موج چهارم کرونا نزدیک است

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم، در ۱۲ ماه اخیر دریای اتفاقاتی که کرونا برای‌مان رقم زد، جز اندک روزهایی، همواره توفانی بوده و ما به عنوان سومین کشور آسیایی که بیشترین درگیری را با کرونا دارد، هرگز نتوانسته‌ایم از جمع ۲۰کشور اول درگیر خارج شویم. اکنون ما ایستاده در رده شانزدهم جدول جهانی، دل‌مان تب و تاب شروع موج چهارم بیماری را دارد؛ موجی که شواهد و قرائن نشان از به‌پا شدنش دارد ولی این امیدواری هم هست که اگر حواس همه‌مان ششدانگ باشد و کرونا برای هیچ‌کدام از ما تمام‌شده تلقی نشود، احتمال منتفی شدن موج چهارم وجود دارد. اما واقعا این احتمال تا چه حد قوی است، وقتی به روایت سخنگوی وزارت بهداشت از اول تا هشتم بهمن، رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور نسبت به دی‌ماه افت کرده و وقتی از محدودیت‌های کرونایی تقریبا هیچ چیز باقی نمانده است؟

 

دی‌ماه با افت آمارهای ابتلا به کرونا و سیر نزولی مرگ‌هایش، حالمان کم‌کم داشت خوب می‌شد. ماه پیش تقریبا از هفته اول تا هفته آخرش، هر روز مسؤولان وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا از کاهش چشمگیر مرگ و میرها گفتند و ۲۳ دی فرمانده ستادعملیات مدیریت کرونا در تهران که کاهش آمارها را مرهون اجرای طرح سردار سلیمانی می‌دانست، از کاهش ۷۹درصدی مرگ‌و‌میرها، کاهش ۷۱ درصدی مراجعه بیمارستانی، افت ۷۶درصدی مراجعه روزانه به مراکز بهداشتی و درمانی و کاهش ۴۱درصدی بستری در بخش مراقبت‌های ویژه خبر داد.

 

این کاهش‌ها توانست برای مدتی احوال ما را خوب کند و سنگینی اضطراب دائمی را از روی دوش مان بردارد. با این حال، اکنون که کمتر از یک ماه از آن روزها می‌گذرد، آمارها دوباره سربالا شده و کرونا پاورچین پاورچین به خانه‌های بیشتری وارد می‌شود.

 

این خیز مرموز همچنان باعث تغییر رنگ شهرها شده که این رنگ‌ها اوضاع را به سمت بدتر شدن نشان می‌دهند. اینها گفته‌های دیروز علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کروناست: خوشبختانه هنوز شهر قرمز نداریم اما تعداد شهرهای نارنجی از ۱۸ به ۳۶ شهر رسیده و دو برابر شده که این یک هشدار است. همچنین شهرهای زرد از ۱۳۰ به ۱۷۸ رسیده و شهرهای آبی از ۳۰۶ به ۲۳۴ شهر کاهش یافته که این نیز یک هشدار است.

 

او همچنین به شهروندان هشت استان هرمزگان، خوزستان، یزد، گیلان، مازندران، گلستان، آذربایجان‌غربی و لرستان هشدار داده که مراقب باشند، زیرا هفته قبل فقط در دو استان شهر نارنجی وجود داشت، در حالی که اکنون شهرهای نارنجی به ۳۶ رسیده و در استان‌های آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان‌شمالی، سمنان،

کرمانشاه، گیلان، مازندران، گلستان، هرمزگان، همدان و یزد پراکنده شده است.

 

اگر بخواهیم ریزتر بگوییم؛ عجبشیر در آذربایجان‌شرقی، اردستان در اصفهان، اسفراین در خراسان‌شمالی، گرمسار در سمنان، بافت در کرمان، پاوه در کرمانشاه، بندرگز و کردکوی در گلستان، آستانه‌اشرفیه، بندرانزلی، رشت، رودبار، رودسر، صومعه‌سرا و لاهیجان در گیلان، آمل، بابل، بابلسر، بهشهر، تنکابن، جویبار، رامسر، ساری، سوادکوه، قائمشهر، محمودآباد، نکا و نوشهر در مازندران، بستک، بندرلنگه و قشم در هرمزگان، بهار، تویسرکان و رزن در همدان و ابرکوه در یزد به رنگ نارنجی درآمده‌اند؛ رنگی که تا قرمز شدن یک‌قدم بیشتر فاصله ندارد.

 

از خوزستان تا کهگیلویه و بویراحمد خبرهای ناخوشایند کرونایی یک رشته نامرئی شکل داده‌اند و یواش یواش در حال پیچیده‌شدن به دست و پای سیستم بهداشت و درمان هستند. در خوزستان، سرپرست مرکز بهداشت آبادان، دیروز از یک جشن تولد ۱۸ نفره گفت که ۱۵ مهمان آن به کرونا مبتلا شده‌اند و در کهگیلویه و بویراحمد، استاندار از افزایش مراجعات به مراکز درمانی، خیز مجدد کرونا و مرگ و میرهای چشمگیر در صورت آغاز موج چهارم کرونا گفت.

 

در آبادان، نجمه آقامیری از دورهمی‌های خانوادگی، رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک توسط یک‌سوم مردم آن هم خوشبینانه می‌گوید و در یاسوج، حسین کلانتری از عادی‌انگاری، برگزاری تجمعات و دورهمی‌های خانوادگی، افزایش مراسم عزا و رونق مراسم عروسی می‌گوید.

 

این اتفاقات نه فقط در این دو نقطه از کشور بلکه در بیشتر مناطق در حال تکثیر است، حقیقتی که وحشت از آغاز موج چهارم کرونا را هم در دل مسؤولان و هم در دل مردمی که کرونا را جدی گرفته‌اند، شعله‌ور کرده است. اما آیا این موج درهفته‌های پیش رو حتما شکل می‌گیرد؟

 

پاسخ دو اپیدمیولوژیست به این پرسش ما البته پاسخی قطعی نبود زیرا هر دو فراز و فرود این بیماری را بسته به نوع رفتار مردم می‌دانستند. حمید سوری درگفت‌و‌گو با جام‌جم البته به جای موج چهارم از پیک چهارمِ موج اول نام برد و گفت ما در این وضعیت قرار داریم که ممکن است رخ دهد یا ندهد، زیرا شکل‌گیری پیک‌های جدید، سرنوشت محتوم هیچ کشوری نیست و الزاما نباید در انتظار پیک‌های نو باشیم، اما در مورد کشور ما امکان بالقوه آغاز پیک چهارم وجود دارد.

 

بابک عشرتی، همکار او نیز همین قطعی نبودن را مورد تاکید قرار داد اما اظهار کرد که اگر با روند فعلی پیش برویم، موج چهارم به احتمال زیاد شکل خواهد گرفت. او گفت: «اگر مردم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکنند، موضوع را ساده بگیرند و بر انجام دورهمی‌ها اصرار کنند، گول افت آمارها را بخورند و احساس خطر نسبت به این بیماری را از دست بدهند؛ احتمال وقوع موج چهارم قوی است.»

 

یکی از ترس‌هایی که در یک سال اخیر همواره وجود داشته، ترس از روزهای قرمز تقویم، تعطیلات پشت هم و فرمان‌هایی است که به سمت مقاصد گردشگری چرخانده می‌شود. اکنون این ترس به خاطر تعطیلی روز چهارشنبه که جشن پیروزی انقلاب است، با ماست؛ روزی که به‌راحتی به پنجشنبه و جمعه وصل می‌شود و امکان یک سفر سه روزه را مهیا می‌کند.

 

البته کمیته امنیتی انتظامی وزارت کشور دست و پای سفر کردن را با مصوبه‌ای که از دیروز در حال اجراست، بسته است. طبق این مصوبه از روز گذشته که هجدهم بهمن بود، ورود خودروهای غیربومی به استان‌های مازندران، گیلان و گلستان ممنوع شده است.

 

همچنین ورود خودروهای غیربومی به شهرهای مشهد، اصفهان، شیراز، بندرعباس، بوشهر و جزایر قشم و کیش که بعد از شهرهای شمالی، عمده‌ترین مقاصد گردشگری‌اند نیز ممنوع شده است. این مصوبه که با هدف جلوگیری از شیوع بیماری و پخش شدن هرچه بیشتر ویروس در کشور اجرا می‌شود، تلاشی است برای منصرف کردن مسافران از سفرهای غیرضروری که در این شرایط نه آنچنان که باید به دل می‌نشیند و نه صلاح است که انجام شود. با تصمیم کمیته امنیتی انتظامی وزارت کشور، رانندگانی که به این ممنوعیت‌ها بی‌اعتنایی کنند، ۵۰۰ هزار تومان جریمه خواهند شد؛‌ مبلغی که برای عده‌ای بازدارنده و برای عده‌ای خنده دار است.

 

چون تجربه اعمال محدودیت‌های تردد بین استانی در کشور ما تجربه چندان موفقی نیست و همه‌مان دیدیم که صف دور و دراز مسافران با وجود اعلام محدودیت‌ها در جاده‌های مختلف مخصوصا راه‌های شمالی چطور از روی قانون رد شد و لگدمالش کرد،‌ پس یا باید به اجرای سفت و سخت قانون در روزهای پیش رو امید داشته باشیم یا به همراهی و همدلی مردم.

 

شاید این آمار که دیروز سخنگوی وزارت بهداشت اعلام کرد عده‌ای را از سفر رفتن منصرف کرده و خطرناک بودن برخی از مقاصد گردشگری را تفهیم کند. سیما لاری اعلام کرد، در هفته گذشته بیشترین میزان موارد مثبت بستری به ترتیب متعلق به استان‌های مازندران، گیلان و سمنان بوده، همچنین بیشترین میزان مرگ و میر ناشی از کرونا در استان‌های مازندران، گیلان و گلستان گزارش شده است. این وضعیت درحالی گزارش شده که از ابتدای بهمن به گفته مقامات پلیس راهور گرچه آمار ترددهای جاده‌ای نسبت به قبل از همه‌گیری کرونا، ۴درصد کاهش یافته ولی در این ماه به یک‌باره جهش ۴۱ درصدی را تجربه کرده است.

 

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری امیدوار است که اگر همه با هم همکاری کرده و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنیم، می‌توانیم جلوی موج چهارم کرونا را بگیریم؛ او دیروز این جمله را در پنجاه ‌و‌ ششمین جلسه ستادملی مقابله با کرونا اعلام کرد که نشان می‌دهد دولت نگاهش بیش از هر چیز به ملت است.

 

سهم مردم در کنترل این بیماری البته غیرقابل کتمان است و مخصوصا موضع مردم درقبال سفر کردن، نقشی تعیین‌کننده دارد. گزارش‌های رسمی سازمان جهانی بهداشت نیز نشان می‌دهد که ویروس کرونا می‌تواند در کمتر از ۲۴ ساعت طول و عرض یک کشور را طی کند به طوری که اگر یک فرد آلوده به ویروس مثلا در شهر نیویورک در یک دورهمی دوستانه شرکت کند، بقیه مهمان‌ها نیز آلوده می‌شوند و در کمتر از یک شبانه‌روز و به احتمال ۸۰ درصد یکی از این افراد می‌تواند در ایالتی دورتر کسانی را مبتلا کند. مردم جهان بیش از یک سال است که با این حقایق روبه‌رو هستند و این جملات مدام برای‌شان تکرار می‌شود اما چرا همه‌گیری کرونا پایان نمی‌گیرد؟ عده‌ای این روزها که تولید واکسن‌های ضدکرونا شتاب گرفته و میلیون‌ها دوز از آن به میلیون‌ها نفر درجهان تزریق شده،‌ تولید واکسن را به معنی پایان بیماری تلقی کرده‌اند که این طرز فکر یکی از موانع کنترل کروناست.

 

علیرضا رئیسی، سخنگوی ستادملی مقابله با کرونا در رد این طرز فکر می‌گوید: «درحال حاضر انگلیس، آمریکا، آلمان و به طور کلی اروپا و آمریکا در حال به زانو درآمدن در برابر ویروس جهش‌یافته کرونا هستند و اکثر بیمارستان‌های‌شان پر شده است. این درحالی است که بسیاری از این کشورها واکسیناسیون را آغاز کرده‌اند، به طوری که انگلیس تزریق واکسن به ۱۰ میلیون نفر را انجام داده و بسیاری از کشورهای اروپایی نیز واکسیناسیون را آغاز کرده‌اند.»

 

به گفته رئیسی حتی در کشوری مانند ژاپن که تاکنون عملکرد بسیار موفقی در مدیریت کرونا داشته، به دلیل جهش ویروس در این کشور، بیش از۷۰ درصد تخت‌های بیمارستانی‌ پر شده که این حقایق نشان می‌دهد موازین بهداشتی حتما باید رعایت شود، حتی اگر واکسیناسیون نیز آغاز شود.

 

 

حمید سوری، اپیدمیولوژیست نیز به ما می‌گوید گرچه واکسیناسیون موضوع مهمی است، ولی این تصور که با تزریق واکسن همه مشکلات حل می‌شود، اشتباه است؛ چون تا مدت‌ها حجم تولید واکسن و تزریق آن در جهان نمی‌تواند به اندازه‌ای برسد که ایمنی جمعی ایجاد کند.

 

بنابراین توصیه او به مردم همچنان رعایت نکات بهداشتی، ماسک زدن، پرهیز از تجمعات و جدی گرفتن تهویه در فضاهای سربسته است. این اپیدمیولوژیست با این حال، این توصیه‌ها را نیز برای مهار کرونا کافی نمی‌داند و تغییر رویکرد از درمان به پیشگیری، شناسایی مبتلایان و رصد موارد مشکوک و افراد در تماس با بیماران را رویکردی کارساز می‌داند و می‌گوید: «ما باید رهگیری دیجیتال بیماران و موارد مشکوک را جدی بگیریم و ضمن محافظت از گروه‌های پرخطر که حداقل یک بیماری زمینه‌ای دارند، تغییرات ماهوی ویروس را نیز زیرنظر داشته باشیم و از کپی‌برداری شیوه‌های سایر کشورها پرهیز کنیم.»

 

او این جملات را دیروز درحالی بیان می‌کرد که با حکم وزیربهداشت به ریاست گروه واکنش سریع کووید-۱۹ منصوب شده بود. گروهی که به گفته سوری، وظیفه‌اش شناسایی طغیان‌های ویروس درنقاط مختلف کشور و اعزام تیم‌های واکنش سریع به آن مناطق و درنتیجه کنترل به‌موقع بیماری است.