کرونا عادی عادی می‌کشد

از اینجا به بعد هم همانی است که بود؛ بازگشایی‌های عجولانه به‌دنبال کاهش آمار ابتلا و کشته‌ها، هشدار جامعه پزشکی و وزارت بهداشت، افزایش مراجعه‌های سرپایی به مراکز درمانی و البته آغاز دوره بعدی موج کرونا. حتی مقصریابی‌ها هم همان رویه پیشین را طی می‌کند.

مردمی که بی‌ملاحظه دوباره دل به جاده زده‌اند، سفر ۳۰هزار نفر به جزیره قشم.ترافیک هولناک جاده چالوس و افزایش شگفت درخواست مجوز تردد بین شهری از فرمانداری تهران.

با این حساب می‌توان ادامه ماجرا را به‌راحتی پیش‌بینی کرد. افزایش آرام آمار ابتلا و مراجعات حضوری به مراکز درمانی، تکمیل ظرفیت این مراکز از بیماران مبتلا و عزادار شدن تعداد بیشتری از هموطنان‌مان. افتاده‌ایم در یک چرخه تباهی.

چرا باید نگران باشیم؟

آمار روزانه ابتلا و مرگ و میرها با بالا و پایین شدن‌های نسبتا کم، حالا چند روزی است دورقمی مانده. این در مقایسه با چند هفته پیش که روزانه ۵۰۰نفر را به کام مرگ می‌کشاند، امیدبخش است.

دو هفته تعطیلی و اعمال محدودیت‌هایی همچون منع تردد شبانه، ممنوعیت سفرهای بین شهری و... باعث شد در یک ماه گذشته تعداد مبتلایان و قربانیان کاهش یابد. اما دوباره در بر همان پاشنه سابق گشت.

کمی که مراکز درمانی فرصتی برای تنفس پیدا کردند هشدارها آغاز شد. سعید نمکی از ناپایداری و شکننده بودن وضعیت کرونا در کشور گفت.

سخنگوی ستادملی مقابله با کرونا از میزان سفرهای عجیب به شمال و جنوب ابراز نگرانی کرد و معاون وزیر بهداشت از ساده‌انگاری‌ها گلایه کرد و گفت این بار دیگر مراکز درمانی «آمادگی برگشت بحران کرونا را ندارد».

مسعود مردانی، ‌ عضو کمیته علمی ستادملی مقابله با کرونا از این شرایط با نام «تله» یاد می‌کند. او به جام‌جم می‌گوید: «دوباره با کاهش نسبی آمار ابتلا، ما در تله سهل‌انگاری‌ها افتاده‌ایم.»

او معتقد است این همان دامی است که پیش از این در اردیبهشت هم گرفتار آن شدیم. روزهایی را که با کاهش آمار ابتلا به واسطه خانه‌نشینی نوروزی به‌دست آورده بودیم، با بازگشایی‌های عجولانه از دست دادیم.

بازگشایی‌های عجولانه نکته‌ای است که در حرف‌های مدیرعامل بهشت زهرا(س) هم دیده می‌شود.

سعید خال به ایسنا گفته است؛ «شرایط آمار فوت کرونا در تهران دقیقا شبیه اردیبهشت‌ماه است و در صورت کوچک‌ترین غفلت و بی‌توجهی به توصیه‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی به شرایط سخت و بحرانی آبان ماه ۹۹ باز خواهیم گشت.»

چرا کسی به حرف متخصصان گوش نمی‌دهد؟

گزارش‌های فرمانداری تهران نشان می‌دهد با توجه به کاهش آمار قربانیان کرونا در ایران، درخواست سفرهای بین ‌استانی افزایش چشمگیری یافته است.

خبرهایی هم از ورود ۳۰هزار مسافر به جزیره قشم حکایت دارد. از سوی دیگر، حسن روحانی از رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی در مراسم عزاداری گلایه کرده است.

ضریب اشغال هتل‌های جزیره کیش هم به عدد ناباورانه ۹۸درصد رسیده است، اما چرا با تداوم این شرایط نباید منتظر آغاز موج تازه کرونا در کشور باشیم؟ مسعود مردانی معتقد است تداوم این شرایط یعنی ما در هفته پایانی بهمن‌ماه با موج تازه کرونا در کشور دست و پنجه نرم خواهیم کرد؛ موجی که به باور او شدیدتر از پیش هم خواهد بود. اما چرا کسی به حرف متخصصان این کار گوش نمی‌دهد؟ این عضو کمیته علمی ستادملی مقابله با کرونا به ما می‌گوید: «این روش مبارزه با یک بیماری اپیدمیک نیست. بنده و همکارانم عضو ستاد علمی مقابله با کرونا هستیم و از این منظر، پیشنهادات خودمان را به ستادملی مقابله با کرونا می‌دهیم، لزوما خروجی تصمیم این ستاد آنی نخواهد بود که مدنظر متخصصان است.»

عادی‌ انگاری در بازگشایی‌ ها

وزیر بهداشت و درمان می‌گوید عادی‌انگاری از شرایط موجود، آسیب بسیاری در آینده نزدیک به ما خواهد زد. کلیدواژه هشدارهای چند روز اخیر او همین کلمه «سهل‌انگاری» است.

سعید نمکی این بار نامه‌ای هم به وزارت کشور نوشته و در آن از وزیر کشور خواسته است ترتیبی اتخاذ کند تا «از ورود هر گونه مسافر غیربومی به استان‌های شمالی ممانعت شود». همین امروز ۱۰شهر از استان‌های شمالی در وضعیت قرمز قرار دارند و آمارهای منتشر شده نشان از افزایش ۵/۲ برابری تعداد مبتلایان در مازندران دارد.

سهل‌انگاری مورد اشاره سعید نمکی و رفتار جمعی از شهروندان در عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و انجام سفرهای غیرضروری در این شرایط دلیل دیگری هم دارد.

دلیلی که هم مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا و هم شریف مطوف، کارشناس مدیریت بحران به آن «ایجاد یک امنیت کاذب» می‌گویند.

شریف مطوف به جام‌جم می‌گوید: «هجوم اخبار بسیار در رابطه با آغاز واکسیناسیون در کشورهای مختلف و از سوی دیگر پیشرفت‌های حاصل شده در ساخت و تست واکسن ایرانی به نوعی منجر به ایجاد یک امنیت کاذب نزد شهروندان شده است؛ امنیتی که در حقیقت وجود ندارد، چرا که هنوز واکسنی در کار نیست.»

مسعود مردانی هم یک قدم پیشتر از حرف‌های شریف مطوف به ما می‌گوید حتی با تزریق واکسن کرونا هم امنیتی صددرصدی ایجاد نخواهد شد. حتی اگر واکسن هم بزنیم باید در شرایط کنونی پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنیم.

کسادی کسب و کارهای اقتصادی و سخت‌تر شدن معیشت زندگی از یک سو و خستگی شهروندان از تدوام شرایط موجود دلایلی است که باعث شده است شهروندان هم دل به این امنیت کاذب بدهند و دیگر کمتر از گذشته پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند، اتفاقی که می‌تواند هزینه‌های تلخ بسیاری به همراه داشته باشد.

بازگشت سریع محدودیت‌ها

بسیاری از متخصصان بیماری‌های عفونی و اپیدمیولوژیست‌ها معتقدند نسبت اعمال محدودیت‌ها در یک شرایط همه‌گیری درست برخلاف آن چیزی است که حالا ما شاهد آن هستیم. آنها بر این باورند محدودیت‌ها اتفاقا باید در شرایطی اعمال شود که آمار ابتلا و مرگ‌و‌میرها کاهش پیدا کرده است. یعنی درست همین روزها. این اعتقاد را حالا می‌توان در حرف‌های علیرضا رئیسی، سخنگوی ستادملی مقابله با کرونا هم متوجه شد.

او با اعلام این‌که به‌ شدت نگران آغاز موج چهارم این بیماری در کشور است از احتمال اعمال محدودیت‌های تازه خبر داده و تصمیم‌گیری در این رابطه را به جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا مربوط دانسته است.

او به بخش خبری تلویزیون گفته در حال حاضر ۲۵۰شهر ایران وضعیت مناسبی دارند، اما شرایط این شهرها بسیار شکننده و ناپایدار است. او هم البته نگران تاب‌آوری نظام درمانی ایران در برابر آغاز موج چهارم کروناست، چرا که به گفته او هر موج به مفهوم «۱۰هزار مرگ بیشتر» است.

رئیسی البته که برخلاف رویه این چند روز به جای انتقادهای تند و تیز از حمایت‌های برخی از اصناف و کسبه در رعایت پروتکل‌ها تشکر و اظهار امیدواری کرده است برخی از مشاغل همچون سینما و تئاتر در صورت ادامه این شرایط بتوانند فعالیت خود را از سر بگیرند.

بیم‌هایی که در راهند

همه‌چیز طبق گذشته پیش می‌رود، هر چند حالا خبر آغاز تست انسانی واکسن ساخت ایران باعث ایجاد موجی از امید شده است، اما نگرانی‌های تازه‌ای هم در این شرایط وجود دارد.

یکی از آنها بستری شدن پنج نفر به دلیل ابتلا به مورد ویروس جهش‌یافته در ایران است. بر اساس برآوردهای سازمان جهانی بهداشت کسانی که به نوع جدید ویروس کرونا مبتلا می‌شوند به طور متوسط آن را به 1.5 نفر انتقال می‌دهند، در حالی که این میزان در مورد ویروس قبلی کرونا ۱/۱نفر بوده است.

وخیم بودن شرایط همه‌گیری کرونا در بسیاری از کشورهای اروپایی همچون آلمان و انگلیس هم دلیل هراس تازه است.

چرا که در حال حاضر بیشترین میزان بستری و مرگ‌و‌میر در اروپا و آمریکا تجربه می‌شود که دلیل آن جهش ویروس کرونا و سرمای هواست که منجر به ابتلای افراد زیادی شده است.

نگرانی دوم چالش همیشگی آلودگی هواست، اتفاقی که پایداری۱۰روزه‌اش در تهران نگران کننده شده بود. اتفاقی که به باور بسیاری در شرایط کنونی بازوی همراه بسیار قوی در کشندگی کرونا بوده است. هر چند حالا به مدد ورود سامانه بارشی به اغلب نقاط کشور و وزش بادهای چندروزه این موضوع هم در نگاه افکار عمومی از اهمیت سابق افتاده است.

میثم اسماعیلی - جامعه / روزنامه جام جم