.

سهم سفرهای هوایی در تولید گازهای گلخانه ‎ای به‌طور تقریبی ۴/۲ درصد است. اما همین سهم کوچک به‌سرعت رو به افزایش است و کنترل آن سخت‎تر از دیگر منابع بزرگ تولید گازهای گلخانه ‎ای است.

بنا بر برآوردها، هر پرواز زمستانی بین لندن تا نیویورک ۶۷۰ کیلوگرم دی‌ اکسیدکربن به ازای هر مسافر تولید می‎کند بنابراین با نسل جدید ماهواره‎ ها و احتساب تمام پروازها در زمستان هر سال می‎توان از تولید ۷/۶ میلیون کیلوگرم دی‌ اکسیدکربن جلوگیری کرد. گرچه اکنون نیز برای برنامه‎ریزی مسیر پروازها، وزش باد هم تا حدی در نظر گرفته می‏ شود اما کاهش کل هزینه ‎های پرواز اولویت بیشتری نسبت به کاهش مصرف سوخت و آلودگی ‎های زیست‌ محیطی دارد.

پژوهشگران این دانشگاه ۳۵ هزار پرواز بین نیویورک و لندن را در زمستان سال گذشته بررسی کردند. آنها مسیری را که هواپیماها پرواز کرده بودند با کوتاه ‎ترین مسیر ممکن نسبت به بادهای شدیدی که به سمت شرق می‎وزند و با اجتناب از توقف در مسیر، مقایسه کردند و مشخص شد بعضی از پروازها به دلیل چند صد کیلومتر فاصله هوایی طولانی‎تری که می‏ پیمایند، ۱۶‌درصد مصرف سوخت بیشتری دارند و این معادل افزایش آسیب ‎های زیست‌ محیطی است.

در پایان این انتظار وجود دارد که با استفاده بهتر از داده‎ های ماهواره‎ای شاهد کاهش هزینه ‎ها و آسیب‎ های محیط‌ زیستی سفرهای هوایی باشیم.

ریحانه رادی - دانش / روزنامه جام جم

منابع: IFL Science و iopscience.iop.org