چه رازی در فال حافظ نهفته است ؟

بهاءالدین خرمشاهی با اشاره به اینکه بیشتر وقت‌ها فال‌هایی که از دیوان حافظ گرفته می‌شود با ارتباط معنایی عجیبی همراه می‌شود، گفت راز فال حافظ این است که حافظ نظر کرده است، او به مردم ایران نظر دارد و مردم به او نظر دارند و خدا به هر دو.

بهاالدین خرمشاهی سخنانش را با تحسین تشبیهات حافظ آغاز گرد و بیت‌هایی از او خواند و گفت: حافظ به تنوع مضامین و معانی معروف است.

او درباره مضمون هم گفت: مضمون به جهان شعر باز می‌گردد و معنا به زندگی واقعی مربوط است. حافظ به معنا بیشتر پرداخته و بسیار با ما حرف زده است؛ بیش از هر کسی، اما نه به اندازه سعدی.

این حافظ‌ شناس در ادامه درباره فال حافظ و پژوهشی که در این باره انجام شده هم گفت: نمونه‌های بسیاری هست که فال حافظ گرفته می‌شود، و شعرهایی بسیار نادر از حافظ بسیار مرتبط با موضوع می‌آید، راز فال حافظ نظرکردگی اوست. حافظ نظر کرده است، او به مردم ایران نظر دارد و مردم به او نظر دارند و خدا به هر دو.

او همچنین با اشاره به گفتمان‌های شعر حافظ، گفت: اعتقاد به آخرت، اعتقاد به معاد، طنز از گفتمان‌های شعر حافظ است، اما طنز موضوع و روش شعر او هم هست، او طنز را به چند شیوه به کار می‌برد؛ سر به سر گذاشتن با معشوق، سر به سر گذاشتن با احترام مقدسات دینی مثل تسبیح که بیشتر با طریقت انجام می‌شود و نه شریعت چون شریعت مقدس است.

خرمشاهی اضافه کرد: باده‌ستایی، عشق، عرفان، اخلاق و اخلاقیات، پندپذیری و پند ناپذیری، استغنا، جبرگرایی و تسلیم به رضا، بی‌اعتباری به جهان، توکل و حق‌شناسی از مباحث‌ مهم شعر حافظ است.